W starożytności na miejscu Pafos istniały dwie osady: Stare Pafos i Nowe Pafos. Dzisiaj zamieszkane jest Nowe Pafos i jest czwartym co do wielkości miastem Cypru. Swego czasu był stolicą Cypru i może się pochwalić historią sięgającą kilku tysięcy lat wstecz. Miasto mam bogatą historię: było pod panowaniem rzymskim, tureckim, weneckim i brytyjskim. Z każdej epoki przetrwały tu wspaniałe zabytki, dzięki którym miasto jest wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Słynne są unikalne mozaiki podłogowe z rzymskich willi, jedne z najlepiej zachowanych w rejonie Morza Śródziemnego. Dziś Pafos to renomowany kurort. Mimo wielu zbudowanych tu hoteli i tysięcy turystów pozostało niewielkim 50-tysięcznym miastem. Lokalny port pełen jest sklepików z pamiątkami. Są tam również kafejki i restauracje. Jeśli miałbym opisać Pafos w jednym zdaniu, to z pewnością powiedziałbym, że jest to idealne połączenie historii, zabytków, pięknych krajobrazów i przyjemnego klimatu, gdzie latem temperatury sięgają 40 stopni C, a woda nawet 27 stopni C.
Legenda i burzliwe dzieje Cypru
Widok z południowej na północną stronę Cypru
Cypr jest trzecią co do wielkości wyspą na Morzu Śródziemnym. Legenda mówi że tutaj miała z morskiej piany wyłonić się najpiękniejsza z bogiń, bogini miłości Afrodyta. Aby odpocząć od trudów życia na Olimpie Afrodyta przybywała na wyspę swoich narodzin. Miała tu swa świątynię którą ufundował Pafos syn Pigmaliona króla Cypru. Pigmalion stworzył posąg kobiety, w którym się zakochał. Afrodyta ożywiła go i w ten sposób narodziła się Galatea królowa wyspy. Do dzisiaj na Cyprze przypomina się o bogini. Jej święto tradycyjnie obchodzone jest wiosną. Narodziny Cypru szacuje się na około 8000 r p.n.e. wyspa wyłoniła się z morza, w wyniku erupcji wulkanu. Leży w północno-wschodniej części Morza Śródziemnego, 70 km w linii prostej od wybrzeży Turcji i zajmuje 9 tys. km 2 . Cypr jest bogactwem kultur, które pozostawili tu przez wieki Grecy, Fenicjanie, Arabowie, krzyżowcy, Wenecjanie, Turcy i Anglicy, a w VI w. p.n.e. na krótko znalazł się pod władzą Egiptu. W 45 r n.e. na wyspę przybyli św. Paweł i św. Barnaba większość mieszkańców wyznawała chrześcijaństwo. Kolejne wieki to czas panowania wschodu, dopiero w 965 roku Arabów wyparto z wyspy, nastały czasy krucjat i panowanie Wenecjan, ich rządy trwały do roku 1570 kiedy to Nikozję I Famagustę opanowali Turcy. W 1877 na Cyprze pojawili się Anglicy, w zamian za poparcie Turcji w konflikcie rosyjsko-tureckim, Wielka Brytania uzyskała zarząd nad wyspą , która stała się bazą wojskową. W czasie I wojny światowej Turcja stanęła po stronie państw centralnych, Anglia formalnie zajęła Cypr. Z powodów politycznych w tamtym czasie nie połączono Grecji z Cyprem, choć rozmowy były prowadzone, dopiero w roku 1950 gdy zwierzchnikiem kościoła cypryjskiego został arcybiskup Makarios III próbowano utworzyć niepodległy Cypr, który ostatecznie utworzono w 1959 r. a uroczyście proklamowano w 1960 r. Makarios został pierwszym prezydentem Republiki Cypryjskiej. Wolnością cała wyspa cieszyła się trzy lata w 1963 roku zaognił się konflikt między Grecją i Turcją, wojska obu państw stanęły na drodze Nikozja-Kyrenia. Do konfliktu włączyła się ONZ która ogrodziła zwaśnione strony barykadą, miejsce to nazwano „Zieloną Linią” która jest do dziś. Po nieudanej próbie porozumienia Cypryjczycy z północy zostali wysiedleni i ogłoszono w 1975 r. Federalne Państwo Tureckiej Republiki Cypryjskiej, którego nie uznał świat (uznawana tylko przez Turcję). Podobnie jak w 1983 r. Republiki Tureckiej Cypru Północnego. Konflikt trwa do dziś. Strategiczne położenie wyspy na skrzyżowaniu szlaków łączących trzy kontynenty i odkrycie miedzi uczyniło z wyspy atrakcyjny kąsek, dla wielu narodów. Od 1 maja 2004 roku Cypr południowy jest członkiem Unii Europejskiej, a od 2008 jest w strefie Euro. Dwa narody na wyspie Cypr, tworzą dwie kultury. Ludność grecka i turecka żyją obok siebie, ale niewiele ich łączy. Grecy są tu od czasów starożytnych, a Turcy jak podaje historia od drugiej połowy XVI wieku, kilkukrotne próby mediacji w sprawie połączenia jakie miały miejsce w ostatnich latach niewiele dały i chyba nie prędko to nastąpi.
Popularne w tej chwili...
Ciekawostka: Amerykański poszukiwacz zaginionej Atlantydy – Robert Sarmast uważa, że ruiny tego miasta znajdują się na południowy wschód od Cypru. Badania wykazały, że około 1500 m pod powierzchnią znajdują się konstrukcje, które mogą przypominać pozostałości murów wzniesionych przez człowieka.
Cypr Południowy – Klasztor Kykkos Cypr Południowy – budynki sakralne Cypr Południowy – widok na góry Troodos Cypr Południowy – budynki sakralne Cypr Południowy – wnętrze kościoła Cypr Południowy – wąwóz Avakas Cypr Południowy – rejs na błękitną lagunę Cypr Południowy – półwysep Akamas Cypr Południowy – jaskinie morskie Cypr Południowy – w parku archeologicznym Cypr Południowy – w parku archeologicznym Cypr Południowy – w parku archeologicznym Cypr Południowy – w parku archeologicznym Cypr Południowy – w parku archeologicznym Cypr Południowy – latarnia w Pafos Cypr Północny – Sukiennice Buyuk Han Cypr Północny – Meczet Selima – wnętrze Widok od południowej strony na meczet Selima
Ciekawostka: W 2005 roku na Cyprze archeolodzy odkryli szczątki pierwszej perfumerii, zniszczonej w trakcie trzęsienia ziemi w 1850 roku p.n.e. Odkryto wówczas również pierwsze perfumy sprzed 4 tysięcy lat. Znaleziono je wraz z całą aparaturą do wykonywania perfum.
Co warto zobaczyć po tureckiej (północnej) stronie Cypru
Dawny Zajazd – Buyuk Han
Buyuk Han Miejsce po Tureckiej stronie Cypru o ciekawej historii – stoi blisko tradycyjnego bazaru wewnątrz murów miasta. Wzniesiono go w 1572 roku. Jest to dawny zajazd w którym przebywali bardzo bogaci kupcy handlujący biżuterią, jedwabiem oraz drogocennymi przyprawami. Później przerobione na więzienie i przytułek dla biednych. Dzisiaj kryje w swych murach sklepiki w których można kupić wyroby rzemieślnicze, ceramikę, w sumie wszystko to co dostaniemy w Turcji. Nie zabrakło restauracji, kafejek dla turystów, gdzie można smacznie i niedrogo zjeść tureckie jedzenie.
Nikozja stolica Cypru jest jedyną na świecie podzieloną stolicą, z częścią północną (turecką) i częścią południową (grecką), oddzielonymi od siebie zieloną linią, strefą zdemilitaryzowaną utrzymywaną przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Miasto zostało podzielone w 1974 r. po inwazji wojsk tureckich na Cypr. Od 2004 r. otwarto przejście graniczne, przez które obywatele Unii mogli przekraczać granicę, uzyskując od ręki wizę Cypru Północnego. Wędrując po północnej części miasta można poczuć się trochę jak w Turcji. Walutą jest tu turecka lira. Cypr Północny zachwyca swoją odmiennością i ilością atrakcji.
Meczet Selimiye w Nikozji Jest to jeden ze wspanialszych meczetów. Początkowo w miejscu tym znajdowała się świątynia rzymsko-katolicka – Katedra Ayia Sofia. Budowla jest utrzymana w stylu gotyckim, jej budowę rozpoczęto w 1209 r., w związku z tym jest najstarszym tego typu obiektem na Cyprze. W czasie otomańskiej inwazji wnętrze kościoła w tym ambony i płyty nagrobne zostały zniszczone, ławki i wszelkie drewniane elementy zostały spalone. Po tym zajściu dobudowane zostały do budynku dwa minarety.
Co warto zobaczyć po greckiej (południowej) stronie Cypru
Góry Troodos i Klasztor Kykkos Oddzielają wysokim pasmem północną część wyspy od południowej. Wytyczonych jest tutaj dużo ciekawych tras między innymi szlak wiodący wzdłuż najpiękniejszych kościółków (spośród których aż 10 wpisano na listę UNESCO) najsłynniejszym jest klasztor Kykkos. Założony został w XII wieku przez cesarza Aleksandra I. Był ostoją kultury i języka greckiego, najpierw podczas niewoli tureckiej, a potem panowania brytyjskiego. Klasztor słynie z Ikony Najświętszej Dziewicy.
Zamek w Pafos Jest to niewielki zamek strzegący samego portu. Oddzielony od reszty miasta jest fosą nad którą wzniesiono kamienny most. Ma 33 m długości, 17 m szerokości, oraz 21 m wysokości. Zamek wybudowali Frankowie w XIII w. Na parterze znajduje się sala centralna i dwa mniejsze pomieszczenia. Na pierwszym piętrze stacjonował turecki oddział. Wchodząc na dach zobaczymy 12 stanowisk na działa. Super widok na miasto i port.
Park archeologiczny w Kato Pafos
Park archeologiczny w Kato Pafos Gdy postanowiono rozbudować Kato Pafos w okolicach portu, nie spodziewano się, że wykopy pod nowe zabudowania pozwolą odnaleźć piękne mozaiki. Pod hasłem mozaiki kryje się część wielkiego miasta z czasów rzymskich, gdzie zachowały się budowlane z przepięknymi mozaikami. Prace wykopaliskowe ruszyły 1965 w których brali udział polscy archeolodzy. Odkryto wówczas wiele rzeźb i budowli. W późniejszym czasie odkryto monety z IV p.n.e oraz mozaiki związane z Achillesem. Przy wejściu znajduję się wspaniały dom Dionizosa, duża budowla w stylu grecko-rzymskim. Dom ma 2 tyś metrów kwadratowych z czego mozaiki pokrywają aż 556 m2. Prace trwają nadal. Archeolodzy udostępnili mozaiki do zwiedzania, budując ponad nimi pomosty, po których można bezpiecznie się poruszać.
Półwysep Akamas i wąwóz Avakas Półwysep w całości jest objęty ochroną i oznaczony jako rezerwat przyrody. Posiada piaszczyste plaże oraz wspaniale urozmaiconą linie brzegową. Akamas to przede wszystkim krystalicznie czysta woda oraz miejsce lęgowe żółwi morskich. Jest w nim mnóstwo szlaków turystycznych miedzy innymi: wąwóz Avakas, Łaźni Afrodyty oraz bezludne plaże i urwiste klify.
Wioski Cypru – Lefkara Położona jest na wysokości 600 m n.p.m. w południowo-wschodniej części zbocza Gór Troodos. Wioska słynie z wyrobów hafciarskich i koronkarskich. Leży w samym sercu Cypru, 50 km od Nikozji, 50 km od Limassol i 43 km od Larnaki. Można powiedzieć, że na Cyprze wszystkie drogi prowadzą do Lefkary. Tutejsze domy nie należą do rolników, ale do kupców i rzemieślników. Chodząc po wąskich uliczkach, co rusz natrafiamy na sklepy oferujące wyroby hafciarskie, oraz na siedzące przed domami kobiety haftujące serwety i obrusy. Trzeba uważać aby nie kupić chińszczyzny. W miasteczku znajduje się wielu złotników, tworzących unikatowe rękodzieła takie jak: krzyże, ikony religijne, pierścienie, łyżki, naczynia kościelne, świece. Tego typu pamiątki nie należą do najtańszych, wykonanie ich jest bardzo pracochłonne. W wiosce znajduje się kościół Świętego Krzyża, w którym zobaczyć można XVIII-wieczny oświetlony srebrnymi lampami ikonostas. Zwiedzając Lefkare trzeba zobaczyć dom Patsalos. Mieści się w nim Muzeum Sztuki Ludowej. Polecam odwiedzić wioskę np. w drodze powrotnej z Nikozji.
Ciekawostka: Cypr jest znany z dużej liczby kotów, które można spotkać niemal wszędzie. Według bizantyjskiej legendy zwierzęta te sprowadziła z Jerozolimy św. Helena, aby rozprawiły się z plagą węży, które nawiedzały cypryjskie wioski.
Czas przelotu z Polski do Pafos to około 3,5 godziny.
Podczas przekraczania granicy polscy obywatele korzystają z prawa swobodnego przepływu osób w ramach UE na podstawie paszportu, ale również dowodu osobistego.
Zegarki przestawiamy czas polski plus 1 godzina.
Walutą obowiązującą na Cyprze od 1 stycznia 2008 roku jest euro.
Na Cyprze sieć bankomatów jest dobrze rozbudowana, nie ma problemów z pobraniem waluty.
Napięcie220V niestandardowe gniazdka (system brytyjski). Potrzebny adapter można wypożyczyć lub kupić w hotelu.
Na Cyprze obowiązuje ruch lewostronny z pierwszeństwem z prawej strony, samochody z wypożyczalni oznaczone są czerwonymi tablicami rejestracyjnymi.
Aby wejść do obiektów sakralnych obowiązuje strój: zarówno mężczyźni jak i kobiety muszą mieć zakryte kolana i ramiona.
Obowiązuje całkowity zakaz fotografowania i filmowania obiektów oraz urządzeń wojskowych.
Na wyspie przyjęty jest zwyczaj dawania napiwków. Przykładem może być posprzątanie pokoju hotelowego, w restauracji, czy wniesienie bagażu.
Do mycia zębów można używać wody z wodociągów, do picia nie polecam, choć niektórzy twierdzą że można. Lepiej zaopatrzyć się w wodę zakupioną w sklepie.
Co kupić na Cyprze. Na południowej stronie Cypru ogólnie jest drogo, ale można kupić ręcznie wykonane wyroby koronkowe z Levkary (podobne do naszych z Koniakowa). Tańsze zakupy najlepiej robić po tureckiej stronie wyspy.