Pomnik fantazji Franca Huberta Winklera Moszna to wieś położona w południowej części Opolszczyzny (Powiat Krapkowicki, Gmina Strzeleczki), 35 km od stolicy – Opola, na szlaku komunikacyjnym pomiędzy Prudnikiem a Krapkowicami. Ta niewielka wieś od lat przyciąga miłośników niezwykłych budowli, koni czystej krwi arabskiej czy kwitnących w maju azalii i rododendronów. Jej niezwykłą ozdobę stanowi pokaźny zamek usytuowany w pięknym parku krajobrazowym. Swoją sławę zawdzięcza bajkowemu wyglądowi przez niektórych nazywany polskim Disneylandem, jest to jedna z najpiękniejszych budowli na Opolszczyźnie. Malownicza budowla sprawia wrażenie rozbudowywanej przez wieki, choć jest jedną z najmłodszych rezydencji na Śląsku. Pałac otacza kompleks parkowy o powierzchni ok. 200 ha, który został wpisany do Rejestru Zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
Herb rodu Tiele-Wincklerów
W tej chwili z uwagi na zły stan drzewostanu na terenie parku w roku 2015 rozpoczął się proces jego rewitalizacji. Park nie ma sprecyzowanych granic łączy się bezpośrednio z otaczającymi polami. Od Pałacu możemy pospacerować aleją lipową gdzie wzdłuż ciągną się kanały wodne (trochę zaniedbane), przy których rosną piękne azalie i różaneczniki. Polecam odwiedzić to miejsce w połowie maja kiedy wszystko kwitnie, jest nawet w tym czasie organizowana impreza „Muzyczne Święto Kwitnących Azalii”. Idąc dalej dojdziemy do nekropolii gdzie znajduje się cmentarz, na którym spoczywają członkowie rodu Tiele-Wincklerów. Obok zamku znajduje się stadnina koni, oferująca rozmaite atrakcje, w tym jazdę konną i obozy jeździeckie. Aktualnie stadnina jest czołowym polskim ośrodkiem hodowli koni sportowych pełnej krwi angielskiej. Konie z Mosznej 3 krotnie reprezentowały Polskę na Igrzyskach Olimpijskich. To tyle tytułem wstępu. Jeżeli chodzi o sam zamek, jego wygląd i otoczenie pozytywnie zaskakuje, ładnie prezentuje się z zewnątrz – jest naprawdę piękny. Wewnątrz wygląda jakby był na etapie urządzania, dużo eksponatów zginęło, po wojnie Sowieci zniszczyli zamek w 90 % a dzieła sztuki wywieźli, więc niewiele jest do zobaczenia. Podczas zwiedzania z przewodnikiem zobaczyć możemy tyko kilka pomieszczeń, jeśli wykupimy dodatkowo wstęp na zamkową wieże to jeszcze będziemy mieli okazję zobaczyć dodatkowo część po byłym szpitalu, oraz wejść na dwie wieże, a z nich podziwiać widok na park i okolice. Najważniejsze jest jednak to (po opowieściach przewodnika) że sukcesywnie czyni się starania, aby zamek był także bardzo interesujący wewnątrz, więc może się okazać że przyjedziemy za kilka lat i będzie równie piękny wewnątrz. Ogólnie warto przyjechać choćby tylko po to, by pospacerować po parku i napawać się widokiem zamku.
Popularne w tej chwili...
Ciekawostka: Pałac ma 99 wież i wieżyczek, z których dwie są dostępne dla zwiedzających. Gdyby zaprojektowano o jedną wieżę więcej, zgodnie z edyktem cesarza Niemiec właściciel zamku musiałby zapłacić podatek oraz wystawić własną armię.
Historia Pałacu w Mosznej
Budowla powstała w połowie wieku XVIII jako pałac barokowy (część środkowa obecnego budynku). Obecny zamek został zbudowany w 1866 roku przez Huberta von Tiele-Wincklera, który był wtedy najbogatszym człowiekiem Prus. Swoją pozycję i bogactwo zawdzięczał głównie małżeństwu z Valeską Winckler, której ojciec Franz Xawery Winckler był posiadaczem ziemskim, współwłaścicielem kilkudziesięciu kopalń, a także współzałożycielem miasta Katowice. W 1896 roku obiekt częściowo spłonął. Ocalał tylko kawałek parkietu łącznie z posadzką, a stropy i ściany nie przetrwały. Niektórzy twierdzą, że pożar wzniecił sam hrabia, ponieważ od wielu lat chciał on przeprowadzić rozbudowę. Odbudową zajął się syn Huberta, Franz Hubert von Tiele-Winckler, postanowił wznieść tu rezydencję godną samego cesarza. To właśnie jemu zamek w Mosznej zawdzięcza swój obecny wygląd, pragnął aby obiekt w Mosznej był chlubą jego rodu, dlatego nie szczędził na niego środków. Każde skrzydło jest w innym stylu. Najstarsza jest część środkowa. Do 1900 roku do bryły dawnego pałacu dołączono neogotyckie skrzydło wschodnie wraz z oranżerią istniejącą do dziś. Natomiast w latach 1911-1913 dobudowano neorenesansową część zachodnią najbardziej reprezentacyjną. Dwukrotnie w 1911 i 1912 roku gościem hrabiego Franza Tiele Wincklera był cesarz Wilhelm II. Obiekt kryje 365 pomieszczeń (nie wszystkie są dostępne do zwiedzania) oraz liczy 99 wieżyczek. Zamek posiada ogółem 8 tys. m2 powierzchni. Wewnątrz podziwiać można salę balową ze szklanym sufitem, kominek, pięknie wykonane schody, posadzki, kawałek oryginalnego parkietu, portale z marmuru, różowy marmur na ścianach jadalni, okna francuskie, portal drzwiowy w gabinecie hrabiego, witraże, szafy biblioteczne, kasetonowy sufit w bibliotece i niewielki kominek, wykonany z piaskowca. Podczas II wojny światowej pałac uniknął zniszczeń. Wiosną 1945 roku rodzina Tiele Wincklerów opuściła pałac uciekając przed Armią Czerwoną do Niemiec. Po wkroczeniu wojsk radzieckich większość wyposażenia, bo aż 90% zostało zniszczone a co cenniejsze dzieł sztuki, głównie obrazy i rzeźby zostały wywiezione na wschód. Po wojnie umieszczano w pałacu na krótko różne instytucje, dopiero w 1972 roku stał się siedzibą sanatorium, a od 1996 roku Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej Centrum Terapii Nerwic. Od 2013 roku w pałacu funkcjonuje hotel i restauracja, oraz jest częściowo dostępny do zwiedzania. Szpital został przeniesiony do budynku nieopodal. W tej chwili właścicielem Zamku jest Samorząd Województwa Opolskiego.
Ciekawostka: Od górnika do milionera. Twórca fortuny Tiele-Wincklerów pierwsze pieniądze zarobił w wieku 16 lat jako górnik. Dzięki świetnie zawieranym małżeństwom szybko piął się w hierarchii społecznej. Jego druga żona wniosła w posagu tak pokaźny majątek, że w 1840 r. otrzymał od króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV szlachectwo.
Widok od frontu Wieżyczki zamkowe Widok od strony parku Widok od dziedzińca Dziedziniec zamku W oranżerii W jednej z 99 wież Sala lustrzana Sala lustrzana Gabinet hrabiego Gabinet hrabiego Oryginalny zamkowy kominek Przejście od str. restauracji na pokoje Zamkowa reatauracja Wejście na jadalnię zamkową Jadalnia Drzwi wyjściowe z kaplicy
Park pałacowy i nekropolia rodzinny Tiele-Wincklerów
Brama gladiatorów
Park pałacowy otaczający Zamek Moszna należy do największych i najcenniejszych na Opolszczyźnie. Jest typem parku krajobrazowego, nie mającego sprecyzowanych granic, swobodnie łączy się z otaczającymi go polami, łąkami i lasami, które z ogrodem przypałacowym zajmują powierzchnię ok 330 ha. Park został wpisany do rejestru zabytków kultury i jest w całości objęty ochroną konserwatorską. W parku znajdziemy aleje lipową, najstarszą część parku, przy której rosną 200 letnie lipy, jest ona pomnikiem z przeszłości, przedłużeniem dawnego salonu ogrodowego i centralną częścią parku. Otaczający ją kanał wzorowany był na ówczesnych założeniach francuskich i holenderskich. Wzdłuż kanałów rosną rododendrony, różaneczniki i azalie w wielu odmianach, będące w okresie kwitnienia największą atrakcją parku. Okres kwitnienia przypada od połowy maja do czerwca, warto wybrać się do zamku właśnie w tym okresie.
Wejście na cmentarz Tiele-Wincklerów
Aleja zakończona jest tzw. rondlem, owalną powierzchnią wokół dawnego pomnika właściciela majątku Huberta von Tiele – Wincklera. Dalej na końcu parku znajduje się otwarta przestrzeń, gdzie na łące usypano wzniesienie, na którym znajduje się cmentarz rodzinny Tiele-Wincklerów (teren nekropolii należy do stadniny koni nie do Zamku Moszna). Po prawej, wschodniej stronie alei lipowej, znajduje się staw z wysepką nazywaną przez byłych właścicieli Wyspą Wielkanocną, dziś często nazywana Wyspą Miłości. Od strony stadniny koni po przeciwległej stronie pałacu znajduje się Alej Kasztanowa (teren należy do stadniny koni) to druga część Alei Centralnej zwanej też Aleją Cesarską. Zadaniem alei było zamknięcie bezpośredniego widoku elewacji pałacowej dla osób zbliżających się od strony bramy gladiatorów. Zachował się prawie kompletny oryginalny drzewostan alei, w czasie powojennym zaprzestano cięcia drzew i aktualnie rosną w sposób naturalny. Trzeci odcinek Alei Cesarskiej to Aleja Dębów Czerwonych pierwotnie było około 200 drzew. Aktualnie z oryginalnych drzew pozostało 80 sztuk a ich wiek ocenia się na ponad 100 lat. Aleje kasztanowa i dębowa stanowiły połączenie pałacu i szosy. Obecnie Park został podzielony na kilku właścicieli, jednak jego otwarta forma została zachowana. Część administrowana przez Zamek Moszna przechodzi rewitalizację.
Ciekawostka: Dlaczego rodzina Tiele-Wincklerów nie była chowana w krypcie pod pałacową kaplicą?. Z uwagi na to, że panowała tam zbyt duża wilgoć, dlatego zdecydowano się umiejscowić grobowce dalej od zamku, w pałacowym parku.
Kontakt : Moszna Zamek Sp. z o.o. – Moszna ul. Zamkowa 1, 47-370 Zielina
Godziny otwarcia jak i cennik są zmienne i są uzależnione od czasu, miejsca, ilości osób, itp. Najlepiej sprawdzić na oficjalnej stronie zamku [www.moszna-zamek.pl]. Cennik podany na stronie dotyczy wejścia do parku (trzeba zapłacić), zwiedzanie zamkowych komnat osobna opłata (można nie zwiedzać), wejścia na wieżę również osobna opłata (można nie zwiedzać) oraz ekstremalnego zwiedzania zamku (podobnie jak w zamkowych komnatach i na wieży). Jeśli ktoś się zdecyduje na wszystko płaci 3 razy za 3 bilety (na os.)
Zwiedzanie jest tylko i wyłącznie z przewodnikiem trwa około 45 min w każdej opcji (wieża, komnaty, extrema).
W zamku za bilety i w miejscowej restauracji można płacić kartą . Bilety wstępu na teren pałacowo-parkowy, czyli wejściówka do parku płatna jest tylko gotówką nie ma terminala na kartę.
Ekstremalne zwiedzanie (lochy, krypty, podziemia itp.) odbywa się w piątki, soboty, niedziele i święta w godzinach o 17:00 oraz o 20:00.
Bilet ulgowy przysługuje dzieciom do 15 lat, osobom uczącym się z ważną legitymacją, emerytom i rencistom z ważną legitymacją. Do lat 3 wstęp do parku i zwiedzanie Zamku bezpłatnie.
Istnieje możliwość wykonywania sesji zdjęciowych na terenie pałacowego parku. Opłata za wykonywanie sesji wynosi 100,00 zł za parę. W cenę wliczony jest wstęp dla Pary Młodej i fotografa.
Parking znajduje się 150 metrów przed zamkiem, jest płatny. Drugi mniejszy jest zaraz przed bramą wejściową do parku (nie widziałem aby ktoś pobierał opłaty)
Wstęp ze zwierzętami możliwy tylko do parku. Zabrania się wprowadzania zwierząt do wnętrza Zamku.
Zamek posiada bazę noclegową . Ofertę noclegów w zamku najlepiej sprawdzić bezpośrednio na stronie lub dzwoniąc ponieważ są różne opcje. Doba hotelowa rozpoczyna się o 14:00 a kończy o 11:00.