Skansen – Zagroda Wsi Pszczyńskiej

W skrócie - Spis treści, Informacje Pokaż

Poznaj świat drewnianej architektury

Zagroda Wsi Pszczyńskiej jest główną atrakcją zabytkowego Parku Dworcowego w Pszczynie. Skansen zlokalizowany jest we wschodniej części parku, na około dwóch hektarach. Miłośnicy dawnej architektury ludowej mogą w nim zobaczyć najcenniejsze regionalne zabytki drewniane dawnej zabudowy. Najcenniejszym zabytkiem drewnianym jest Czechowicki spichlerz dworski z 1784 roku, oraz stodoła ośmioboczna z XVIII wieku. Oprócz cennych zabytków w skansenie napotkamy na wozownię, kapliczkę, kuźnię, stare wiejskie chaty w których jest mnóstwo przedmiotów codziennego użytku, ale chyba największą atrakcją jest replika działającego młyna wodnego, takie młyny wodne w tych stronach należą do rzadkich zabytków.
Dziś Skansen posiada wysoką wartość kulturalną i historyczną. Zaliczany jest do unikalnych atrakcji województwa śląskiego, który powstał w latach 70-tych XX wieku, staraniem Towarzystwa Miłośników Ziemi Pszczyńskiej, a rozbudowano go w 2013 roku w ramach projektu współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. O znaczeniu historycznym i turystycznym świadczy fakt iż, Zagroda Wsi Pszczyńskiej została wpisana do Szlaku Architektury Drewnianej, który łączy najcenniejsze i najciekawsze zabytki Górnego Śląska.
Skansen – Zagroda Wsi Pszczyńskiej zaprasza; Styczeń, Listopad, Grudzień od 9.00-16.00, Luty, Październik 9.00-17.00, Marzec, Wrzesień – w tygodniu 9.00-17.00 w weekend 10-18, Kwiecień-Sierpień 9.00-19.00. W kasie Skansenu polecam zakupić wspólny bilet uprawniający do wejścia do dwóch obiektów – Skansen i Zagroda Żubrów. Odległości między nimi to spacer około 30 minut przez park. Miejsce polecam wszystkim tym, którzy chcą wypocząć odwiedzając Pszczynę. Warto również przed przyjazdem zerknąć na oficjalną stronę [www.skansen.pszczyna.pl], czasami można trafić na ciekawe atrakcje (szczególnie dla dzieci) pokazy, konkursy, warsztaty.

Ciekawostka: W skansenie można zorganizować warsztaty edukacyjne dla przedszkoli, uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Pod czujnym okiem rękodzielnika każdy może stworzyć swoje własne dzieło i zabrać je do domu.

Budynki w obiekcie

Spichlerz dworski z Czechowic

Spichlerz dworski z Czechowic XVIII wiek
Budynek prostokątny. Spichlerz typowo dworski posiada trzy poziomy składowania zboża. Wokół całego budynku umieszczono przydaszek gontowy tzw. „faruszek” chroniący ściany zewnętrzne przed namoknięciem. Na nadprożu drzwi wejściowych widnieje data powstania budynku 1784 rok. Spichlerz jest najstarszym obiektem w Skansenie i pochodzi z Państwowego Gospodarstwa Rybackiego dawnego dworu w Czechowicach. Wewnątrz zgromadzono wystawę pszczelarstwa, z zasobów Śląskiego Związku Pszczelarzy oraz prywatne zbiory lokalnych pasjonatów pszczelarstwa, a wśród nich, ule, miodarki czy podkurzacze.
Młyn wodny z Bojszów XIX wiek
Budynek prostokątny. Do obiektu prowadzą drzwi dwuskrzydłowe, w którym znajduje się szereg okien o wymiarach rzadko spotykanych w zabudowie wiejskiej. Młyn dzieli się na część produkcyjną oraz mieszkalną w której mieszkał młynarz z rodziną. W latach 1977-2008 pełnił funkcję lokalu gastronomicznego który należał do „Zagrody Wsi Pszczyńskiej” po nazwą „Karczma Stary Młyn”. Wewnątrz znajdują się eksponaty – konstrukcji młyna wodnego, pomieszczenie mieszkalne tzw. izba młynarza, oraz sprzęt codziennego użytku.
Kuźnia z Goczałkowic XIX wiek
Budynek prostokątny z piecem z łamanego kamienia. Jedyny tego typu obiekt w regionie. Kuźnia wraz z młynem i karczmą stanowiły na polskiej wsi centrum życia gospodarczego i towarzyskiego. Wnętrze zagospodarowane na wzór działających w regionie kuźni murowanych. Wewnątrz znajdują się: miechy kowalskie tłoczące powietrze do paleniska, kowadło na pniu, dwa typy wiertarek ręcznych, kleszcze, obcęgi, młoty oraz piły do drewna. Można również usłyszeć multimedialne dźwięki pracy kowala.

Rekonstrukcja Młyna Wodnego

Spichlerz z Rudołtowic – Debiny XVIII wiek
Budynek prostokątny, jako spichlerz chłopski był przeznaczony do magazynowania zboża. W regionie pszczyńskim zwany „sypaniem”. W przedniej ścianie piękne półkoliste drzwi, wykończone klepką. Przed wejściem tzw. ławka czyli podest z półką pozwalającą na składowanie i ładowanie worków. W jego wnętrzu mieszczą się przedmioty związane z tkactwem i szyciem ubiorów. Zobaczyć możemy narzędzia do obróbki lnu i wełny; kołowrotki, szczotki do czesania lnu, magiel skrzyniowy czy maszyna dziewiarska z XX wieku.
Wozownia z Miedźnej z XIX wieku
Budynek prostokątny gospodarczy. Podzielić go możemy na dwie części: właściwą wozownię i niewielki warsztat gospodarczy z osobnym wejściem bocznym. Wozownia z Miedźnej jest typem budynku występującym tylko w miejscowościach Międzyrzecze-Miedźna-Grzawa. W środku znajdują się maszyny rolnicze, a w przylegającej do niej izbie narzędzia rzemieślnicze; stoły, strugi stolarskie, maszyna szewska do szycia oraz koło garncarskie.
Szopa na siano z Frydku XIX wiek
Wierna rekonstrukcja szopki z zagrody Antoniego Ligenzy. Ostatni tego typu budynek w regionie. Oryginał ze względu na zły stan drewna nie nadawał się do przeniesienia. Obiekt postawiony na fundamencie z łamanego kamienia.
Wiata bramna z Golasowic XIX wiek
Konstrukcja słupowa, dach kryty gontem, pochodzi z nieistniejącego już kościoła drewnianego w Golasowicach, który doszczętnie spłonął w połowie lat 70-tych XX wieku. Wiata prowadziła na przykościelny cmentarz i jako jedyna ocalała z pożaru.
Stodółka z Kobielic XIX wiek
Budowla prostokątna należała do rzadszego typu zabudowy ziemi pszczyńskiej. Wnętrze dzieli się na środkowe klepisko i dwa sąsieki, oddzielone od klepiska przegrodami z desek. Stodoła nazywana też „biedniacka” należała do biedniejszego chłopa, o czym świadczy jej mały metraż. Wewnątrz zobaczyć możemy m.in. urządzenia do czyszczenia zboża, żarna, stępę, niecki do chleba, siatka do przesiewania ziarna. Ekspozycja nawiązuje do tematu „zboże, mąka, chleb”.

Chałupa mieszkalna

Masztalnia z Wisły Wielkiej XVIII wiek
Konstrukcja wieńcowa, później dobudowana tylna – słupowa. Pomieszczenie dla koni lub do przechowywania wozów i uprzęży z poddaszem na siano. Nazwa wywodzi się od profesora masztalerza, który opiekował się końmi. Wewnątrz znajdują się różnego typu narzędzia rolnicze, rzemieślnicze i fragmenty uprzęży konnej. Wśród eksponatów znajdują się widły i łopaty, brony do rozdrabniania, szatkownice do warzyw, koryta do świniobicia, babki do ostrzenia kos, chomąta dla koni i bydła pociągowego.
Chałupa mieszkalna z Grzawy z 1831 roku
Konstrukcja wieńcowa na fundamencie z łamanego kamienia. Przez jego środek biegnie sień, z której, uważając na głowę, można zajrzeć po prawej stronie do izby paradnej, najważniejszego pomieszczenia w chałupie. W jej wnętrzu zgromadzono wiele ciekawych, używanych na co dzień sprzętów, m.in. dzbany, formy do wyrobu masła, praski do twarogu i skopki na mleko. Na ścianach warto zwrócić uwagę na obrazy przedstawiające Świętą Rodzinę, Madonnę z Dzieciątkiem i Świętą Barbarę. Kolejne izba po lewej stronie była przeznaczona dla starych gospodarzy, dziadków. Wyposażenie staromodne i ubogie. Natomiast ostatnia izba bez okna, ale z wędzokiem i piekarokiem służyła jako spiżarnia.
Stodoła z Kryr z XVIII wieku
Duży, ośmioboczny budynek. Przykład typowych dla ziemi pszczyńskiej stodół bogatych gospodarzy. Wnętrze obiektu składa się z centralnego klepiska i dwóch sąsieków przeznaczonych do magazynowania zboża. Do środka prowadzą dwie bramy dwuskrzydłowe na przestrzał, przy czym nad jedną z nich, wjazdową, znajduje się tzw. „żorowie”, czyli podnoszona część dachu, pozwalająca na wjazd wozu ze zbożem lub sianem. W środku można zobaczyć piękną więźbę dachową, a także licznie zgromadzone pojazdy konne: bryczki, wozy i sanie takie jak; „Rafiok” – ręczny wóz transportowy, „Strombki” – duże sanie paradne do transportu osób, „Bryczka Sandschneider” – zielona bryczka na drewnianych kołach, „Bryczka Odkryta” – w całości drewniany pojazd czterokołowy, „Smyki Dwoiste” – sanie dwuczęściowe, transportowe wyplecione wiklina służące do transportu osób, „Dwukółka” – inaczej „biedka” prosta bryczka dwukołowa czy Karawan Konny z Pawłowic.
Studnia z Łąki
Konstrukcja słupowa. Rekonstrukcja sześciobocznej, popularnej w regionie pszczyńskim drewnianej studni z daszkiem.

Skrócone fragmenty opisów zaczerpnięte z tabliczek
umieszczonych przy budynkach w Skansenie

Grzegorz R.

#TuiTamINFO to ktoś, kto ostatnio ma dużo czasu i zwykle udaje Mu się gdzieś "uciec" bliżej lub dalej. Oczywiście stara się mieć ze sobą aparat. Kiedy nie podróżuje to prawdopodobnie delektuje się ciszą domowego spokoju lub odkrywam najgłębsze sekrety najnowszych urządzeń technologicznych.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ Anuluj odpowiedź

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Ponieważ podróżowanie stało się dla Mnie łatwiejsze, a ostatnio mam trochę więcej czasu, to zwykle udaje mi się gdzieś „uciec” kilka razy w roku, bliżej lub dalej. Oczywiście staram się mieć ze sobą aparat. Fotografia nie jest moim sposobem na życie, to raczej amatorska pasja i według mnie, może być sposobem komunikowania się z innymi. Myślę, że większość amatorów robi to z tych samych powodów, dla radości tworzenia, miłości do podróży i fotografii. Dołożyłem wszelkich starań, aby treść była jak najbardziej zgodna z rzeczywistością, wykorzystując do tego celu, przewodniki, informatory, biuletyny, książki historyczne, archiwa, biblioteki internetowe itp. Będę wdzięczny za wskazówki dotyczące błędów i nieaktualnych informacji. Wszelkie uwagi są dla mnie bardzo cenne i mile widziane, dzięki nim będę mógł dokonać jak najszybciej korekt w opisach.