Gorzka prawda Lwowskich Świątyń Likwidacje kościołów rozpoczęto już w 1782 roku w czasie zaboru austriackiego. Odbierano zakonom kościoły na podstawie dekretu cesarza Józefa II z 1784 roku. Wiele kościołów i innych obiektów sakralnych nie zachowało się do dziś. Jednak totalna likwidacja kościołów, i klasztorów dokonana została dopiero w okresie rządów komunistycznych. Jeszcze nie tak dawno bo w 1990 roku we Lwowie czynne były tylko dwa kościoły Rzymsko-katolickie: Katedra i kościół Św. Antoniego. Wszystkie klasztory i pozostałe obiekty sakralne przeznaczono na różne cele użytkowe, kościoły głównie na magazyny. Władza komunistyczna dążyła w ten sposób do narzucania ateistycznej, antyreligijnej i antykościelnej ideologii całemu społeczeństwu. Dziś na szczęście to już przeszłość i możemy cieszyć się tym co zostało.
Zobacz wszystkie kościoły Lwowa – daty założenia, adres przed 1939, adres po 1945, co mieściło się po 1945 i dzieje aktualne.
Kaplica Boimów
Stanowi najwspanialszy zabytek architektury i rzeźby Lwowa. Wzniesiona została wśród innych kaplic na nie istniejących dziś, przykatedralnym cmentarzu, jako kaplica grobowa wywodzącej się z Węgier, bogatej i wpływowej, kupieckiej rodziny Boimów. W cmentarzu kościelnym znajdowało się sklepienie rodzinne, w którym pochowano 14 członków rodziny Boimów. Pod koniec XVIII wieku władze austriackie, które zajmowały się środowiskiem i zdrowiem mieszkańców Lwowa, nakazały przemieścić miejsce pochówku na nowy cmentarz, zbudowany na obrzeżach miasta. Budowę kaplicy rozpoczął w 1609 roku nawrócony na katolicyzm Jerzy Boim wraz z żoną. Pracę ukończył w 1617 roku jego syn Paweł. Wyraziste i charakterystyczne są portrety Jerzego i Jadwigi Boimów z 1617 roku, wspaniałe wzory malarstwa lwowskiego pierwszej połowy XVII-go wieku. Kaplica jest dziełem niezwykłym, nie mającej sobie równego w architekturze lwowskiej. Całą fasadę od góry do dołu pokrywają wykonane w kamieniu rzeźby i ornamenty. Widać postacie apostołów, podobizny proroków, sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Wnętrze kaplicy jest bogate w elementy ozdobne. Wszystkie ściany pokryte są obrazami rzeźbiarskimi. Szczególnie pięknie wygląda obraz Ostatniej Wieczerzy, usytuowany w ołtarzu. Kaplica rodzinna Boimów jest często porównywana do krypty grobowej króla Zygmunta, który znajduje się na Wawelu w Krakowie.
Popularne w tej chwili...
Katedra Łacińska (Katedra Lwowska)
Bazylika Archikatedralna p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, jest głównym ośrodkiem życia religijnego mieszkających tu Polaków. Stoi w sercu starego miasta na placu Katedralnym. Budowana była w latach 1360-1493 z fundacji Kazimierza Wielkiego, stała się główną świątynią obrządku rzymsko-katolickiego na tych terenach. Jest jednym z najstarszych, gotyckich zabytków Lwowa. Podobnie jak wiele pomników starej architektury lwowskiej, Katedra Łacińska nie dotrwała do naszych czasów w pierwotnej postaci. Obecnie, a szczególnie w architekturze, w wystroju, rzeźbach, obrazach jest to mieszanka wieków od XIV do XX z naciskiem na architekturę łacińską. Wnętrze zdobią wspaniałe witraże wykonane według szkiców Jana Matejki. W bocznych nawach znajdują się kaplice ufundowane przez znane i bogate rody lwowskie. W centrum widzimy pięknie zdobiony i rzeźbiony ołtarz główny w stylu rokokowym, który pochodzi z 1771 roku. Po bokach zobaczyć możemy rzeźby aniołów i relikwiarze. W 2001 roku papież Jan Paweł II odwiedził główne sanktuarium we Lwowie. Aby uczcić jego wizytę, na jednej ze ścian kościoła umieszczono pamiątkową tablicę.
Kościół Dominikanów
Kościół Bożego Ciała i Klasztor Dominikanów (obecnie grecko-katolicka cerkiew Najświętszej Eucharystii ) jest słusznie uważany za jeden z najlepszych pomników architektury późnego baroku, nie tylko w Lwowie, ale w całej Europie. Budynek otacza zespół historycznego centrum. Wraz z innymi świątyniami we Lwowie, znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Budowa katolickiego kościoła dominikańskiego rozpoczęła się w połowie XVIII wieku, na miejscu starej gotyckiej świątyni z XIV wieku. Kościół zbudowano według projektu dowódcy polskiej twierdzy w Kamieńcu Podolskim pułkownika Jana de Wittego. Po II wojnie światowej budynek klasztorny zamieniono na muzeum religii i ateizmu (później wykreślono słowo ateizm). Od koniec XX wieku Kościół Dominikanów przeszedł w posiadanie ukraińskiego Kościoła Katolickiego i został przemianowany na Kościół Najświętszej Eucharystii. Dzisiaj Muzeum Religii zajmują budynki klasztorne. Kościół tworzy wydłużony krzyż łaciński, a jego potężna kopuła, jest w panoramie miasta jednym z najbardziej charakterystycznych i rzucających się w oczy elementów. Oprócz katedry i budynków klasztornych, czteropiętrowa, neobarokowa dzwonnica zbudowana w XIX wieku jest również częścią kompleksu architektonicznego. Wnętrze kościoła utrzymane jest w jednolitym stylu i naprawdę robi wrażenie, wyróżnia się bogactwem rzeźb. Jego głównym tematem jest barokowy wolno stojący ołtarz główny ze słynnym obrazem Madonny. Po obu stronach stoją cztery drewniane, pozłacane rzeźby ewangelików. W krypcie pod kościołem znajdują się kamienne, alabastrowe i marmurowe nagrobki rycerskie z XVI – XVII stulecia, przeniesione tu z dawnego kościoła gotyckiego. Ponadto w kościele znajduje się nagrobek z 1880 roku wybitnego polskiego malarza-patrioty Artura Grottgera.
Ciekawostka: Z Klasztorem Dominikanów łączy się pewien akt historyczny: w roku 1707, w czasie wojny Szwecji z Polską podpisano tam ugodę między Rosją i Polską w wojnie przeciwko Szwecji.
Cerkiew Przemienienia Pańskiego (Cerkiew Przeobrażenia )
Cerkiew została budowana na ruinach rzymskokatolickiego kościoła pw. Trójcy Przenajświętszej oo. trynitarzy, który spłonął w wyniku bombardowania miasta przez Austriaków w czasie Wiosny Ludów w 1848 roku. Kościół trynitarzy był jedną z najznakomitszych budowli swojej epoki we Lwowie. Uroczysta konsekracja nowej świątyni miała miejsce w 1731 roku, a dokonał jej arcybiskup Jan Skarbek. W 1906 w wyniku kolejnej przebudowy w stylu klasycystycznym przez S. Hawryszkiewicza powstała obecna cerkiew. Nowa świątynia została rekonsekrowana 29 kwietnia 1906 jako cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Przemienienia Pana Naszego Jezusa Chrystusa (w skrócie: Przemienienia Pańskiego). W pierwszej połowie XX wieku parafia przy cerkwi Przemienienia Pańskiego stała się jednym z głównych ośrodków ukraińskiego ruchu narodowego. 29 października 1989, po upadku komunizmu parafia Przemienienia Pańskiego była pierwszą odrodzoną parafią ukraińskiego kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-ukraińskiego.
Katedra Ormiańska p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Jest jedną z najwspanialszych, a zarazem najstarszych świątyń Lwowa, przez wieki stanowiła główny ośrodek życia religijnego osiadłych tu Ormian. Katedra znajduje się obecnie w historycznym centrum, stojącym na miejscu dawnej szkoły ormiańskiej i drukarni. Budowla składa się z trzech części pochodzących z trzech epok historycznych: najstarszej wschodniej z XIV wieku (architektura Armeńska), środkowej zbudowanej w XVII wieku (wyraźne cechy renesansu), część zachodnia najmłodsza XIX wiek. Ogólnie cała katedra, choć wielokrotnie przebudowywana, nie jest pozbawiona swoistego wschodniego uroku i widać style ormiańskie, starogreckie, romańskie i gotyckie.
Kościół św. Andrzeja i klasztor Bernardynów
Jeden z najpiękniejszych kościołów Lwowa, zachwycający swą zgrabną sylwetką i bogato dekorowaną fasadą, na której widoczne są liczne rzeźby. W niszy można dostrzec Chrystusa, herb Polski i Litwy, figurę Boga Ojca oraz postacie Ojców Kościoła. Pierwszy kościół pod tym wezwaniem i klasztor Bernardynów powstał około 1460 roku, w okresie aktywności misyjnej zakonu, budowla jednak nie przetrwała, została spalona przez Rusinów. W 1602 roku Bernardyni dostali zgodę króla Zygmunta III na budowę nowego kościoła, która trwała do 1630 roku i w tym też roku dokonano jej konsekracji. We wnętrzu, które zmienione zostało nieznacznie, początkowo znajdował się ołtarz główny z 1619 roku z obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem, przebudowany jednak został 120 lat później, gdzie dobudowano nowe elementy. W kościele na uwagę zasługuje XVII-wieczne rzeźby świętych i proroków nad łukami nawy głównej. W 1860 roku w ołtarzu głównym umieszczono obraz matki Boskiej z błogosławionym Janem z Dukli. Przylegający do kościoła kompleks zabudowań klasztornych i wolno stojąca dzwonnica, otoczone murem obronnym z basztami, od średniowiecza stanowiły jeden z elementów obronnych miasta. Po II wojnie światowej umieszczono w nim szkołę muzyczną, biura, archiwa miejskie i Ukrainy wraz z częścią zbiorów Ossolineum. w 1990 roku kościół został przekazany w użytkowanie cerkwi prawosławnej. Na placu przed kościołem wznosi się kamienna kolumna. Pierwotnie znajdowała się na nim figura klęczącego Jana z Dukli – patrona Lwowa. Dziś wieńczy ją tylko artystyczne zdobienie.
Muzeum Historii Religii Lwowskiej
Cerkiew Wołoska
