Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie położony jest w gminie Babice woj. małopolskie u stóp wzgórza Lipowiec , na którym zachowały się ruiny zamku o tej samej nazwie. Jeśli będziemy zdecydowani na obie atrakcje, warto wykupić bilet wstępu na zamek i do skansenu, mamy wtedy tańszą opcje. W skansenie możemy zobaczyć jak kiedyś na tych terenach żyli mieszkańcy. Oprócz ciekawych, pięknie zrekonstruowanych chałup wiejskich zobaczymy małą architekturę (kapliczki, krzyże, studnie itp.). W sumie w skansenie stoi około 25 budynków, obiektów gospodarczych, zagród chłopskich z oryginalnym wyposażeniem. Jednak najcenniejszym obiektem jest XVII-wieczny kościół z Ryczowa, w którym nadal odbywają się nabożeństwa, a od 1991 odbywają się koncerty Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Kameralnej i Organowej organizowanego przez Muzeum. Przy Skansenie działa sklepik z pamiątkami oraz karczma w jednym z zabytkowych domków, w którym podawane są regionalne dania. Przy końcu skansenu usytuowany jest się dwór z Drogini , który jest również własnością Muzeum Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego w Wygiełzowie. Z dawnego wyposażenia dworu zachowały się jedynie portyk kamienny, część belek stropowych, stolarka okienna i drzwiowa oraz trzy piece kaflowe z początku XX wieku.
Skansen w Wygiełzowie – historia powstania
W roku 1965 z inicjatywy Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Krakowie dr Hanny Pieńkowskiej powstał projekt sieci parków etnograficznych województwa krakowskiego. Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie został udostępniony zwiedzającym 15 października 1973 roku (projekt powstał w 1965 roku, początek realizacji – 1968 roku). Zostały pozyskane i przeniesione na teren nowego skansenu dwa obiekty: dom miejski z Chrzanowa z 1804 roku oraz spichlerz z Kościelca z 1798 roku. Po kilkunasto-miesięcznym okresie badań terenowych trafiły tu kolejne obiekty, w tym okazała chałupa sołtysia z Przegini Duchownej z 1862 roku, z wyjątkowo bogatym, oryginalnym wyposażeniem wnętrza. W kolejnych latach pozyskiwano dalsze obiekty architektury drewnianej: chałupy, stodoły, spichlerze, chlewik, kuźnię i olejarnię, a także zabytkowy kościół z Ryczowa z początku XVII wieku. Oficjalne otwarcie i udostępnienie do zwiedzania pierwszych obiektów nastąpiło w październiku 1973 roku. Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie prezentuje kulturę Krakowiaków Zachodnich. To grupa etniczna zamieszkująca tereny na zachód od Krakowa po obu stronach Wisły. Elementami wyróżniającymi Krakowiaków Zachodnich od innych grup etnicznych były między innymi ubiór i budownictwo. Kultura Krakowiaków Zachodnich nie ograniczała się jedynie do stroju, czego przykładem może być Nadwiślański Park Etnograficzny, gdzie możemy obejrzeć jak dawniej mieszkali Krakowiacy. Charakterystyczne dla tej części Małopolski były zagrody wielobudynkowe ze stodołami zrębowymi: pięcio-, sześcio- i ośmiobocznymi, które także można podziwiać w muzeum. Dodatkową atrakcją która znajduje się na terenie skansenu jest Dwór z Drogini koło Myślenic, który należał do zamożnej rodziny szlacheckiej (opis dworu i galeria poniżej). Muzeum zostało podzielone na sektory tematyczne: wiejski, sakralny i dworski. Na zwiedzanie trzeba zarezerwować sobie około 2-3 godzin. Domki są ponumerowane, aby dokładnie wiedzieć gdzie w danej chwili się znajdujemy, polecam pobrać plan skansenu jest w nim wszystko ładnie opisane. Plan dostępny na oficjalnej stronie [www.mnpe.pl/galeria/skansen-plan /]. Zamek oraz Skansen to idealne miejsce na jednodniową wycieczkę, a szczególnie atrakcyjne jest dla rodzin z dziećmi.
Popularne w tej chwili...
Wyczerpujący opis Skansenu w Wygiełzowie znajduje się na stronie www.skanseny.net zobacz…
Ciekawostka: Tkactwo w tym regionie było domeną mężczyzn, a nie kobiet.
Nadwiślański Park Etnograficzny – Skansen w Wygiełzowie
Dwór z Drogini
Dwór Z Drogini (koło Myślenic ) został zbudowany w 1730 roku przez Adama Jordana ówczesnego właściciela dóbr drogińskich. Po jego śmierci posiadłość często zmieniała właściciela. Najdłużej zamieszkującą rodziną była rodzina Bzowskich, która przejęła majątek po Dominiku Dąbskim, zamieszkiwali w nim ponad sto lat. Dwór był ich domem mieszkalnym a zarazem stanowił centrum zarządzania dużym majątkiem. W 1945 roku wszystkie włości rodziny Bzowskich zostały znacjonalizowane i odtąd dwór służył różnym instytucjom i nieuchronnie popadał w ruinę. W 1985 roku nastąpiła rozbiórka dworu w związku z budową dobczyckiego zbiornika wodnego. 11 lat później dzięki staraniom ówczesnego dyrektora muzeum, resztki z dawnego dworu zostały zakupione i przeniesione do Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego w Wygiełzowie. Decydującej rekonstrukcji dokonano w latach 2002-2006. W tej chwili Dwór wraz z otaczającym go parkiem jest cennym zabytkiem architektury. Wnętrze dawnej siedziby szlacheckiej zostało zaadaptowane do potrzeb działalności muzealnej i komercyjnej. Część muzealna zaaranżowano na „Mieszkanie zamożnej rodziny szlacheckiej”. Stała ekspozycja wnętrz dworskich obejmuje:
Salon (kolor żółty) który jest najbardziej reprezentacyjnym pomieszczeniem w dworze, przeznaczony był do przyjmowania gości. Urządzono go modnymi meblami z I połowy XX wieku. Na ścianach wiszą portrety ofiarowane przez potomków ostatniego właściciela dworu, które przedstawiają Kazimierza – założyciela drogińskiej gałęzi rodu Janota Bzowskich, oraz portret jego syna Bogusława.
Sień w trakcie frontowym posiada wystrój myśliwski, typowy dla polskich dworów tamtego okresu.
Pokój Pani (kolor niebieski) urządzony meblami z II połowy XIX wieku w stylu Ludwika Filipa. W jego urządzeniu położono nacisk na przytulność i wygodę. Na co dzień był azylem pani domu, lecz gdy przychodzili goście stawał się miejscem spotkań w damskim gronie.
Pokój Rezydentki w dworze poza liczną rodziną właściciela mieszkali na stałe dalsi krewni zwani rezydentami. Były to osoby samotne, uboższe, głównie kobiety, które przyjmowały rolę damy do towarzystwa pani domu. Jako osoby zaufane zajmowały się również doglądaniem prac służby dworskiej, lub pomagały przy wychowywaniu małych dzieci.
Sypialnia (kolor zielony) pokój umeblowany XIX wiecznymi meblami różnorodnymi stylowo, pełnił również rolę łazienki.
Gabinet Pana (kolor brązowy) pomieszczenie to ulokowane jest w dogodnym miejscu, dostępny do niego jest z sieni oraz z salonu. Służył do pracy, przyjmowania interesantów i do spotkań wyłącznie w męskim gronie. Chroniony przed domownikami, a zwłaszcza przed dziećmi, z zakazem wchodzenia bez pozwolenia stał się azylem dla pana domu. Na wyposażeniu gabinetu znajdują się różnorodne stylowo meble. Na ścianach wiszą portrety m.in. Tadeusza Kościuszki oraz zdjęcia czterech pokoleń w linii męskiej, rodu Bzowskich. Ponadto budynek posiada część komercyjną, dwie duże sale które przeznaczone są na koncerty i wystawy czasowe. Z dawnego wyposażenia dworu zachowały się malowane kafle piecowe z początku XX wieku, z których otworzono trzy piece.
Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygięzłowie – Dwór z Drogini