Region Szlak Orlich Gniazd Zamki i pałace

Ruiny Zamku w Ojcowie na Szlaku Orlich Gniazd

W skrócie - Spis treści, Informacje Pokaż

Ruiny zamku w Ojcowie leżą we wsi Ojców w województwie małopolskim w odległości około 22 km od Krakowa, na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, w systemie tzw. Orlich Gniazd, na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Nigdzie więcej natura nie nagromadziła tak wielu skał o fantastycznych kształtach, tak wielu ciekawych jaskiń, wąwozów i dolin jak w Ojcowie, z tąd jest to chyba najbardziej znany i tłumnie odwiedzany teren a przy tym zamek przez turystów, grotołazów czy wspinaczy skałkowych.
Zamek gotycki został wybudowany w II połowie XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego, był jedną z ważniejszych warowni i pełnił funkcję militarną, zabezpieczając zachodnie granice królestwa i broniąc dostępu do Krakowa. Wzniesiono go na skalistym wzgórzu górującym nad Doliną Prądnika. Do budowy użyto miejscowego kamienia wapiennego uzyskanego z kamieniołomu znajdującego się na terenie zamku. Wieżę wzniesiono z wielkich, regularnych ciosów kamiennych, natomiast pozostałe budynki i mury obronne zostały zbudowane z mniej regularnych kamieni z zaprawą wapienna. Zamek ojcowski był z całą pewnością jedną z najpiękniejszych budowli obronnych wzniesionych przez Kazimierza Wielkiego. Do naszych czasów zachowało się niewiele, fragmenty bramy wjazdowej, resztki murów obronnych i budynków mieszkalnych, baszta nadbudowana w 1860 roku, oraz studnia na dziedzińcu. W wieży bramnej mieści się niewielkie muzeum, malutkie pomieszczenie, w którym możemy zobaczyć: portret Władysława Łokietka, Kazimierza Wielkiego, kolejnych właścicieli zamku, makietę jak wyglądał zamek w jego czasach świetności, proporce, herby i wiele innych ciekawych informacji o zamku.
Ruiny udostępnione są do zwiedzania wstęp kosztuje 2,50 zł (2017). Warto odwiedzić to miejsce, choćby i tylko po to aby „nacieszyć oko”, ponieważ z zamkowego wzgórza roztacza się piękna panorama na malowniczą Dolinę Prądnika.

Ciekawostka: Nazwa „Ojców” powstała dzięki królowi Kazimierzowi Wielkiemu. Miał on budowany z jego rozkazu zamek nazwać „Ociec u skały”, nawiązując do wydarzeń z życia swego ojca, Władysława Łokietka, który ukrywał się w dolinie Prądnika podczas walk o Kraków z czeskim królem Wacławem II.

Wieża – jest prawdopodobnie najstarszą częścią zamku, pochodząca z II połowy XIV wieku. Niegdyś wieża posiadała cztery kondygnacje (z których zachowały się trzy) i zwieńczona była obronnym gankiem ze strzelnicami. Wzniesiona ze starannie obrobionych bloków kamiennych budowla należy do najokazalszych wież obronnych powstałych na ziemiach polskich w okresie średniowiecza.
Studnia – o walorach obronnych średniowiecznego zamku decydowało jego zaopatrzenie w wodę pitną. Wielokrotnie zdarzało się, że właśnie jej brak zmuszał obrońców do poddania się podczas oblężenia. Budowniczowie starali się aby wewnątrz murów obronnych znajdowała się studnia lub cysterna gromadząca wodę deszczową. Studnia na zamku w Ojcowie została wykuta w skale wapiennej. Miała około 40 metrów głębokości. Nie używana od początku XIX wieku jest obecnie w połowie zasypana.
Izba Straży – Pomieszczenie nad bramą wjazdową służyło jako izba straży. Tu pierwotnie mieścił się również mechanizm służący do podnoszenia mostu zwodzonego. Izba otrzymała swój obecny kształt w czasie rekonstrukcji prowadzonych w drugiej połowie XIX wieku i w okresie międzywojennym. W latach 1895-1914 mieściło się tu niewielkie muzeum ze zbiorami archeologicznymi.

Historia zamku w Ojcowie

Władysław Łokietek – według Jana Matejki

Początki zamku ojcowskiego wiążą się z panowaniem króla Kazimierza Wielkiego. Budowę zamku rozpoczęto po roku 1354, kiedy do dóbr królewskich przyłączono należącą wcześniej do biskupów krakowskich wieś Smardzowice, na terenie której znajdowała się obecna Góra Zamkowa. W roku 1370 wspomina się Zaklikę, burgrabiego ojcowskiego co świadczy, że zamek funkcjonował już jako warownia. Prawdopodobnie więc zakończono w tym czasie jego budowę.
Pierwszym starostą zamku był Jan z Korzkwi, a po jego śmierci kolejno: Piotr Szafraniec – rezydent zamku w Pieskowej Skale, podczaszy Jan Mężyk z Dąbrowy, Mikołaj z Balic i Ossolina oraz Zbigniew z Wodzisławia herbu Zadora, Adam Wodzisławski, Jan Boner bankier Jagiellonów, Andrzej Tęczyński wojewoda lubelski, wojewoda sandomierski, wojewoda krakowski, kasztelan krakowski. W latach 1536-1556 właścicielem zamku była Bona Sforza d’Aragona, znana nam wszystkim jako królowa Bona żona króla Zygmunta I Starego. Po wyjeździe Bony do Włoch w 1556 roku, przekazała go Mikołajowi Płazie z Mstyczowa herbu Topór, a w 1587 roku zamek trafił do Piotra Myszkowskiego herbu Jastrzębiec, a potem do jego syna Aleksandra Myszkowskiego. W XVII wieku za Zygmunta III jak podają źródła historyczne zamek był w tym czasie bardzo mocno zrujnowany, otrzymał go Mikołaj Koryciński prawem dziedzicznym, warownia przechodziła z ojca na syna. On też zaczął ponowną odbudowę zamku, którą dalej kontynuowali jego synowie Mikołaj i Stefan. Za sprawą Władysława IV przez sejm przyznał znaczną kwotę Korycińskiemu „na naprawę nadgranicznego grodu”. Starosta ten rzeczywiście dokonał remontu zamku. Ojców pozostał w rodzinie Korycińskich jako starostwo przeszło 100 lat, a mianowicie za czasów Zygmunta III, Władysława IV, Jana Kazimierza, Jana III i Augusta II.

Kazimierz Wielki – według Jana Matejki

W 1655 roku podczas „potopu” zamek nie ucierpiał, Szwedzi podobno niczego nie zniszczyli, urządzając tutaj magazyny broni oraz żywności, ale najcenniejsze przedmioty wywieźli do Szwecji.
W 1676 właścicielem Ojcowa został Stanisław Warszycki, a później rodzina Męcińskich, Morskich, a od 1715 roku za czasów saskich przeszedł na rodzinę Łubieńskich w pokoleniu Bogusława, kasztelana sandomierskiego, który miał kilku synów. Z tych – młodszy Zygmunt, był starostą Ojcowskim, który umarł w 1754 roku. Z wdową po Zygmuncie Marianną z Dębińskch ożenił się Ignacy Załuski starosta chęciński. Odtąd starostwo Ojcowskie przeszło w dziedziczenie w rodzinę Załuskich. Ignacy umierając przekazał Ojców starszemu synowi Teofilowi. Ten miał zaszczyt gościć w 1787 roku w murach Ojcowa króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, który wracał z Krakowa do Warszawy. Król trzymał w kaplicy zamkowej do chrztu córkę państwa Załuskch. W 1802 roku zamek został opuszczony, a spadkobierca Teofil Załuski wywiózł z niego wszystkie cenne dobra, umarł w 1831 roku jako ostatni starosta Ojcowski.
Rozbiory Polski przyniosły kres świetności ojcowskiej twierdzy. Warownia zaczęła popadać w ruinę. Królestwo Kongresowe sprzedało zamek Konstantemu Wolickiemu, który do reszty zrujnował go, rozbierając mury, pozostawiając jedynie wieżę i bramę wjazdową. Wolicki zmuszony opuścić kraj sprzedał dobra Ojcowskie Karolowi Szulcowi, mocą kontraktu przed urzędem cesarsko-królewskim. Rząd rosyjski unieważnił kontrakt i skonfiskował majątek Wolickiego na rzecz skarbu.
W kolejnych latach zamek próbowano kilkakrotnie odbudować, żadna próba jednak nie przyniosła efektu. Na początku XIX wieku na licytacji resztki zamku wykupił Wojciech Prendowski. Zlecił on wykonanie pełnej odbudowy zamku architektowi Franciszkowi Marii Lanciemu, projekt nie został zrealizowany. Prendowski z resztek murów zbudował karczmę, browar i inne budynki. Jego syn Henryk nie mieszkał już w zamku, odnowił jednak basztę. Kolejny właściciel hrabia Gustaw Przeździecki również próbował odbudować, niestety nic z tego nie wyszło, sprzedał zamek hrabiemu Janowi Zawiszy, który był historykiem, badaczem zabytków archeologicznych i paleontologiem, miał najpiękniejsze zamiary względem Ojcowa, niestety śmierć hrabiego Zawiszy zniweczyła plany. Po śmierci Zawiszy dziedziczką Ojcowa została jego wnuczka hrabianka Ludwika córka hrabiego Ludwika Krasińskiego, w ten sposób kolejnymi właścicielami ruin zamku została rodzina Krasińskich, zlikwidowali oni most zwodzony, kazali zasypać fosę oraz ze względów bezpieczeństwa obniżyli wieżę. Kolejnym właścicielem Ojcowa po śmierci hrabiego Ludwika Krasińskiego została Ludwika Czartoryska, która odnowiła bramę wjazdową, odbudowała górną część wieży i wzmocniła mury przy bramie. Podjęto również prace wykopaliskowe na terenie dawnej kaplicy zamkowej i budynku mieszkalnego. Warto dodać, że w 1895 roku Maria Ludwika przejęła Ojców z długami, które pogłębiały się w ciągu kolejnych ośmiu lat i dopiero po 1903 roku dobra te zaczęły przynosić pewne zyski.
Po zakończeniu II wojny światowej dobra Czartoryskich w Dolinie Prądnika zostały upaństwowione, stając się własnością Nadleśnictwa Ojców, a następnie utworzonego w 1956 roku Ojcowskiego Parku Narodowego. W roku 1958 ruiny zamku poddano badaniom historycznym oraz archeologiczno-architektonicznym. Analiza stanu zachowania zabytku doprowadziła do wniosku, że nie nadaje się on do odbudowy, lecz powinien zostać zabezpieczony w formie ruiny i udostępniony do zwiedzania. Ze względu na ograniczone fundusze w latach 1958–1963 wykonano jedynie najpilniejsze zabezpieczenia, polegające na częściowym oczyszczeniu i odgruzowaniu obiektu. Prace wznowiono w 1991 roku, lecz miały one ograniczony zasięg i nie objęły zamkowej wieży. Staraniem dyrekcji Ojcowskiego Parku Narodowego przeprowadzono jedynie konserwację budynku bramnego, w którym mieści się wystawa poświęcona historii zamku i starostwa ojcowskiego. Została ona urządzona w roku 1996.

Ciekawostka: Teofil Załuski jeden z właścicieli zamku 4 lipca 1786 roku na zamku w Ojcowie przyjmował króla Stanisława Augusta Poniatowskiego wracającego z Krakowa do Warszawy. Król został ojcem chrzestnym jego córki. Chrzest odbył się w zamkowej kaplicy.

Kalendarium – z dziejów zamku ojcowskiego

1305-1306 Dolina Prądnika stała się prawdopodobnie schronieniem stronników Władysława Łokietka walczących z wojskami czeskimi.
1354-1370 Kazimierz Wielki buduje zamek na wzgórzu.
1370 Kroniki podają Jana z Czarnkowa jako właściciela zamku („Castrum Oczec”)
Przed 1406 Jan z Korzkwi pierwszy starosta ojcowski.
1406 – 1525 W zamian za pożyczane sumy, królowie polscy oddają w zastaw różnym rodom rycerskim starostwo ojcowskie wraz z zamkiem.
1536-1556 Starostwo ojcowskie wraz z zamkiem jest w posiadaniu królowej Bony.
1564 Pierwsza lustracja starostwa ojcowskiego, z którego dochód obliczono wówczas na 529 grzywien, 44 grosze i 16 denarów.
1588-1619 Starostwo w posiadaniu rodziny Myszkowskich. Zaniedbany zamek ojcowski chyli się ku ruinie.
1619 Przejęcie starostwa i zamku przez rodzinę Korycińskich.
Ok.1620-1660 Odbudowa i częściowa przebudowa w stylu barokowym nadała zamkowi charakter okazalej rezydencji wielkopańskiej.
1651-1658 Starostą ojcowskim jest Stefan Koryciński, kanclerz wielki koronny, wybitny polski polityk okresu „potopu”.
1655-1656 Zamek w rękach szwedzkich. Szwedzi znacznie spustoszyli wsie starostwa ojcowskiego. Zamek dzięki przeznaczeniu go na magazyn broni i żywności dla wojsk szwedzkich, uniknął zniszczenia.
1676-1702 Starostwo ojcowskie jest w posiadaniu Warszyckich, którzy niewiele dbają o zamek.
1715 Zamek i starostwo przechodzi w posiadanie rodziny Łubieńskich.
1721 W tym roku sporządzono inwentarz starostwa ojcowskiego, zawierający szczegółowy opis zamku. Był on wówczas mocno zdewastowany i zaniedbany.
Przed 1750 Ponowna restauracja zamku przeprowadzona przez starostę Zygmunta Łubieńskiego.
1777 Objęcie zamku przez Ignacego Załuskiego, ostatniego starostę ojcowskiego.
1787 Król Stanisław August Poniatowski odwiedza Dolinę Prądnika i zamek ojcowski.
1796 Ojców przechodzi pod zwierzchnictwo austriackie.
1815 Starostwo ojcowskie zostaje włączone do dóbr skarbowych Królestwa Kongresowego. Zamek był już wówczas niezamieszkały.
1826 Klementyna z Tańskich Hoffmanowa opisuje zamek jako częściową ruinę.
1829 Rząd Królestwa sprzedaje dobra ojcowskie Konstantemu Wolickiemu, które poleca rozebrać większość zabudowań.
1832-1837 Karol Schultz przejmuje dobra ojcowskie od Wolickiego. Rząd rosyjski nie uznaje tej transakcji, konfiskuje majątek.
1837-1851 Wojciech Prendowski kupuje starostwo ojcowskie od rządu rosyjskiego.
1859-1863 Aleksander Przeździecki podejmuje próbę odbudowy zamku. Prace przerywa wybuch powstania styczniowego.
1878-1887 Jan Zawisza zakupione dobra ojcowskie przekazuje swojej wnuczce Marii Ludwice Krasińskiej.
1893 Kolejna próba odbudowy zamku podjęta zostaje przez Ludwika Krasińskiego. Wieżę zamku obniżono wówczas o jedną kondygnację.
1913-1935 Prace konserwatorskie prowadzone z inicjatywy Marii Ludwiki Czartoryskiej nadają ruinom zamku dzisiejszy kształt.
1956 Ojców oraz zamek zostaje upaństwowiony przechodzi pod opiekę Ojcowskiego Parku Narodowego.
1958 Ruiny zamku poddano badaniom historycznym oraz archeologiczno-architektonicznym.
1996 Utworzenie wystawy w budynku bramnym poświęconej historii zamku i jego okolicy.
2006 Rozpoczęto kolejne długoletnie prace archeologiczne i zabezpieczające zamek, w których odkryto wiele zabytków, fragmenty ceramiki, kafli i przedmiotów metalowych.

Opis kalendarium zaczerpnięty z tablicy umieszczonej przy zamkowym muzeum.

Legendy

Makieta zamku w Ojcowie. Obecnie zobaczyć ją można w zamkowym muzeum.

Legenda o Szczebrzycu i Witysławie
Na zamku w Ojcowie żył wojewoda krakowski Skarbomir. Jak to w tamtych czasach bywało, lata mijały mu na licznych wyprawach wojennych. Mimo średniego wieku ciągle był samotny. Zdarzyło się kiedyś, że jego siostra, pani na zamku w Ogrodzieńcu, ciężko zachorowała. Posłała więc po brata, by ostatnią wolę wyjawić. Prosiła go, aby jej córkę jedyną, Witysławę, do czasu, kiedy osiągnie wiek dojrzały, opieką otoczył. Miała jeszcze jedno życzenie. Witysława kochała się z wzajemnością w młodym rycerzu imieniem Szczebrzyc, a wuj Skarbomir miał dopilnować, by w drodze do ich szczęścia przeszkód nie było. Wkrótce matka dziewczyny umarła. Skarbomir wziął Witysławę do Ojcowa. Wuj nie pozostał obojętny na wdzięki pięknej siostrzenicy i obiecał jej wszelkie bogactwa, jeśli tylko jego żoną zostanie. Witysława bez chwili wahania wyznała wujowi, że jej serce już dawno do Szczebrzyca należy. Rozgniewało to Skarbomira. Nie znosił sprzeciwu, kazał więc wtrącić dziewczę do lochu i posłał po Szczebrzyca, którego też chciał uwięzić, a potem na oczach dziewczyny zabić. Lecz kiedy na dziedzińcu przygotowano już miejsce do egzekucji, nagle zajechał orszak wraz z samym Bolesławem Krzywoustym. Ten, gdy dowiedział się o niesprawiedliwości, jakiej dopuścił się wojewoda, pozbawił go wszelkich godności, a w gniewie kazał mu oczy wyłupić. Niedługo na zamku w Ojcowie odbyło się huczne wesele Szczebrzyca i Witysławy. Jak to bywa w legendach, żyli długo i szczęśliwie.
Fakt stłumienia przez księcia buntu wojewody Skarbimira w roku 1117 roku jest potwierdzony w źródłach, zgadza się również sposób jego ukarania. Natomiast drewniana warownia Skarbimira z pewnością stała na miejscu dzisiejszych ruin.

Legenda o Królu Łokietku
Jaskinia Łokietka jest jedną z najbardziej znanych polskich jaskiń. Jedna z legend mówi o ukrywaniu się Władysława Łokietka w jaskiniach Doliny Prądnika podczas walk z okupującymi Polskę Czechami. Kiedy na przełomie XIII i XIV wieku Wacław II, król czeski, najechał na Polskę i zajął Kraków, Władysław Łokietek, musiał opuścić swą siedzibę i ukryć się. Ukrył się w jednej z jaskiń, przebywał w niej około sześciu tygodni, a życie uratował mu pająk, który zasłonił otwór pajęczyną, czym zmylił pościg. Historycy nie wykluczają po części prawdziwości tego przekazu (Oczywiście pomijając pająka). Okolice Ojcowa są pełne jaskiń i niedostępnych wąwozów, w latach 1305-1306 mogły być miejscem, gdzie gromadzili się stronnicy Łokietka przed uderzeniem na Kraków, obsadzony wówczas załogą czeską.

Źródła historyczne pisane

O Zamku w Ojcowie pisano również w Tygodniku Ilustrowanym, który ukazywał się w latach 1859-1939. W XIX wieku był to nowoczesny jak na swoje czasy tygodnik i jeden z najpopularniejszych na ziemiach polskich.

Fragment opisu Zamku w Ojcowie – Tygodnik Ilustrowany 1859 rok
[…] Naturaliści nasi, zwiedzający tak często dolinę prądnika, opisali ją wielokrotnie pod względem geologii, roślinności i fauny; zwróćmy się wiec raczej ku duchowej stronie tego miejsca, ku pamiątkom przeszłości. Środek doliny zalega wyniosła, prostopadła ściana, a na niej rozpostarły się rozsypane zawaliska zamku ojcowskiego. Stoi jeszcze tylko ośmiokątna baszta, która mocą swą oparła się groźnej potędze czasu, reszta to tylko szczątki murów, zasypujące gruzem rowy i przepaście. Rzewne usposobienie ogarnia wędrowca dumającego wśród tych ścian opuszczonych. Myśl zapuszcza się w przeszłość, wyobraźnia ożywia głazy i zaludnia je od wieków postaciami. Zda się że widać błądzące cienie Szczebrzyca i Witysławy, bolejące nad osieroceniem miejsca, kędy pod potężną opieką Krzywoustego, wolni od przemocy Skarbimirza, pędzili rozkoszne chwile. Czas bieży, myśl ściga jego szybki przelot. Dolinę napełniają najezdnicze hufce Wacława, przetrząsają każdą chatę, a postrachem i męką chcą wydrzeć z piersi wieśniaków wiadomość gdzie ukrywa się Łokietek, ten straszny dla nich syn Piastów, chociaż tułaczką okryty siermięgą. Wódz czeski na zamku krakowskim, ani Wacław na Hradszynie nie zasną spokojnie, dopóki mara wygnańca spoczynek ich niepokoić będzie. W królewskiej grocie płonie ognisko, rozniecone pośród kości przedpotopowych zwierząt, około niego siedzi na głazie z obnażonym mieczem Władysław i słucha opowiadania wiernego przyjaciela, który czaty wrogów omylić zdołał i przedarł się do tego schronienia. Opodal spoczywa kilku towarzyszy ściganego księcia, a u wyjścia czuwa nad jego bezpieczeństwem stalowy rycerz, nadsłuchując od której strony wiatr przyniesie echo czeskich rogów. Po chwili cały orszak opuszcza tajemną grotę i uprowadza wodza w bezpieczne miejsce. Rozpływa się we mgłach ten obraz i ustępuje miejsca wspaniałej króla chłopków postaci. Z miłością i łzą w oku spogląda on na wznoszące się mury zamku, który stawia ku pamięci nieszczęść ojcowskich, a kiedy go przytomni zapytają, jaką nazwę ma nosić gród nowy, z rozrzewnieniem odpowiada: ” Nazwijcie go Ojciec” […]

Tygodnik Ilustrowany 1859 rok (str. 84-85) – Ojców, przez Wł. L. Anczyca
[ zobacz oryginał pełny tekst ]

Ojcowski Park Narodowy

Muzeum Ojcowskiego Parku Narodowego

Ojcowski Park Narodowy został utworzony w 1956 roku. Jest najmniejszym parkiem narodowym w Polsce. Położony jest w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej w odległości 16 km od Krakowa. Park obejmuje doliny dwóch niewielkich rzek – Prądnika i Sąspówki oraz przyległe fragmenty wierzchowiny jurajskiej. Położenie geologiczne stanowią wapienie jurajskie, których wiek wynosi około 150-180 mln lat. W wyniku działania wód krasowych w dolinach ojcowskich powstał krajobraz urozmaicony stromymi ścianami wąwozów, osiągających 120 m głębokości. Na terenie Parku znajduje się około 600 jaskiń a do najdłuższych należą: Łokietka 320 m, Ciemna 209 m, Zbójecka 180 m. Duże urozmaicenie rzeźby terenu oraz mikroklimat wpłynęło na bogactwo i różnorodność flory. Występuje około 950 gatunków roślin naczyniowych, zanotowano 50 gatunków roślin górskich ponad 100 ciepłolubnych, które rosną głównie na południu Europy. Ponadto znaleziono w Parku ponad 300 gatunków mszaków, około 200 gatunków porostów i 1260 gatunków grzybów. Fauna Parku jest również bardzo bogata. Dotychczasowe badania wskazują na bytowanie na tym terenie około 7000 gatunków zwierząt. Najbardziej popularne to nietoperze, z których wiele zajmuje tutejsze jaskinie.
W obrębie granic Parku zlokalizowane są liczne zabytki architektury. Należą do nich m.in.: dobrze zachowany zamek w Pieskowej Skale i ruiny gotyckiego zamku w Ojcowie. Obydwa te obiekty leżą na „Szlaku Orlich Gniazd”, były one ogniwami średniowiecznego systemu obronnego chroniącego południowo-zachodnią granicę Polski. Najstarsze ślady bytności człowieka na tym terenie pochodzą ze starszego paleolitu i liczą około 120 tysięcy lat. Obiektami udostępnionymi do zwiedzania na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego są: Jaskinia Łokietka, Jaskinia Ciemna, wspomniane wcześniej zamki oraz Muzeum Regionalne PTTK. W 1991 roku został powołany Ośrodek Edukacyjno-Dydaktyczny, który ma za zadanie rozwijanie zainteresowań problemami ekologii oraz szerzenie wiedzy o funkcjonowaniu przyrodniczego środowiska. W kwietniu 2010 roku udostępniono nowoczesną ekspozycję w budynku „Pod Łokietkiem” ukazującą najważniejsze zagadnienia z zakresu przyrody, geologii i krasu oraz przeszłości archeologicznej parku.

Tablica informacyjna w Ojcowskim Parku Narodowym (wersja skrócona)

Ciekawostka: W Ojcowskim Parku Narodowym a dokładnie w jego większych jaskiniach, żyje najbardziej jadowity jaskiniowy pająk w Polsce, z rodziny krzyżakowatych – Meta menardi.

Co jeszcze warto zobaczyć w okolicy Ojcowa

Szlaki do poszczególnych miejsc i odległości z pod zamku w Ojcowie (kliknij aby powiększyć).

Grota Łokietka – Według legendy przyszły władca Polski Władysław Łokietek ukrywał się przed wojskami króla czeskiego Wacława II. Jest największą spośród wszystkich znanych na terenie Parku jaskiń. Rocznie odwiedza ją ok. 120 tys. osób. Czynna codziennie od kwietnia do listopada, wstęp płatny.
Jaskinia Ciemna – Jest uważana za największą jaskinię pod względem wielkości komory na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Składa się z jednej dużej komory, 80 m długości, 20 m szerokości i 10 m wysokości, która dalej przechodzi w zwężający się korytarz. Czynna codziennie od kwietnia do października, wstęp płatny.
Brama Krakowska – Jedna z kilku skalnych bram w Ojcowskim Parku Narodowym, chyba najładniejsza. Tworzą ją dwa potężne bloki jurajskich wapieni skalistych, z których większy ma 15 metrów wysokości. Według opisów miał tędy prowadzić szlak handlowy ze Śląska do Krakowa. Obok bramy znajduje się Źródełko Miłości, jedno z wielu źródeł występujących na terenie Parku, z racji swojego położenia najbardziej znane.
Kaplica „Na Wodzie” – Znajduje się w miejscu dawnych łazienek zdrojowych, które przerobiono na obiekt sakralny w 1901 roku. Kaplica usytuowana jest ponad potokiem na betonowych podporach.
Wzgórze Okopy – To jedno ze wzgórz nad Doliną Prądnika. Na górze zachowały się fragmenty wałów średniowiecznego grodziska z XIII wieku, o czym informuje nas umieszczona tabliczka, w której przeczytać można że, gród został założony przez księcia Konrada Mazowieckiego w 1231 roku. Niektórzy badacze twierdzą że w tym miejscu, a nie w jaskini ukrywał się Władysław Łokietek.
Szlaki turystyczne – W Ojcowskim Parku Narodowym znajdują się także szlaki turystyczne, o długości 46,6 km. Niektóre z nich biegną wspólnie, dając łączną długość 37,3 km. Szlak czerwony nosi nazwę Szlaku Orlich Gniazd ma długość 13,6 km. Szlak niebieski jest to szlak Warowni Jurajskich. Szlak żółty, jest to szlak Dolinek Jurajskich, w granicach Parku ma długość 9,5 km. Szlak zielony jest to szlak lokalny o długości 5,3 km, wyznaczony w 1992 roku. Szczegółowy opis szlaków można znaleźć na oficjalnej stronie Parku [www.ojcowskiparknarodowy.pl].
Muzeum Ojcowskiego Parku Narodowego – Aktualnie w ramach ekspozycji prezentowane są eksponaty związane z terenem Doliny Prądnika i obejmujące ich faunę i florę, geologię, hydrologię, klimat oraz zagadnienia ochrony środowiska. Muzeum OPN mieści się w dawnym Hotelu „Pod Łokietkiem”. W skład muzeum wchodzi także Park Zamkowy. Na jednej ze ścian widnieje tablica poświęcona nieżyjącemu już patronowi muzeum – Władysławowi Szaferowi. Muzeum czynne jest od 9.00 do 15.00 codziennie, wstęp płatny, szczegóły na stronie [www.ojcowskiparknarodowy.pl].

Muzeum Ojcowskiego Parku Narodowego

Jaskinia Ciemna

Rekonstrukcja obozowiska neandertalskiego

W jaskini ciemnej

Kaplica na wodzie

Kaplica na wodzie – wnętrze

Źródełko św. Jana przy kaplicy

Brama Krakowska

Szlak Orlich Gniazd

Kliknij w wybrany punk na mapie, a zobaczysz link do konkretnego opisu zamku.

Szlak turystyczny nazywany Orlimi Gniazdami, przebiega przez województwa małopolskie i śląskie. Rozpoczyna bieg w Krakowie, kończy w Częstochowie. Król Kazimierz III Wielki podjął się zadania stworzenia systemu obronnego zabezpieczającego granice Rzeczypospolitej i szlaków handlowych, czego dowodem są owe pozostałości zamków i warowni. Co najmniej kilkanaście twierdz powstało właśnie na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Szlak ma długość ok. 163,9 km. Nazwę swą zawdzięcza leżącym na jego trasie ruinom zamków i warowni, ze względu na ich usytuowanie na skałach dochodzących nawet do 30 metrów wysokości. Niestety, dziś większość tych wspaniałych budowli możemy oglądać tylko jako ruiny. Na szczęście w ostatnim czasie ponowione zostały próby rekonstrukcji tych historycznych budowli i zostały odbudowane z ruin, chodzi o zamki w Bobolicach i Korzkwi.

Odległości od ruin zamku w Ojcowie do poszczególnych miejsc

Pieskowa Skała – Zamek Królewski w Pieskowej Skale – 7 km
Korzkiew – Zamek Rycerski w Korzkwi (odrestaurowany) – 13,5 km
Rabsztyn – Ruiny Zamku Rycerskiego w Rabsztynie – 26 km
Bydlin – Ruiny Zamku Rycerskiego w Bydlinie – 32 km
Rudno – Ruiny Zamku Tenczyn 33,5 km
Smoleń – Ruiny Zamku Rycerskiego w Smoleniu – 34 km
Pilica – Ruiny Zamku Rycerskiego w Pilicy – 39 km
Babice – Ruiny Zamku biskupów krakowskich Lipowiec46 km
Ogrodzieniec – Ruiny Zamku Rycerskiego w Ogrodzieńcu – 47 km
Morsko – Ruiny Zamku Bakowiec 56 km
Mirów – Ruiny Zamku Rycerskiego koło Mirowa 68,5 km
Bobolice – Zamek Rycerski w Bobolicach (odrestaurowany) 70 km
Ostrężnik – Pozostałości Zamku królewskiego (kompletna ruina prawie nic nie ma) 80 km
Olsztyn – Ruiny Zamku Królewskiego w Olsztynie 90 km

Poza nimi istniały również inne zamki wchodzące w skład umocnień granicznych, ale wznoszące się poza terenami pasa skalnego Jury Krakowsko-Częstochowskiej są to: Zamek w Dankowie (nieistniejące ruiny twierdzy bastionowej z XVII wieku), Ruiny Zameku w Lelowie – zbudowany w stylu gotyckim (został rozebrany w latach 1804-1805. Obecnie w tym miejscu znajduje się cmentarz), Ruiny Zamku w Koziegłowach (rozebrany w latach 60-tych XX w.), Ruiny Zamku w Siewierzu gotycki zamek książęcy i Królewski Zamek Będziński średniowieczna warownia obronna .

Informacje praktyczne

Strona www Zamku w Ojcowie i Ojcowskiego Parku Narodowego www.ojcowskiparknarodowy.pl
Godziny otwarcia ruin Zamku od 10.00-16.00, w sezonie letnim do 18.00. Ceny biletów 3 zł
Godziny otwarcia Jaskini Łokietka kwiecień-sierpień 9.00-18.30, wrzesień do 17.30, październik do 16.30, listopad do 15.30. Cena wejścia 8 zł
Godziny otwarcia Jaskinia Ciemna. Czynna od kwietnia do października w godzinach 10.00-17.00. Cena wejścia 7 zł
Godziny otwarcia ekspozycja w centrum Edukacyjno-Muzealnym Parku – styczeń, luty, marzec, do połowy kwietnia, listopad, grudzień od 9.00-15, lipiec, sierpień od 9.00-15.00. Cena wejścia + film 3D 10 zł
Szczegółowe informacje na temat biletów rodzinnych, ulgowych, dla dzieci dostępne na stronie Ojcowskiego Parku Narodowego.
Parking niestrzeżony pod zamkiem w Ojcowie czynny cały rok, opłata jednorazowa za dzień 10 zł. Parking Ojców Złota Góra płatny w sezonie turystycznym opłata jednorazowa za cały dzień 5 zł.

Grzegorz R.

#TuiTamINFO to ktoś, kto ostatnio ma dużo czasu i zwykle udaje Mu się gdzieś "uciec" bliżej lub dalej. Oczywiście stara się mieć ze sobą aparat. Kiedy nie podróżuje to prawdopodobnie delektuje się ciszą domowego spokoju lub odkrywam najgłębsze sekrety najnowszych urządzeń technologicznych.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ Anuluj odpowiedź

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Ponieważ podróżowanie stało się dla Mnie łatwiejsze, a ostatnio mam trochę więcej czasu, to zwykle udaje mi się gdzieś „uciec” kilka razy w roku, bliżej lub dalej. Oczywiście staram się mieć ze sobą aparat. Fotografia nie jest moim sposobem na życie, to raczej amatorska pasja i według mnie, może być sposobem komunikowania się z innymi. Myślę, że większość amatorów robi to z tych samych powodów, dla radości tworzenia, miłości do podróży i fotografii. Dołożyłem wszelkich starań, aby treść była jak najbardziej zgodna z rzeczywistością, wykorzystując do tego celu, przewodniki, informatory, biuletyny, książki historyczne, archiwa, biblioteki internetowe itp. Będę wdzięczny za wskazówki dotyczące błędów i nieaktualnych informacji. Wszelkie uwagi są dla mnie bardzo cenne i mile widziane, dzięki nim będę mógł dokonać jak najszybciej korekt w opisach.