Zamek w Kończycach Małych

W skrócie - Spis treści, Informacje Pokaż

Miejscowość Kończyce Małe

Kończyce Małe to wieś sołecka w gminie Zebrzydowice, w powiecie cieszyńskim, w województwie śląskim. Położona w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego. Początkowo wieś stanowiła własność Piastów cieszyńskich, potem dostała się w ręce szlachty wynagradzanej przez książąt za oddanie i wierność. Pierwsza pisemna wzmianka o Kończycach Małych znajduje się w wykazie wsi płacących dziesięcinę biskupom wrocławskim z 1305 roku. Przypuszcza się, że już wtedy we wsi istniał dwór.

Na portalem bramnym wmurowano kamienne płaskorzeźbione nadproże z herbem Siedlnickich.

Zamek w Kończycach Małych – historia

Pierwotna budowla, będąca zamkiem gotyckim, została wybudowana przez ród Golasowskich pod koniec XIV wieku, jako obiekt obronny. W latach 1538-1656 właścicielami zamku był ród Czelów z Czechowic, który był jednym z najstarszych w księstwie cieszyńskim. Okres ich dominacji ukoronowany został karierą Jana Czeli jako kanclerza księstwa cieszyńskiego. Jego syn – Piotr wraz z żoną Katarzyną z Odrowąż Sedlnickich podczas swych rządów rozbudowali zamek, nadali mu renesansową formę z reprezentacyjnym arkadowym dziedzińcem, zachowany w znacznym stopniu po dziś dzień. Składał się on wtedy z czterech skrzydeł, których dwa zajmował dom mieszkalny, a dalsze dwa budynki gospodarcze. W narożniku płd-wsch umieszczono bramę wjazdową, a całe założenie zostało otoczone fosą. Reprezentacyjny arkadowy dziedziniec w tamtych czasach był niespotykany w innych siedzibach szlachty cieszyńskiej, przez co zamek ten bywał nazywany Cieszyńskim Wawelem. Z rąk rodu Czelów kończyckich zamek przeszedł pod władanie Pełków (1657- 1837) z Nowego Miasta (herbu Pogonia). Utracił też wtedy swoje znaczenie obronne, zasypano fosy, a na zewnątrz zamku utworzono romantyczny ogród w stylu angielskim. Pełkowie zostają właścicielami wsi na najbliższe 180 lat. W 1837 roku Maksymiliana Osthaus von Bassy wdowa po Jerzym Pełce przenosi się do Wiednia i sprzedaje Kończyce wzbogaconemu chłopu, Janowi Andrzejowi Folwarcznemu. Jego syn w 1880 roku dokonał generalnego remontu i przebudowy siedziby. Ostatnią właścicielką zamku była wnuczka Folwarcznego – Hildegarda Wurzian. Opuszcza go przed wkroczeniem wojsk Armii Czerwonej i udaje się do Niemiec. Podczas II wojny światowej zamek uległ znacznym uszkodzeniom oraz został doszczętnie splądrowany. Po wojnie majątek przejął Skarb Państwa i w latach 1956-1957 przeprowadzono jego odbudowę. Kolejny generalny remont został wykonany w latach 1993-1995 przez Gminę Zebrzydowice.
Przywrócony do dawnej świetności zamek składa się z dwóch prostopadłych do siebie, kamienno-ceglanych, prostokątnych skrzydeł. Jest budowlą piętrową, tylko częściowo podpiwniczoną. Proste elewacje zewnętrzne podzielone są poziomym gzymsem między kondygnacjami, część okien posiada kamienne, profilowane obramowania. U zbiegu skrzydeł umiejscowiono bramę wjazdową wraz z sienią. Nad renesansowym portalem bramnym wmurowano kamienne płaskorzeźbione nadproże z datą 1560 rok oraz herbem Siedlnickich.
Dziś zamek nie tylko stanowi atrakcję turystyczną, ale służy również miejscowej społeczności. Mieści się w nim Gościniec Zamkowy, restauracja, w której organizowane są imprezy okolicznościowe, karczma, hotel, Izba Regionalnej Wsi Cieszyńskiej, filia Gminnej Biblioteki oraz siedziba miejskich zespołów regionalnych i stowarzyszeń.

Źródło: Tablica informacyjna Zamek Kończyce Małe, Śląsk Cieszyński – Informator Turystyczny 2015, Przewodniki Turystyczne, Wikipedia

Mini muzeum – Izba Regionalna Ziemi Cieszyńskiej

W zamku w Kończycach Małych, na piętrze znajduje się Izba Regionalna Wsi Cieszyńskiej. Istnieje ona od 1997 roku powstała z inicjatywy byłych nauczycielek miejscowej szkoły, przy współpracy z Kołem Gospodyń Wiejskich w Kończycach Małych.
Obrazuje codzienne życie mieszkańców Kończyc Małych i okolic. Mini muzeum składa się z dwóch sal wystawowych oraz przedpokoju, w którym zgromadzono narzędzia służące do wytwarzania najpotrzebniejszych w gospodarstwie domowym rzeczy. Pokazane są przybory stolarskie, masarskie, szewskie, rymarskie oraz pszczelarskie. Znajduje się tam również ekspozycja rękodzieła ludowego: przykłady tradycyjnego haftu, ozdób bibułkowych, malarstwa na szkle oraz rzeźby. W pierwszej sali można zobaczyć rekonstrukcję wystroju dawnej kuchni i izby paradnej. Na uwagę zasługuje, mająca 250 lat kołyska oraz skrzynie wyprawne. Wystawione są także kobiece stroje regionalne jakie nosiły „od święta” panny oraz mężatki. Odrębną część ekspozycji zajmują narzędzia związane z produkcją mąki, wypiekami chleba i domowym wyrobem sera i masła.
W drugiej sali w gablotach, zgromadzono stare dokumenty, czasopisma oraz książki. Znajdziemy tam m.in. wydaną w 1857 roku pierwszą na Śląsku Cieszyńskim katolicką książkę do nabożeństwa w języku polskim opracowaną przez proboszcza z Zebrzydowic. Znajduje się tam również kolekcja obrazów o tematyce religijnej, militariów, kołowrotków tkackich, przyborów fryzjerskich, lamp i żelazek. Szczególnie cennymi eksponatami są: apteczka polowa żołnierza austriackiego z czasów I wojny światowej, XIX wieczny obraz Matki Boskiej oraz pochodzącą z XVIII wieku Biblie w przekładzie Marcina Lutra.
Izba Regionalna Wsi Cieszyńskiej otwarta jest w środy i piątki w godz. od 14:00 do 16:00. Możliwe jest także zwiedzanie w inne dni tygodnia po uprzednim umówieniu telefonicznym (telefon 32 4693334).

Galeria zdjęć – www.izbaregionalna.konczyce.pl

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kończycach Małych

Będąc w Kończycach Małych można również odwiedzić zabytkowy rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Ten jednonawowy kościół wzniesiony został w 1713 roku na miejscu poprzedniego drewnianego kościoła, przez dziedzica Pełke. Obok niego stanęła drewniana wieża, którą dopiero w 1818 roku zastąpiono murowaną. Wewnątrz kościoła, przed prezbiterium, znajduje się renesansowe epitafium rycerza Zygmunta Wyszkoty z 1568 roku. Największą wartość w kościele ma uznawany przez miejscowa ludność za cudowny XVI-wieczny obraz „Matki Boskiej Kończyckiej”. W 1945 roku w czasie działań wojennych, kościół został poważnie uszkodzony i splądrowany, obraz został jednak nietknięty. Od roku 1960 kościół i stary cmentarz jest pod ochroną, jako cenny zabytek kultu religijnego na Ziemi Cieszyńskiej.

[www.konczycemale.duszpasterstwa.bielsko.pl]

Grzegorz R.

#TuiTamINFO to ktoś, kto ostatnio ma dużo czasu i zwykle udaje Mu się gdzieś "uciec" bliżej lub dalej. Oczywiście stara się mieć ze sobą aparat. Kiedy nie podróżuje to prawdopodobnie delektuje się ciszą domowego spokoju lub odkrywam najgłębsze sekrety najnowszych urządzeń technologicznych.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ Anuluj odpowiedź

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Ponieważ podróżowanie stało się dla Mnie łatwiejsze, a ostatnio mam trochę więcej czasu, to zwykle udaje mi się gdzieś „uciec” kilka razy w roku, bliżej lub dalej. Oczywiście staram się mieć ze sobą aparat. Fotografia nie jest moim sposobem na życie, to raczej amatorska pasja i według mnie, może być sposobem komunikowania się z innymi. Myślę, że większość amatorów robi to z tych samych powodów, dla radości tworzenia, miłości do podróży i fotografii. Dołożyłem wszelkich starań, aby treść była jak najbardziej zgodna z rzeczywistością, wykorzystując do tego celu, przewodniki, informatory, biuletyny, książki historyczne, archiwa, biblioteki internetowe itp. Będę wdzięczny za wskazówki dotyczące błędów i nieaktualnych informacji. Wszelkie uwagi są dla mnie bardzo cenne i mile widziane, dzięki nim będę mógł dokonać jak najszybciej korekt w opisach.