Gmina Skoczów położona jest w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego , leży na przedgórzu Beskidu Śląskiego, w dolinie rzeki Wisły i jej pierwszych dopływów. W skład Gminy Skoczów wchodzi miasto Skoczów oraz 10 sołectw: Bładnice, Harbutowice, Kiczyce, Kowale, Międzyświeć, Ochaby, Pierściec, Pogórze, Wilamowice, Wiślica.
Frontowa ściana Ratusza z herbem Skoczowa oraz herbem Korony Polski Arcyksięcia Albrechta Kazimierza Sasko-Cieszyńskiego
Miasto Skoczów często nazywane miastem św. Jana Sarkandra i Gustawa Morcinka, należy do najstarszych miast Śląska, pierwsza pisemna wzmianka pochodzi z 1232 roku. Przez miasto przebiegały wtedy szlaki; bursztynowy, miedziany oraz najbardziej znany – solny wiodący z Krakowa na Morawy. Obecnie Skoczów również posiada dobre połączenia komunikacyjne. Do granicy polsko-czeskiej w Cieszynie jest – 12 km, do Katowic 68 km i Krakowa 110 km. Warto również wspomnieć, iż miasto sąsiaduje z takimi miejscowościami jak Ustroń czy Wisła, więc jeśli mamy trochę więcej czasu można „zahaczyć” w drodze do tych górskich miejscowości.Rynek , który posiada typowy czworoboczny układ dla miast lokowanych w dawnych czasach, położony jest w centrum z uliczkami wychodzącymi z jego rogów. Perełką na rynku jest Ratusz z 1797 roku usytuowany w zachodniej pierzei, zbudowany w stylu późnobarokowym. Na jego frontowej ścianie znajduje się herb Skoczowa oraz herb Korony Polski Arcyksięcia Albrechta Kazimierza Sasko-Cieszyńskiego. Warto zwrócić uwagę na stojącą obok ratusza piętrową kamienicę, w której w 1576 roku przyszedł na świat Jan Sarkander (prezbiter, męczennik, święty Kościoła katolickiego, patron Moraw, Śląska, diecezji bielsko-żywieckiej oraz dobrej spowiedzi). W roku 1890 katolicka społeczność Skoczowa kupiła ten dom, stał się on własnością katolickiej parafii św. ap. Piotra i Pawła. Dziś mieści się w nim Muzeum Parafialne im. św. Jana Sarkandra. Na środku rynku znajduje się studnia miejska z fontanną z drugiej połowy XVIII wieku, z barokową figurą Jonasza zwanego „Trytonem” (Tryton – w mitologii geckiej bóstwo morskie, syn Posejdona i Amfitryty – pół człowiek, pół ryba).muzeum im. Gustawa Morcinka , które znajduje się przy ulicy Fabrycznej (kamienica nr 5). W muzeum zapoznamy się także z twórczością pisarza Gustawa Morcinka, który tu mieszkał i pracował. Warto również odwiedzić znajdujący się niedaleko rynku zabytkowy Kościół rzymsko-katolicki pw. św. ap. Piotra i Pawła , jest on czwartym w kolejności zbudowanym na miejscu poprzednich. Wnętrza tego zabytkowego kościoła o bogato barokowym wystroju zaliczają się do najpiękniejszych na Śląsku Cieszyńskim.Wzgórze Kaplicówka (389 m.n.p.m.) z zabytkową kaplicą, która od XIX wieku poświęcona jest Janowi Sarkandrowi. W 1985 roku przed kaplicą stanął Krzyż Papieski, przeniesiony z lotniska w Muchowcu w Katowicach, wykonany z okazji pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski. 22 maja 1995 roku papież odprawił na wzgórzu mszę ku czci Jana Sarkandra. Na miejscu Ołtarza Papieskiego postawiono pamiątkowy obelisk. Na co dzień Wzgórze Kaplicówka jest częstym miejscem spacerów mieszkańców i turystów, z którego rozciąga się piękny widok na miasto Skoczów i panoramę Beskidów.
Popularne w tej chwili...
Czy wiesz że… w Skoczowie był kiedyś zamek? Niestety nie przetrwał do naszych czasów. Nie ma nawet śladów jego istnienia, a przez wieki był charakterystycznym i głównym obiektem miasta. Miał swoje miejsce przy szlaku handlowym nad Wisłą i sięgał swoim obszarem w pobliże rynku. Był przebudowywany, ulegał pożarom i na nowo odbudowywany. Zmieniali się zarządcy i właściciele zamku, zmieniała się także jego rola i znaczenie w skali miasta i Księstwa Cieszyńskiego.
Ratusz w zachodniej pierzei rynku Kamienice we wschodniej części rynku Rzeźba Jonasz na rynku Ławeczka na rynku 🙂 Rynek i Ratusz Muzeum na rynku Jana Sarkandera Pomnik Gustawa Morcinka w parku Pomnik w miejscu gdzie podczas II wojny stała Synagoga zburzona przez Niemców Rynek róg ul. Bielskiej, dawnej zamkowej Wzgórze Kaaplicówka Kaplica św. Jana Sarkandra na Kaplicówce Kaplica św. Jana Sarkandra na Kaplicówce – wnętrze Widok z Kaplicówki na miasto i Beskid Śląski Kościół Ewangelicki św. Trójcy
Historia miasta Skoczów
Siedlisko nad rzeką Wisłą z grodem warownym, w tym miejscu, które miało za zadanie strzec przeprawy i szlaku handlowego przez Bramę Morawską według historyków, powstało na przełomie I i II tysiąclecia, i to ono dało początek przyszłego miasta Skoczowa. Od kogo lub czego pochodzi ta nazwa? Pewności nie ma.Skoczów w źródłach pisanych zaistniał prawdopodobnie już w XII, a na pewno w XIII wieku, gdyż w tym czasie istniał już kościół drewniany pw. św. ap. Piotra i Pawła, i miał metrykę starszą od miasta. Wymieniony jest po raz pierwszy w dokumentach w roku 1327, przyznających mieszczanom prawa rzemieślnicze. Był już miastem lokacyjnym, rozplanowanym według ustalonych zasad urbanistycznych. Dominantami w kompozycji miasta były: ratusz, kościół parafialny i zamek. To główne obiekty rysujące się w panoramie miasta. Istotne także było ich usytuowanie, uwarunkowane prawami zabudowy.
Zamek z ok. 1750 roku na akwareli Karola Prausa z 1926 roku .Szczegółowy opis Wikipedia .
W czasach średniowiecza domy i kościoły wznoszono w konstrukcji drewnianej z pokryciem łatwopalnym (gonty, słoma), dlatego miasta nieustannie były niszczone przez częste pożary. Do takich zaliczał się Skoczów. W roku 1531 pożar pochłonął miasto i dokumenty miejskie. W dokumencie wystawionym przez archidiakona opolskiego, który przeprowadzał wizytację w 1652 roku zapisano, że w mieście Skoczów jest kościół murowany przesklepiony, z zakrystią i małym chórem, z wieżą drewnianą, doń przylegającą, zawierającą dwa dzwony, otoczony cmentarzem.miasta murowanego . Wznoszono budynki budując niektóre jako piętrowe. Do odbudowy przyczyniła się znacznie Komora Cieszyńska, a przede wszystkim książę sasko-cieszyński Albert, syn króla Augusta III. Odbudowano zamek, a w roku 1762, kościół parafialny (czwarty w kolejności) pw. św. ap. Piotra i Pawła w stylu barokowym, i większość budynków. Budowę ratusza ukończono w 1801 roku. W roku 1865 ukończono budowę kościoła ewangelickiego Świętej Trójcy, na stoku Kaplicówki. Na uwagę zasługuje lokalizacja kościoła, poza obszarem miasta.Skoczowie na koniec XIX i początek XX wieku, kiedy to produkcja rzemieślnicza przeobraża się w produkcję fabryczną. W roku 1875 powstaje fabryka skór, w miejsce dotychczasowego warsztatu garbarskiego i byłego browaru miejskiego. Tuż obok powstała „Pierwsza Śląska Fabryka Koców, Derek i Guń w Skoczowie”. Zasadniczym impulsem rozbudowy miasta było oddanie do użytku w 1888 roku linii kolejowej Kraków-Wiedeń, przez Bielsko, Skoczów, Cieszyn. Był to początek rozbudowy miasta.Po zakończeniu I wojny światowej Skoczów wraz z całym Śląskiem Cieszyńskim stał się punktem sporu pomiędzy Polską i Czechosłowacją. W styczniu 1919 pod Skoczowem rozegrała się bitwa pomiędzy armią czechosłowacką oraz członkami milicji ochotniczej. Bitwa pozostała nie rozstrzygnięta jednak polskim siłom udało się powstrzymać czeską inwazję na linii Wisły. Po podziale dawnego Księstwa Cieszyńskiego w 1920 Skoczów znalazł się w granicach Polski, choć występowały tutaj silnie tendencje pro-czechosłowackie.Druga Wojna Światowa to jak wszędzie okres okupacji hitlerowskie, który zaznaczył się licznymi ofiarami. Już 27 września 1939 Niemcy wywieźli wszystkich Żydów płci męskiej w wieku 16–60 lat. 24 kwietnia 1940 hitlerowcy aresztowali i wywieźli do obozów prawie całą polską inteligencję ze Skoczowa i okolic. W zimie i wiosną 1945 roku, w wyniku wielotygodniowych walk toczonych w okolicy, miasto poważnie ucierpiało. Zniszczonych zostało ok. 65% budynków mieszkalnych, część zakładów przemysłowych, wszystkie mosty, sieć wodociągowa oraz węzeł kolejowy. Po wojnie nastąpiła stopniowa odbudowa miasta oraz rozwój przemysłu. Stare miasto zostało otoczone przez nowe osiedla mieszkaniowe. Rozwijały się również zakłady znane w całej Polsce do dnia dzisiejszego.
Źródło: Informator „Zabytki architektoniczne Skoczowa” – Ludwik Herok (2011 r) wydawca Gmina Skoczów, Wikipedia
Kościół rzymsko-katolicki pw. św. ap. Piotra i Pawła w Skoczowie
Obecny kościół jest czwartym z kolejności zbudowanym na miejscu poprzednich. Po ostatnim wielkim pożarze w roku 1756 wzniesiono nowy kościół, na fragmentach poprzedniego. Wybudowano go w stylu późnobarokowym. Po stu latach dobudowano wieżę do pewnej wysokości i zakończono dachem w kształcie ostrosłupa. W okresie późniejszym uzyskała zwieńczenie barokowe, istniejące do dnia dzisiejszego.
Ważniejsze daty z historii kościoła
XII w. Powstaje w Skoczowie kościół św. ap.Piotra i Pawła1447 r. Potwierdzenie istnienia parafii skoczowskiej w rejestrze diecezji opolskiej1469 r. Pożar, w czasie którego spłonął pierwszy drewniany kościół1531 r. W drugim pożarze spalił się kościół i probostwo wraz ze wszystkimi dokumentami1540 r. Odbudowany kościół zajęli protestanci, katolikom pozostawiono kaplicę szpitalną1654 r. Na mocy dekretu cesarza Ferdynanda II katolicy odzyskali świątynię1713 r. W czasie kolejnego pożaru spłonął trzeci kościół wraz z całą dokumentacją kościelną1756 r. Największy w dziejach miasta czwarty pożar zniszczył kolejną świątynię1762 r. Powstał nowy najokazalszy na Śląsku Cieszyńskim kościół w stylu barokowo- klasycystycznym istniejący do dziś1767 r. 23 sierpnia biskup wrocławski konsekrował kościół1862 r. Do kościoła dobudowano wieżę1920-30 r. Pierwsza kompletna renowacja kościoła i zakup trzech nowych dzwonów1970-75 r. Renowacja wnętrza kościoła1995 r. 22 maj Skoczów odwiedził Papież Jan Paweł II2002-14 r. Największa w dziejach kościoła renowacja całej skoczowskiej świątyni
Św. Jan Sarkander Patron Skoczowa i Moraw
Urodził się 20 XII 1576 roku w piwnicy domu przylegającego do skoczowskiego ratusza, w katolickiej rodzinie Grzegorza Sarkandra wielkomieszczanina i jego żony Heleny z Góreckich. Po śmierci ojca, w 1588 roku Jan wraz z matką i rodzeństwem wyjechał do Przybora na Morawach. Studiował filozofię na uniwersytetach w Ołomuńcu i Pradze, a potem teologię w Grazu (Austria). W 1609 roku przyjął święcenia kapłańskie. Jako kapłan pracował w Uniczowie, Charwatach, Kromierzyżu, Zdunkach, Boskowicach i Holeszowie (od 1616 r.) Kiedy w 1619 roku Morawy przyłączyły się do narodowego powstania czeskiego, ks Jan Sarkander udał się na pielgrzymkę do Częstochowy. W drodze powrotnej zatrzymał się w Krakowie i Rybniku, gdzie zasłynął jako kaznodzieja. W listopadzie 1919 roku wrócił do Holeszowa. Oskarżony o sprowadzenie na pomoc cesarzowi polskich kozaków zw. Lisowczykami, ścigany był przez samozwańczego sędziego Moraw, Bitowskiego. Pojmany w Troubkach k. Towaczowa, sądzony był w dniach 13-18 II 1620 roku. Trybunał sądowy w Ołomuńcu zarzucił mu sprowadzenie Lisowczyków i domagał się zdrady tajemnicy spowiedzi. W czasie przesłuchań zastosowano tortury na skrzypcu i przypalanie ogniem. Zmarł po miesięcznych mękach 17 III 1620 roku w więzieniu w Ołomuńcu. Kult męczennika zaczął się rozwijał na Morawach i Śląsku zaraz po jego śmierci. Beatyfikowany 2 IX 1859 roku w Rzymie przez Piusa IX. Kanonizowany 21 V 1995 roku w Ołomuńcu przez papieża Jana Pawła II. Uroczystości pokanonizacyjne odbyły się w Skoczowie 22 V 1995 roku.
Źródło: Tablica informacyjna Wzgórze Kaplicówka
