Ruiny renesansowego zamku w Chudowie

W skrócie - Spis treści, Informacje Pokaż

Zamek w Chudowie usytuowany jest we wsi Chudów ok 10 km od miasta Gliwice w województwie śląskim. Po raz pierwszy Chudów pojawia się w źródłach pisanych za czasów biskupa wrocławskiego Henryka z Wierzbnej, kiedy to w 1305 roku wymieniony jest wśród miejscowości zobowiązanych do płacenia dziesięciny na rzecz stolicy biskupiej.

Chudów, hipotetyczna rekonstrukcja zamku XVI wiek – rys. Michał Strużyna

Początki murowanego zamku w Chudowie datowane są na lata trzydzieste XVI wieku. Pierwszym historycznie potwierdzonym właścicielem Chudowa był Jan de Hodow, który w źródłach pojawia się przy dacie 15 października 1434 roku jako jeden z sędziów rozstrzygających spór pomiędzy książętami górnośląskimi a biskupem krakowskim Zbigniewem Oleśnickim i Krystynem z Koziegłów, kasztelanem sądeckim. Po nim (być może tożsamy z nim) byli: Jan Sudisz, a następnie Jakub i Mikołaj Chudowscy. Warto w tym miejscu dodać, iż na przestrzeni wieków chudowski zamek wielokrotnie zmieniał swych właścicieli. Jednak za za budowniczego murowanego zamku w Chudowie należy uznać Jana Gierałtowskiego, odgrywającego istotną rolę na terenie ówczesnego księstwa bytomskiego. Jako zamożny właściciel kompleksu dóbr (m.in. Chudów, Gierałtowice, Przyszowice, Knurów) prowadził szereg inwestycji. Będąc majętnym i dbającym o swój prestiż rycerzem, podjął się przekształcenia wcześniejszej drewnianej siedziby Chudowskich w murowane założenie o charakterze obronno-rezydencjonalnym.
Ważnymi wydarzeniami w historii obiektu były: przebudowa dokonana w XIX wieku przez Aleksandra von Bally, pożar zamku w 1875 roku oraz jego przekształcenie w romantyczną ruinę na żądanie ówczesnych właścicieli – Joanny von Schomberg-Godulla i jej męża Hansa Ulricha von Schaffgotsch. Wyniki badań archeologicznych pokazały, że ten ostatni proces polegał nie tylko na rozbiórce murów, ale i przeprowadzeniu licznych prac ziemnych w obrębie zamkowego dziedzińca.
Przełomem dla zamku, był rok 1995 powstała wówczas fundacja „Zamek Chudów”, która postawiła sobie za cel zrekonstruowanie obiektu. Dzięki jej działalności w 2001 roku rozpoczęto odbudowę zamkowej wieży, w której od 2004 roku mieści się muzeum. Prezentowane w nim eksponaty pochodzą z prowadzonych przez nią od 2001 roku szerokich badań archeologicznych na tym terenie. Obecnie dzięki fundacji zamek w Chudowie jest największą w okolicy atrakcją turystyczną gdzie liczba odwiedzających systematycznie wzrasta, jest miejscem licznych imprez i festynów m.in. organizowane są turnieje rycerskie, zawody łuczników i liczne inscenizacje. Otwarty do zwiedzania od końca kwietnia, w każdą sobotę, niedzielę oraz dni wolne od pracy. Jeśli chcemy się wybrać warto na stronie oberży „Czarny Koń”(knajpa przy zamku) [www.oberzaczarnykon.com.pl] sprawdzić kalendarz imprez.

Opis zamku
Jeżeli ktoś spodziewał się w Chudowie wielkiej warowni, może poczuć się zawiedziony. Samo założenie stanowi formalnie przykład niedużego dwudomowego zamku nizinnego, na planie zbliżonym do prostokąta o wymiarach 30 m x 28 m. Jest obiektem o układzie basztowym, w którym elementy obronne zostały silnie zminiaturyzowane, zastosowano tu odmianę „przedsieniową”, charakteryzującą się zmniejszeniem tarasów wzmacniających obronę bramy. Obiekt jest murowany z kamienia i cegły, w środku z niewielki dziedzińcem centralnym z krużgankami i studnią. Założenie posiadało dwa trzykondygnacyjne budynki mieszkalne, przykryte wysokimi dachami dwuspadowymi oraz czworoboczną, pięciokondygnacyjną wieżę o wymiarach 8,5 m x 11 m, przykrytą wysokim dachem czterospadowym, z wejściem głównym od strony południowo-zachodniej z drewnianym mostem nad fosą zamkową. Szósta kondygnacja została dodana podczas XIX-wiecznej przebudowy. Po okresie swojej największej świetności, jaką budowla ta miała w XVIII wieku, kiedy to stała się jednym z najświetniejszych, tętniących życiem miejsc na terenie Śląska, zaczęła podupadać. W XIX wieku budowla została rozebrana i stała się niezwykle wówczas modną ruiną. Swoje „drugie” życie otrzymała na przełomie XX i XXI wieku, kiedy to jej właścicielem stała się w/w fundacja „Zamek Chudów”.

Źródła: Czasopismo Uniwersytetu Jagielońskiego Alma Mater 99 (2008), Wikipedia, Tablica informacyjna przy zamku.

Czy wiesz że… Na zamku podczas prac archeologicznych w 2006 roku natrafiono na sakiewkę, a raczej jej resztki, ale ciągle jeszcze pełną. Ten „ Chudowski skarb” prawdopodobnie pochodzący ze średniowiecza z około 1470 roku składał się z jednostronnie, stemplowo wybijanych monet – brakteatów.

Dziedziniec

Lapidarium

Właściciele zamku w Chudowie na przestrzeni wieków

założenie średniowieczne

ok. 1434 Jan de Chodow
ok. 1452-1459 Jan Sudisz
ok. 1475 Jakub Chudowski
ok. 1483-1520 Mikołaj Chudowski

zamek renesansowy

1532-1562 Jan Gierałtowski
1562?-1596? Wacław Gierałtowski starszy
ok. 1596-1605 Agnieszka Rogoyska
ok. 1609-1622 Wacław Gierałtowski młodszy
ok. 1622-1672 Joanna Sedlinicka
ok. 1630 Karol Huss
ok. 1630-1669 Jan Skall
1669-1671 Jadwiga Skall
1687-1691? Anna Zuzanna von Rauthen
ok. 1692-1700 Juliana Urszula Oppersdorf

ok. 1671-1675 Jadwiga Salomea Kotulińska
ok. 1675-1687 Jerzy Bernard Welczek
ok. 1700-1706 Aantoni Wacław Oppersdorf
1706-1726 Jan Mikołaj Foglar
1726-1740 Jerzy Jarosław Foglar
1740-1767 Karol Jarosław Foglar
1767-1772 Erdmuta von Roedern
1772-1790 Maciej Wilczek
1790-1794 Pawełl Wilczek
1794-1806 August Detlew von Schlippenbach
1806-1807 Jan Kanty Bobrowski
1807-1825 Magdalena Bobrowska
1825-1837 Jan Feliks Blandowski
1837-1848? Aleksander von Bally
1848-1850 Aleksander von Dyckern
1850-1861 Joanna Gryzik von Schomberg-Godulla
1861-1905 Hans Urlich von Schaffgotsch

Zamek w Chudowie na starej fotografii

Tags: fundacja „Zamek Chudów”Gliwice Zamek Chudów

Grzegorz R.

#TuiTamINFO to ktoś, kto ostatnio ma dużo czasu i zwykle udaje Mu się gdzieś "uciec" bliżej lub dalej. Oczywiście stara się mieć ze sobą aparat. Kiedy nie podróżuje to prawdopodobnie delektuje się ciszą domowego spokoju lub odkrywam najgłębsze sekrety najnowszych urządzeń technologicznych.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ Anuluj odpowiedź

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Ponieważ podróżowanie stało się dla Mnie łatwiejsze, a ostatnio mam trochę więcej czasu, to zwykle udaje mi się gdzieś „uciec” kilka razy w roku, bliżej lub dalej. Oczywiście staram się mieć ze sobą aparat. Fotografia nie jest moim sposobem na życie, to raczej amatorska pasja i według mnie, może być sposobem komunikowania się z innymi. Myślę, że większość amatorów robi to z tych samych powodów, dla radości tworzenia, miłości do podróży i fotografii. Dołożyłem wszelkich starań, aby treść była jak najbardziej zgodna z rzeczywistością, wykorzystując do tego celu, przewodniki, informatory, biuletyny, książki historyczne, archiwa, biblioteki internetowe itp. Będę wdzięczny za wskazówki dotyczące błędów i nieaktualnych informacji. Wszelkie uwagi są dla mnie bardzo cenne i mile widziane, dzięki nim będę mógł dokonać jak najszybciej korekt w opisach.