Państwowy zamek Litomyšl znajduje się w historycznym mieście Litomyšl (zobacz opis miasta
Herb rodziny Valdštejn-Vartemberk nad balkonem w teatrze zamkowym.
Kompleks zamkowy położony jest na wzgórzu, na północny wschód od centrum miasta, około 500 metrów od rynku. Zbudowano go we włoskim stylu, w latach 60-80 XVI wieku przez Vratislava z Pernštejna jako prezent dla ukochanej małżonki Marii Manrique de Lara. Częścią kompleksu zamkowego oprócz samego zamku jest ogród francuski, angielski park, dwór, sallet (mały kwadratowy pawilon na wschodzie narożnik kompleksu zamkowego), powozownia, stajnia, budynek mieszkalny, ujeżdżalnia i browar. Większość budynków gospodarczych zbudowano w stylu barokowym. Pod całym zamkiem znajduje się sieć podziemnych przejść, które jak dowiedzieliśmy się od przewodnika, służyły panom do ucieczki w razie „jakiegoś” niebezpieczeństwa. Obecnie część podziemi można zwiedzać w ramach specjalnej wycieczki z przewodnikiem.sala główna , sala bitew , salon błękitny , sypialnia wielka , wielka jadalnia reprezentacyjna i przedpokój wielki z obrazami rzadkich koni . Wewnątrz zamku dla zwiedzających udostępniono ogółem około piętnaście pomieszczeń z wieloma oryginalnymi obrazami, dziełami sztuki, porcelaną i innymi cennymi przedmiotami. W szeregu salach zachowały się cenne rokokowe polichromie kwiatowe, bogate sztukaterie stropów, jak i wystrój z okresu klasycyzmu. W reprezentacyjnych salonach pierwszego piętra napotkamy wiele godnych uwagi dzieł sztuki. Warto wymienić np. portrety monarsze Marii Teresy, Józefa II, Franciszka Lotaryńskiego oraz pochodzące z lat 40-tych XVIII wieku piękne obrazy przedstawiające sceny bitew. Również górne piętro pałacu było bogato dekorowane. Odsłania się tam starsze barokowe i rokokowe polichromie o motywach pejzażowych i roślinnych. Z okresu baroku poza polichromiami wewnątrz w zamkowych zbiorach znajduje się szereg wybitnych dział sztuki. Oprócz w/w wspomnianych, zobaczymy zbiór cennych obrazów olejnych: portretów, pejzaży, martwych natur oraz piękne egzemplarze mebli i sprzętów. Ponadto w pałacu, w południowo-wschodni rogu skrzydła wschodniego, znajduje się kaplica p.w. Michała Archanioła, a na parterze europejski unikat (jak na tamte czasy) prywatny barokowy teatr z 1797 roku z zachowanymi oryginalnymi kulisami, włącznie z mechanizmem scenicznym i oświetleniem z końca XVIII wieku. Niezwykle cenny jest zbiór dekoracji Jozefa Platzera, nadwornego malarza cesarskiego, autora dekoracji praskiego Teatru Stanowego i wiedeńskiego teatru dworskiego. Zwiedzanie teatru z przewodnikiem odbywa się w ramach zwiedzania wnętrz zamkowych.
Popularne w tej chwili...
Czy wiesz że… W jednej z piwnic zamkowych znajduje się niezwykły eksponat? Konstrukcja nazwana „Serce dla Vaclava Havla” ( Václav Havel był czeskim pisarzem, ostatni prezydent Czechosłowacji i pierwszy Czech). Eksponat wykonany został z resztek świeczek zapalonych w 5 czeskich miastach po jego śmierci. Zebrano ich ponad 5 ton, z czego uzyskano 2300 kg wosku oraz 2700 kg przebranych odpadów. „Serce” waży 2300 kg
Widok na zamek od strony południowej Zamek od strony kościoła Z lewej brama wejściowa, z prawej informacja turystyczna Dekoracja sgraffitowa i zegar ściana południowa Arkady zamkowe Wschodnia strona zamku Zamkowy komina z dekoracją sgraffitową Browar zamkowy Sgraffito figuralne Od strony parku W ogrodzie – pawilon Sallet z 1796 r. Salon bitew Sala bitew Scena teatru zamkowego Teatr zamkowyT Przedpokój wielki Sala audiencyjna reprezentacyjna i największa Zielony pokój Salon błękitny Salka przejściowa Wielka jadalnia reprezentacyjna Jadalnia
Historia zamku
Sgraffito figuralne na drugim dziedzińcu. Detal drugiego pasa sgraffit ze scenami Bitwy z Turkami oraz zdobywanie miasta.
Historia zamku w Litomyślu jest bardzo bogata. Pierwsza wzmianka o grodzie została napisana w czeskiej kronice Kosmasy (główne źródło historyczne w dawnych Czechach) w 981 roku, jako część ziem Królestwa Czeskiego, najpierw, jak dawniej sądzono, pod władzą rodu Sławnikowiców , później w 995 roku postanowieniem księcia Bolesława II Przemyślidów . Bez wątpienia w tym czasie był to mały drewniany zamek. Warto w tym miejscu dodać, iż Litomyśl był położony na historycznym szlaku handlowym, który przechodził przez południowo-wschodnią Europę, Węgry i Morawy do wnętrza Czech i dalej do krajów zachodniej europy.
Przedpokój wielki z obrazami rzadkich koni.
W latach 1366 oraz 1398 powstał dokument opisujący ówczesną zabudowę wzgórza. Według tych dokumentów za chórem kościoła znajdował się stary pałac, a w nim prawdopodobnie kwadratowy lub prostokątny ogród umieszczony wewnątrz murów klasztornych z mieszkaniami kapituły. Istniał też nowy pałac, po północnej stronie kościoła, na tym obszarze oprócz mieszkań znajdował się spichlerz, a wszystko to otoczone było wysokim murem z dwoma bramami. Na początku XV wieku biskupem litomyskim był Jan Żelazny , który od 1414 roku był przez papieża uznany za głowę partii katolickiej w Czechach. Po długich sporach Jan Żelazny w 1420 roku objął biskupstwo ołomunickie, a jego przeciwnik Aleš z Březi został biskupem litomyskim. W 1425 roku podczas wojen husyckich, biskupstwo praktycznie przestało istnieć, miasto poddało się, a władzę nad nim przejęli husyccy hetmani. Od roku 1432, jako majątek kościelny, Litomyśl trafił w ręce Vilema Kostky z Postupic . Jego synowie zamienili dawne budynki klasztoru i biskupstwa w zamek. Kościół katedralny stał się wspaniałym źródłem materiałów budowlanych, szczególnie po pożarze miasta w 1460 roku. Warto w tym miejscu dodać, że zamek był trzykrotnie niszczony przez pożary w 1460, 1546 i 1560 roku. Ostatni pożar był najbardziej dotkliwy i niemal doprowadził zamek do ruiny. Zamek jak i cały Litomyśl był w posiadaniu rodu Kostków do połowy XVI wieku. Kostkowie dysponowali znacznym majątkiem, w czasie ich ponad stu lat rządów rozbudowali miasto, które stało się ważnym ośrodkiem rzemieślniczym. W 1490 roku założyli nawet Górne Miasto z oddzielnymi przywilejami. Z tych czasów pochodzi część obecnych murów zamkowych, mowa tu o północnej ścianie skrzydła łącznikowego pomiędzy drugim i trzecim dziedzińcem. Inne pozostałości średniowiecznych budowli zachowały się w północnej części piwnic zachodnich oraz we wschodnim skrzydle zamku. Koniec panowania rodu Kostków przypada na połowę XVI wieku ostatni z rodu Bohuš Kostka przystał do buntu przeciwko Ferdynandowi I. Po przegranej rebelii przeciwko królowi, jako buntownik został wygnany, a jego włości w całości zostały skonfiskowane na korzyść monarchy.
Renesansowa dekoracja sgraffitowa na ścianie południowej.
W roku 1552 dobra litomyskie obejmuje jako zastawa Jaroslav z Pernštejna . W 1560 roku na zamku doszło do kolejnego niszczącego pożaru. Zniszczoną twierdzę w 1567 roku przejął w spadku kolejny z braci Pernštejnów, Wysoki Kanclerz Królestwa Czech Vratislav II z Pernštejna . Nowy właściciel polecił zbudować nowy pałac dla swej małżonki hiszpańskiej arystokratki Marii Manrique de Lara. Kompletnej przebudowy podjęli się w latach 1568–1581, włoscy architekci Giovanni Battista Aostalli i Ulrico Aostalli. Pałac renesansowy, który możemy dzisiaj oglądać w autentycznym i oryginalnym stanie to właśnie ich dzieło. Ostatnia właścicielka posiadłości z rodu Pernštejnów Frebonia Herule Eusebia odziedziczyła majątek w 1632 roku. Zgodnie ze spadkiem, w 1649 roku po jej śmierci dobra litomyskie uzyskał hrabia Maxymilian Trauttmansdorff . Dokonał on niewielkich zmian barokowych wewnątrz jak i na zewnątrz budynku. Jego syn Franciszek Vaclav w sąsiedztwie pijarów zbudował, w latach 1714-1721 wielki kościół Znalezienia Krzyża Świętego, a w latach 1715-1720 sąsiadujący oddzielny budynek gimnazjum.ród Valdštejn-Vartemberkové . Wówczas powstał także teatr, bogate życie teatralne trwało do wczesnych lat czterdziestych XIX wieku. Thurn-Taxis . Nie osiedlili się w zamku. Jednak pozostawał on w ich rękach aż do końca II wojny światowej. Przeprowadzili oni również niewielkie zmiany w pałacu. Poważniejszych dokonali w modernizowanym browarze w latach 1906 i 1909. Po drugiej wojnie światowej majątki Thurn-Taxisów zostały skonfiskowane a obiekty na terenie zamku rozdzielone pomiędzy państwo oraz miasto Litomyśl. W głównym budynku pałacu wyznaczono trasę zwiedzania, w browarze urządzono pomieszczenia rodzinnego mieszkania kompozytora Bedricha Smetany. Pozostałe budynki służyły, różnym przeważnie użytkowym celom. W 1962 roku zamek został ogłoszony narodowym zabytkiem kultury, a w 1999 roku znalazł się na liście UNESCO. Dziś znajduje się pod opieką i zarządem państwa Republiki Czeskiej .
Źródło: literatura czeska – „Zamek i miasto Litomyśl”, Wikipedia.cs, przewodniki, informatory
Strona internetowa Litomyśla – www.www.litomysl.cz Strona internetowa Zabytki i atrakcje Litomyśla – www.czechy-wschodnie.info/litomysl/zabytki-atrakcje/ Parking – Znajduje się przy głównej drodze E442 (w nawigacji Map Google wpisujemy – „Odstavné parkoviště T.G. Masaryka”). Parking jest bezpłatny i w pobliżu centrum. Niedaleko parkingu znajduje się kładka nad drogą, gdzie możemy przejść do miasta. Jednak z tego co widziałem większość parkuje na rynku.
Zamek Litomyśl Strona internetowa – www.zamek-litomysl.cz/pl Godziny otwarcia – Sale reprezentacyjne i teatr zamkowy. Podstawowa trasa zwiedzania zamku od 10.00-17.00 czas trwania około 50 minut co godzinę. Cały zamek od 11.00-15.00 czas trwania 90 minut. Ceny biletów najlepiej sprawdzić na stronie www (ja płaciłem 150 koron/osoba 2018 r. podstawowa trasa). Jeśli chodzi o robienie zdjęć nie było problemu, można robić bez lampy błyskowej.Parkin przy zamku – znajduje się w odległości 100 metrów od zamku i jest płatny. W odległości 300 metrów od zamku są miejsca bezpłatnie.Kościół Pijarów pw. Znalezienia świętego Krzyża – Strona internetowa – www.zamecke-navrsi.cz/piaristicky_chram – Kościół jest dostępny bezpłatnie dla publiczności.– Godziny otwarcia – kwiecień, maj, październik – sobota, niedziela, święta państwowe i inne (dni wolne od pracy) 10:00-16:00, lipiec-wrzesień poniedziałek-niedziela 10:00-18:00, w lipcu i sierpniu godziny otwarcia są przedłużane w piątek i sobotę do godziny 22:00. – Wejście na wieżę gdzie znajduje się punk widokowy jest płatny kosztuje około 30 koron Kościół Podwyższenia św. Krzyża Godziny otwarcia – czerwiec-sierpień wtorek-sobota 10:00-12:00 i 13:00-18:00, czerwiec-sierpień niedziela 13:00-18:00Dom rodzinny Bedřicha Smetany – Strona internetowa – www.rml.cz – Godziny otwarcia – kwiecień, październik – sobota, niedziela 9:00-12:00 13:00-17:00, maj-wrzesień wtorek-niedziela 9:00-12:00 13:00-17:00 Muzeum regionalne Strona internetowa – www.rml.cz oraz www.do-muzea.cz/regionalni-muzeum-v-litomysli/ – Godziny otwarcia – przez cały rok – wtorek-niedziela 9:00-12:00 13:00-17:00, zwiedzanie odbywa się bez przewodnika
