Dwór Kossaków w Górkach Wielkich

Górki Wielkie to wieś na Śląsku Cieszyńskim, położona w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Brenna, u wylotu doliny Brennicy. Największa atrakcja miejscowości jest zespół dworski z XVIII wieku, powstał w 1734 roku, staraniem Hieronima Marklowskiego. Niestety historia nie obeszła się łaskawie z pierwszymi jego spadkobiercami i dwór tętniący rodzinnym życiem, przechodząc w posiadanie Habsburgów, stał się spichlerzem austriackiej Komory Cieszyńskiej. W okresie międzywojennym ubiegłego stulecia z góreckim dworem związała się rodzina Kossaków. Ród Kossaków ze słynnej rodziny artystów-malarzy, ojca znanej pisarki Zofii Kossak-Szczuckiej, związał się z góreckim dworem w 1922 roku, gdy stracili dobytek na Wołyniu podczas rewolucji bolszewickiej. Postanowili wydzierżawić dwór razem z całym majątkiem góreckim od skarbu Państwa Polskiego, a po wygraniu przetargu stali się jego właścicielami.
W 1939 roku kiedy wybuchła II wojna światowa i rodzina opuściła dom Niemcy przystosowali dwór do swoich potrzeb, prawdopodobnie utworzono w nim szkołę gospodarstwa wiejskiego dla dziewcząt mówiących po niemiecku. Po zakończeniu działań wojennych, w maju 1945 roku pod nieobecność jego właścicieli, dwór został spalony, z dworu pozostały tylko ruiny. Powrót Zofii i Zygmunta z przymusowej emigracji w 1957 roku pozwolił ponownie zatroszczyć się o los ich domu. Warto w tym miejscu dodać, iż nie udało im się za życia Zofii odbudować posiadłości, resztę życia pisarka wraz z mężem spędziła w domku dawnego ogrodnika (obecnie Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej). Jednak jak można przeczytać we wspomnieniach:

Marzenia o odbudowie starego dworu mogły się ziścić dopiero po śmierci żony, na wniosek jej męża Zygmunta Szatkowskiego 30 grudnia 1968 roku wykonano następujący wpis do rejestru zabytków województwa katowickiego:
Ruiny dworu z resztkami parku w miejscowości Górki Wielkie, powiat Cieszyn, z XVIII wieku: późnobarokowy, murowany z kamienia i cegły, na rzucie prostokąta z ryzalitem na osi elew. od ogrodu, dwutraktowy, piętrowy, elewacje dłuższe 7-osiowe, w otoczeniu reszta parku na obszarze 0,5 ha. Granice zabytku rozciągają się na całość dworu wraz z parkiem 0,5 ha. Uzasadnienie: Obiekt ma poważne znaczenie dla historii i charakterystyki regionu.

Po 1989 roku spadkobiercy Zofii i Zygmunta, córka i syn pisarki – Anna i Witold Szatkowscy postawili sobie za cel przywrócenie do życia rodzinnego gniazda. Powołano w 1998 roku Fundację im. Zofii Kossak, której celem jest pielęgnowanie i utrzymanie dóbr kultury i tradycji; zabezpieczenie spuścizny po Zofii Kossak i Zygmuncie Szatkowskim, a zwłaszcza wspieranie Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej, aby służyły głębszemu poznawaniu i zrozumieniu ideałów, którymi Zofia Kossak się kierowała. Fundacja zabiegała również o odrestaurowanie zabytkowego zespołu dworskiego należącego przed II wojną światową do rodziny Kossaków. Dzięki staraniom fundacji w 2010 roku udało się zakończyć adaptację zabytkowych ruin dworu. Powstało w 2011 roku Centrum Kultury i Sztuki „Dwór Kossaków” w Górkach Wielkich. Otrzymano na ten cel około 1.5 mln PLN w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Dziś w budynku znajduje się stała ekspozycja, gdzie można obejrzeć zdjęcia, fototapety oraz eksponaty, związane z życiem i twórczością pisarki i jej rodziny. Jednak ekspozycja w głównej mierze oparta jest na urządzeniach multimedialnych, która ma zobrazować życie rodziny Kossaków. Oprócz tego organizowane są również prelekcje, warsztaty, konferencje, wystawy, koncerty, plenery artystyczne.
Otwarte jest od poniedziałku do niedzieli w godz. 9.00 -17.00. Zwiedzanie dworu Kossaków jest bezpłatne. To pomysł wnuczki pisarki, która chciała, by z historią jej rodziny oraz wartościami, jakie przekazywała w swojej twórczości Zofia Kossak, zetknęło się jak najwięcej osób. Poza zwiedzaniem dworu warto zajrzeć do muzeum Zofii Kossak, czyli do dawnego domku ogrodnika, a jak w/w do domu w którym mieszkała i tworzyła pisarka do końca swoich dni.

Aktualna Oferta Kulturalna- zwiedzanie: www.dworkossakow.pl

Grzegorz R.

#TuiTamINFO to ktoś, kto ostatnio ma dużo czasu i zwykle udaje Mu się gdzieś "uciec" bliżej lub dalej. Oczywiście stara się mieć ze sobą aparat. Kiedy nie podróżuje to prawdopodobnie delektuje się ciszą domowego spokoju lub odkrywam najgłębsze sekrety najnowszych urządzeń technologicznych.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ Anuluj odpowiedź

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Ponieważ podróżowanie stało się dla Mnie łatwiejsze, a ostatnio mam trochę więcej czasu, to zwykle udaje mi się gdzieś „uciec” kilka razy w roku, bliżej lub dalej. Oczywiście staram się mieć ze sobą aparat. Fotografia nie jest moim sposobem na życie, to raczej amatorska pasja i według mnie, może być sposobem komunikowania się z innymi. Myślę, że większość amatorów robi to z tych samych powodów, dla radości tworzenia, miłości do podróży i fotografii. Dołożyłem wszelkich starań, aby treść była jak najbardziej zgodna z rzeczywistością, wykorzystując do tego celu, przewodniki, informatory, biuletyny, książki historyczne, archiwa, biblioteki internetowe itp. Będę wdzięczny za wskazówki dotyczące błędów i nieaktualnych informacji. Wszelkie uwagi są dla mnie bardzo cenne i mile widziane, dzięki nim będę mógł dokonać jak najszybciej korekt w opisach.