Štramberk to niewielkie miasto położone w kraju morawsko-śląskim, w Czechach, około 40 km na południe od Ostrawy. Często nazywane Morawskie Betlejem. Miejscowość została założona w 1359 roku przez syna króla czeskiego Jana Luksemurskiego. W dokumentach można przeczytać, że miasto zostało założone pod zamkiem, aby zapewnić pokój na północnym wschodzie Moraw. Z powodu położenia miasta i jego licznych zabytków, a także unikatowego zespołu drewnianych domów z XVIII i XIX wieku, miasteczko zostało objęte miejskim obszarem ochrony. Najcenniejsze i najlepiej zachowane z nich to ulice Górna i Dolna Baszta. Rynek miasta jest dość duży lekko z górki, tworzy kształt prostokąta, zdominowany przez 22 domy w stylu barokowym. W jednym z jego boków znajduje się barokowy kościół św. Jana Nepomucena z XVIII wieku. Piękno miasta uzupełniają rzeźby, oraz na środku rynku fontanna pochodząca z przełomu XIX i XX wieku, pod którą jest ukryta autentyczna studnia browaru miejskiego zburzonego w 1865 roku. Warto również odwiedzić na rynku otwarte w 2011 roku muzeum światowej sławy malarza i ilustratora Zdenka Buriana. Muzeum umieszczone jest na zrekonstruowanym poddaszu jednego z domów (nr 31). Wystawa otwarta jest przez cały rok, została tematycznie ułożona, tak aby zapewnić jak najbardziej kompleksowy obraz jego twórczości (wirtualna wycieczka – www.zdenekburian.cz ). Kolejne ciekawe muzeum, które warto odwiedzić to muzeum marionetek znajduje się również na rynku w budynku pod numerem 40. Prezentowana kolekcja zawiera ponad 450 marionetek z przełomu XIX i XX wieku.
Popularne w tej chwili...
Ciekawostka… Słodki przysmak, który znaleźć można w wielu sklepach i kawiarniach w Štramberku to Štramberskie uszy. Jest to rożek upieczony z ciasta z dodatkiem miodu i tajemniczej mieszanki przypraw i ziół. Jego historia jest równie ciekawa co ich smak. Ma przypominać zwycięstwo mieszkańców Štramberka nad wojskami tatarskimi, którzy w XIII wieku rozbili obóz pod górą Kotouč. Zgodnie z legendą w okresie tym przyszły bardzo ulewne deszcze, a miejscowi przerwali zaporę stawu, którego wody zalały wojsko wroga. W zalanym obozie mieszkańcy znaleźli worki z posolonymi uszami, które odcinano podczas walk z chrześcijanami, a następnie przesyłano chanowi na dowód zwycięstwa w bojach. Dodajmy, że sztramberskie uszy od 2007 roku są pierwszym czeskim produktem regionalnym i można je wypiekać tylko na terenu tego miasta.
Jednak miasto i jego okolice zdominowane są przez ruiny gotyckiego grodu Strallenberg z XIII wiek, znajdującego się na zboczu zalesionego wzgórza wapiennego, z którego do czasów dzisiejszych zachowały się mury obronne oraz cylindryczna wieża zwaną „Trúba” . Budowa zamku związana była z potrzebą administrowania posiadłości oraz obrony jej granic. Jak można przeczytać na oficjalnej stronie zamku założycielami byli przedstawiciele rodu szlacheckiego Benešoviców albo książęta na Ołomuńcu z rodu Przemyślidów po roku 1200, a w kolejnych latach XIII wieku zamek był własnością rycerzy Zakonu Templariuszy. Po jego likwidacji od roku 1312 zamek był w posiadaniu króla czeskiego Jana Luksemburskiego. Jednak najbardziej znaczącym właścicielem zamku po roku 1380 było morawsko-śląskie odgałęzienie rodu Benešoviców. Po roku 1533 zamek stopniowo popadał w ruinę. Najstarsze zachowane szkice z roku 1722 pokazują dwuskrzydłowy zamek wraz z budynkami gospodarczymi i dwoma prostopadłościennymi wieżami. W 1783 roku przednia część zamku zawaliła się, a jego resztki były wykorzystywane jako materiał budowlany. Sto lat później w roku 1895 w mieście powstała sekcja Klubu Czeskich Turystów, która uratowała resztki zamku sztramberskiego, poważnie uszkodzonego w trakcie wojny trzydziestoletniej a jak w/w od XVIII wieku całkowicie opuszczonego. Klub ruiny zakupił a następnie w latach 1903-1904 zadaszył je i adaptował na wieżę widokową. Od 1994 roku właścicielem jest miasto. Do zamku, którego dziś możemy zwiedzać dojdziemy krętymi schodami z rynku. Wejście na dziedziniec i górny taras zamku jest bezpłatne, natomiast za wejście na wieżę trzeba zapłacić (cennik, godziny otwarcia – www.stramberska-truba.info ).
Po zwiedzeniu tego malowniczego miasteczka można w miejscowym browarze napić się piwa powstałego w sposób tradycyjny. Browar miejski Štramberk znajduje się na rynku sztramberskim w domu historycznym nr 5, który należy do pierwszych domów mieszczańskich z prawem warzenia piwa. Tradycję warzenia piwa w Štramberku wznowiono po 150 latach w tym samym miejscu, gdzie piwo warzono już przed wiekami. Dziś browar produkuje piwo jasne pełne (ležák) niefiltrowane typu pilzneńskiego oraz piwo ciemne pełne niefiltrowane o nazwie Trubacz (Trubač) . Ważone są tu również piwa specjalne z posmakiem wiśni czy śliwki. Warto w tym miejscu dodać, iż znawca piw Stan Sesser, korespondent amerykańskiej gazety ekonomicznej Wall Street Journal, ocenił miejscowe piwo ciemne podczas podróży po swej ścieżce piwnej, za najlepsze piwo swego typu w Europie środkowej. Browar organizuje degustacje piwa, które można połączyć ze zwiedzaniem gotyckiej piwnicy. Piwnice browaru oferują 48 miejsc. Swoją dekoracją przedstawiają małe muzeum browarnicze i restaurację zarazem. W niszach i uliczkach piwnicznych zobaczyć można m.in. funkcyjny stół do wyszynku piwa z lat 30-tych XX wieku, urządzenia i pojemniki, które w różnych czasach służyły szynkarzom do produkcji i serwowania piwa, studnię z której czerpana była woda do produkcji piwa.
u
Jeśli już jesteśmy przy konsumpcji 🙂 i mamy słabość do tradycyjnych smakołyków, warto odwiedzić miejscowe ciastkarnie, a jest ich sporo w miasteczku i zakupić pierniki tzw. „Sztramberskie Uszy” , nie znajdziemy ich nigdzie indziej na świecie, przynajmniej tak mówią miejscowi. Jest to słodkie aromatyczne ciasto, w kształcie zwiniętych uszu. Receptura zastrzeżona jest patentem, a wypiekane są tylko w Štramberku od wielu stuleci. Powstały w celu upamiętnienia legendarnego zwycięstwa chrześcijan ze Štramberka nad wojskami tatarskimi.
Na końcu warto dodać o innych atrakcjach w okolicy. Jak mamy chęć i do dyspozycji więcej czasu możemy odwiedzić pobliskie Wzgórze Kotouč , ogród botaniczny i arboretum w starym wapiennym kamieniołomie. Można również ścieżką edukacyjną dojść do wieży widokowej – Biała Góra , skąd rozpościera się piękny widok na miasto. Jednak wcześniej warto odwiedzić na rynku punkt informacji turystycznej i zaopatrzyć się w mapkę i folder promocyjny oczywiście folder jest w języku polskim.