Miejscowość Rudy to niewielka wieś położona w centrum Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich ”, w dolnym biegu rzeki Rudy, w województwie śląskim, w powiecie raciborski, pomiędzy Gliwicami i Raciborzem . Jak się przyjmuje, założycielami Rud pierwotnie zwanych Wladislavia , byli Cystersi, choć za fundatora uchodzi książę Władysław III Opolski. Mnisi osiedlili się w Rudach w połowie XIII wieku przybywając z Jędrzejowa i w tym też czasie wybudowali murowany wczesno-gotycki kościół i klasztor oraz rozpoczęli akcję kolonizacyjną i działalność gospodarczą. Zakonnicy, znani z pracowitości i gospodarności, znacznie przyczynili się do rozwoju tego obszaru. Zajmowali się sadownictwem, leśnictwem i bartnictwem. W okolicy Rud wybudowali stawy rybne. Hodowali także owce, trzodę i bydło. W 1707 roku klasztor posiadał pięć hut żelaza, a nieco później hutę szkła, warzelnie potasu, smolarnię, fabrykę drutu, gorzelnię i browar.
Zdjęcia od frontu
Bogata historia cysterskiej obecności w Rudach została przerwana w 1810 roku, kiedy to na mocy edyktu króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III nastąpiło rozwiązanie wszystkich zgromadzeń zakonnych, a dobra klasztorne zostały przekazane w ręce książąt raciborskich. Byli oni właścicielami pocysterskich obiektów, aż do stycznia 1945 roku, kiedy okolice Rud zostały zajęte przez oddziały Armii Czerwonej. Doszło wówczas do splądrowania całego obiektu, a następnie do jego podpalenia. W latach 1947-1950 odbudowano kościół przywrócono mu według możności wygląd pierwotny, czyli wczesno-gotycki.
Popularne w tej chwili...
Wnętrza Kościoła
Zabudowania klasztorno-pałacowe pozostały w stanie ruiny przez ponad 50 lat, nie znalazł się bowiem gospodarz, który mógłby przywrócić mu niegdysiejszą świetność. Stan taki trwał aż do roku 1998, kiedy to kompleks: park przypałacowy i obiekt klasztorno-pałacowy zostały w stanie zdewastowanym przekazane Kościołowi Diecezji Gliwickiej, gdzie przy wsparciu finansowym UE oraz środków własnych w latach 2007-2011 został odbudowany. Dziś Cystersów w Rudach już nie ma, a o ich obecności przypomina pięknie odbudowany Zespół klasztorno-pałacowy, który składa się z kościoła będącego trójnawową bazyliką, czworoboku średniowiecznego klasztoru pocysterskiego oraz później dobudowanych skrzydeł barokowej rezydencji pałacowej.
Zdjęcia od strony Pałacu
W kompleksie przygotowane są miejsca wypoczynku oraz ośrodek rekolekcyjny, jako zaplecze dla diecezjalnego Sanktuarium Matki Bożej Pokornej, sale konferencyjne, sale spotkań oraz pomieszczenia ekspozycji muzealnej i wystawienniczej. Realizowane są również inicjatywy naukowe, edukacyjne i kulturalne. Przylegająca do zespołu klasztornego świątynia ze słynącym łaskami obrazem Matki Bożej Rudzkiej została w 1995 roku podniesiona do godności Sanktuarium Diecezji Gliwickiej, a 14 czerwca 2009 roku podniesiona do godności Bazyliki Mniejszej i ponownie służy dziś duchowemu rozwojowi regionu. Warto również dodać, iż prowadzone są także prace nad uporządkowaniem i odtworzeniem otoczenia klasztornego, który ma służyć jako teren rekreacyjny dla okolicznych mieszkańców i zwiedzających. Ponadto cały kompleks znajduje się na Europejskim Szlaku Cysterskim.
Źródło: Tablice informacyjne przy zespole klasztorno-pałacowym, biuletyn Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Gmin Cysterskich, Wikipedia
Przed kościołem znajduje się duży bezpłatny parking. Zwiedzanie odbywa się idywidualnie, dla grup zorganizowanych wymagana jest rezerwacja. W poniedziałek jest nieczynne, wtorek wstęp wolny. Czynne od wtorku do niedzieli w godzinach 12:00-17:00 W okresie jarmarku adwentowego oraz wielkanocnego zwiedzanie części muzealnej (skarbiec cysterski) nie jest możliwe. Natomiast w okresie świąt Bożego Narodzenia, Nowego Roku oraz Wielkanocy zwiedzanie całego obiektu muzealnego nie jest dostępne. Szczegółowy cennik dostępny jest pod adresem.
Sale wystawowe klasztoru