Będziński Pałac Mieroszewskich położony jest w dzielnicy Gzichów we wschodniej części miasta, na prawym brzegu Czarnej Przemszy, u zachodniego podnóża Góry Zamkowej. Jak sama nazwa wskazuje był siedzibą rodu Mieroszewskich herbu Ślepowron z Mieroszewic. Najstarsza wzmianka o majątku rodowym znajduje się w księdze metrykalnej parafii św. Trójcy w Będzinie z lat 1644-1647. Jan Mieroszewski, który od 1640 roku sprawował urząd starosty i sędziego ziemskiego Księstwa Siewierskiego, dziedzica m.in. na Gzichowie. Po śmierci ojca dobra gzichowskie odziedziczył Kazimierz Mieroszewski i to właśnie on po roku 1700 rozpoczął budowę nowej siedziby Mieroszewskich na Gzichowie, prawdopodobnie przy wsparciu braci. Prace przy powiększaniu, a głównie upiększaniu rezydencji kontynuował syn Kazimierza Stanisław Kostka Mieroszewski . Rodzina Mieroszewskich była jedną z potężniejszych rodów pogranicza małopolsko-śląskiego, właścicielami pałacu byli do śmierci ostatniego z linii gzichowskiej hrabiego Józefa Mieroszewskiego , który nie posiadał męskiego potomka. Majątek po nim odziedziczyła córka Ludwika, która poślubia Wincentego Siemieńskiego . Po jej śmierci klucz gzichowski w 1825 roku przechodzi drogą dziedziczenia do rodziny Siemieńskich. Siemieńscy w 1860 roku odsprzedali rezydencję rodzinie Mycielskich , a po powstaniu styczniowym w posiadanie pałacu wszedł śląski potentat przemysłowy – Christian Gustaw Von Kramsta . Od 1890 roku do wybuchu II wojny światowej w 1939 roku pałac był własnością Towarzystwa Kopalń i Hut Sosnowieckich , znajdowały się w nim biura oraz mieszkania administracji Towarzystwa. Podczas II wojny światowej pałac zajęło przedsiębiorstwo Sosnowitzer Bergwerks und Hutten A.G ., a w 1945 roku został przejęty przez Spółdzielnię Rolniczą , która gospodarowała w nim do lat 50-tych XX wieku. W tym okresie brak dbałości o pałac i niewłaściwe użytkowanie spowodowało jego dewastację. Szansą na uratowanie zespołu pałacowo-parkowego stało się rozpoczęcie przygotowań do uroczystości 600-lecia Będzina. W latach 1954 i 1958 Główny Konserwator Zabytków w Katowicach poleca natychmiastowe uporządkowanie dworu i budynków gospodarczych przy dworze oraz zleca Pracowniom Konserwacji Zabytków w Poznaniu opracowanie dokumentacji historycznej i wskazówek konserwatorskich. Z przedłożonej dokumentacji wynikało, że ogólny stan obiektu jest dobry. Po ukończeniu niezbędnych prac w 1958 roku w Pałacu utworzono Dom Kultury, który działał do lat 70-tych XX wieku. Jednak już od połowy lat 60-tych Dyrekcja Muzeum w Będzinie wspólnie z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków czyniła starania o zmianę jego funkcji, rozpoczęcie kompleksowej konserwacji całego zespołu pałacowo-parkowego i utworzenie muzeum. Przełomową datą w dziejach pałacu staje się rok 1982. Po 12 latach starań i różnych zabiegach następuje przekazanie go Muzeum Zagłębia w Będzinie .
Popularne w tej chwili...
Dziś Barokowo-klasyczystyczny zespół pałacowo-parkowy jest przykładem pięknie zachowanego i zakonserwowanego obiektu na terenie województwa śląskiego. W swej trzystuletniej historii był niejednokrotnie upiększany i rozbudowywany, w efekcie czego ma niejednolity charakter stylowy, posiada dwie kondygnacje i przejściowy układ pokoi. Niestety, w pałacu nic się nie zachowało z pierwotnego wyposażenia. Prawdopodobnie kolejni właściciele, opuszczając siedzibę wszystko zabrali. Dodatkowo zmiana funkcji z mieszkalnej na biurową spowodowała zatarcie elementów dekoracji rzeźbiarsko-malarskiej. polichromia . O jej istnieniu dowiedziano się w 1957 roku w trakcie prac konserwatorskich Sali Myśliwskiej. Warto w tym miejscu dodać, iż nazwy poszczególnych sal tj. Salon Wodzów Antycznych, Salon Myśliwski, Salon z Medalionami, Salon Złoty, którymi posługuje się muzeum nie mają pochodzenia historycznego, zostały wprowadzone dla potrzeb muzeum i pochodzą od prezentowanych w nich tematyki polichromii. Sala Wodzów Antycznych (nazywana też Balkonowa, Lustrzana, Środkowa) przedstawia historię starożytną, namalowano w niej postacie wodzów antycznych. Do protoplastów rodu nawiązuje Sala z Medalionami , przedstawiono w niej portrety kobiet i mężczyzn z medalionami, a między oknami umieszczono herb Mieroszewskich. Kolejna, Sala Złota przyjęła swą nazwę od wielu złoceń w niej występujących. Najbardziej rozbudowana polichromia znajduje się w Sali Myśliwskiej . Sześć dużych obrazów ujętych w malowane ramy przedstawiają sceny z polowań. Całość wszystkich wnętrz dopełnia malarstwo z poł. XIX wieku, ozdobne kominki, stylowe meble oraz wyroby ze srebra, porcelany i cyny. Ekspozycja w/w znajduje się na I piętrze Pałacu. Parter prezentuje wystawę archeologiczno-historyczną „W łużyckiej osadzie i średniowiecznym grodzie”. Zobaczyć możemy m.in. obiekty pochodzące z IX i X wieku, które zostały pozyskane podczas wykopalisk archeologicznych z grodziska na Górze Zamkowej w Będzinie. W kolejnym pomieszczeniu, również na parterze umieszczono stałą wystawę etnograficzną „Izba Zagłębiowska” zgromadzono w niej wiele ciekawych eksponatów używanych w dawnym gospodarstwie domowym z początków XX wieku m.in. naczynia, meble, narzędzia rolnicze. Wystawa jest próbą rekonstrukcji wnętrza chaty z terenu Zagłębia Dąbrowskiego. Jest to tzw. typ chaty jednoizbowej, lecz składa się ona z izby i sieni.
Źródło: Wikipedia, Album – Pałac 1702-2002 Muzeum Zagłębia w Będzinie 2002 r.
Elewacja główna Elewacja od strony parku Parter Pałacu Wystawa archeologiczna Wystawa archeologiczna Wystawa archeologiczna Wystawa – Izba Zagłębiowska Wystawa – Izba Zagłębiowska W salonie z Medalionami W salonie z Medalionami W salonie z Medalionami W salonie z Medalionami W salonie Myśliwskim W salonie Myśliwskim Salonik przed salonem Myśliwskim Salon Złoty Salon Złoty Salon Wodzów Antycznych Salon Wodzów Antycznych Widok z frontowych drzwi Pałacu
Wystawy Czasowe
Uzupełnieniem wystaw stałych to wystawy czasowe. Umieszczane są w salach pozbawionych stylowych elementów dekoracyjnych. Wystawy te są o różnorodnej tematyce. Zmieniają się mnie więcej co trzy miesiące. Podczas mojej wizyty miałem przyjemność zobaczyć wystawę prezentującą historię górnictwa węglowego w Zagłębiu Dąbrowskim pt. „Ostatnia Barbórka” . Na wystawie zaprezentowane zostały niezwykłe rekonstrukcje oraz eksponaty nawiązujące zarówno do historii górnictwa węglowego na tych terenach, jak i te ukazujące trud i etos pracy w kopalniach węgla kamiennego.
