Ochryda miasto muzeum pod ochroną UNESCO, perła Macedonii Flaga Macedonii Północnej wprowadzona 05.10.1995 roku
Macedonia Północna (Republika Macedonii Północnej) to niewielkie państwo w południowowschodniej Europie, położone na Półwyspie Bałkańskim. W swoim obecnym kształcie kraj ten powstał po rozpadzie Jugosławii w 1991 roku. Jest chyba jednym z ostatnich europejskich miejsc, z jednej strony należących do kategorii niezwykle atrakcyjnych ze względu na bogactwo kulturowe i przyrodnicze oraz korzystny klimat, a z drugiej, wciąż jeszcze nie zadeptanym i wolnym od turystyki masowej, choć przyznać trzeba, że w ostatnim czasie swoim pięknem przyciąga coraz więcej turystów. Do najważniejszych ośrodków turystycznych Macedonii, zaliczyć można m.in. malownicze rejony Jeziora Ochrydzkiego oraz stare miasto w Ochrydzie , znane jako „Perła Macedonii ”, dziś najpopularniejsze miejsce turystyczne. „Jeśli nie widziałeś Ochrydy, nie widziałeś Macedonii ”, pisze kultowy przewodnik Lonely Planet, który tak na marginesie polecam. Miasto położone jest w południowo-zachodniej części Macedonii Północnej, na północno-wschodnim brzegu Jeziora Ochrydzkiego. Jest największym miastem nad Jeziorem Ochrydzkimi i ósmym co do wielkości miastem w kraju. W przewodnikach można wyczytać, że Ochryda miała kiedyś 365 kościołów, po jednym na każdy dzień w roku, i była określana jako „Jerozolima Bałkanów ”. Dziś Ochryda to skarbnica w bogate średniowieczne zabytki oraz starą architekturę, można dosłownie nazwać je miastem-muzeum. W mieście zachowały się liczne cerkwie, ruiny bazyliki i twierdzy oraz starożytny teatr. Prawdziwą przyjemnością jest jednak spacerowanie po wijących się uliczkach starego miasta, gdzie ciągle można znaleźć jakąś niespodziankę: piękny widok, czy wcześniej niedostrzeżony zabytek. Tym, co przyciąga tu również wielu turystów to otoczone górami – Jezioro Ochrydzkie . Jest najgłębszym jeziorem na Bałkanach i najstarszym w całej Europie. Warto w tym miejscu dodać, że Jezioro Ochrydzkie, wraz z leżącym nad nim miastem Ochryda w latach 1979/1980 zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jezioro powstało przed epoką lodowcową, zajmuje powierzchnię 358 kilometrów kwadratowych około 2/3 należy do Macedonii a 1/3 do Albanii, ma piękną błękitną krystaliczną wodę, a przejrzystość zapewnia widok na głębokość 22 metry. Ze względu na swoją wielkość według literatury turystycznej nazwane jest „Macedońskie Morze Słodkowodne ” i chyba słusznie zasługuje na tę nazwę. Gorąco polecam rejs statkiem po jeziorze, kto nie ma zbyt wiele czasu może wykupić czterdziestominutową przejażdżkę tzw. taksówką wodną. Podczas rejsu mamy okazję podziwiać fantastyczne widoki na panoramę miasta, wraz z niesamowitym widokiem na pięknie usytuowaną na skale Cerkiew św. Jana Teologa w Kaneo czy cerkiew Św. Zofii no i oczywiście cały Ochryd.
Popularne w tej chwili...
Czy wiesz skąd pochodzi nazwa miasta? Według jednego z założeń nazwa Ochrid ma słowiańskie pochodzenie (bohrid) i oznacza „na grzbiecie ”, albo „na górze ”. Ponieważ starożytne miasto Lichnidus (pierwsza nazwa miasta) znajdowało się na szczycie wzgórza.
Portowe nabrzeże Portowe nabrzeże Widok na Cerkiew św. Jana Teologa w Kaneo Widok na Cerkiew św. Jana Teologa w Kaneo Ochrydzka taksówka wodna Jezioro Ochrydzkie
Czy wiesz że… Ochrydzkie jezioro jest jednym z najstarszych jezior? Wiek jeziora ochrydzkiego szacuje się na około 4 miliony lat. Jest również jednym z najgłębszych z maksymalną głębokością 288 metrów.
Trochę historii
Pomnik św Klemensa Ochrydzkiego, jednego z najważniejszych świętych Macedonii
Ochryda to najstarsze miasto w Macedonii, istnieje od czasów starożytnych, jego historia sięga III wieku p.n.e. Dzisiejsza Ochryda stoi na miejscu starożytnych miast Diassarites i Lychnidos . Miasto, jakie znamy dzisiaj, zostało zbudowane między VII a XIX wiekiem. W VI i VII wieku między plemionami słowiańskimi i bizantyjskimi trwały ciężkie wojny, które doprowadziły Ochrydę do upadku. W 867 roku miasto podbili Bułgarzy. W 879 pierwszy raz pojawia się słowiańska nazwa miasta: „Ohrid”. W 879 roku Ochryda została biskupstwem, a w 886 roku wraz z przybyciem św. Klemensa i św. Nauma zaczęto tutaj szerzyć słowiańskie pismo i literaturę, miasto stało się miejscem powstania pierwszego słowiańskiego uniwersytetu. Warto w tym miejscu dodać, że prawdopodobnie właśnie w Ochrydzie św. Klemens Ochrydzki stworzył pismo – cyrylicę. Schyłkowe lata pierwszego państwa bułgarskiego 990 -1015, były okresem świetności Ochrydy – stała się ona wówczas stolicą tego państwa, siedzibą największego średniowiecznego władcy Macedonii – cara Samuela , którego ruiny forteca do dziś stoją na wzgórzu miasta. Ochryda była również w tym czasie siedzibą słowiańskiego patriarchy. W 1018 roku Bizantyjczycy zdobyli miasto, cesarstwo Samuela upadło, a patriarchat został zdegradowany do rangi arcybiskupstwa podległego patriarsze Konstantynopola. W 1083 Ochrydę zdobył Boemund I . W XIII i XIV wieku miasto należało do łacińskiego księstwa Salonik a od 1202 roku do Despotatu Epiru (jedno z państw greckich powstałych obok Cesarstwa Nicejskiego i Cesarstwa Trapezuntu po rozbiciu Cesarstwa Bizantyjskiego), drugiego państwa bułgarskiego, cesarstwa bizantyjskiego i od 1334 do królestwa Serbii. Pod koniec XIV wieku zdobyli je Turcy osmańscy. Liczba chrześcijańskiej ludności miasta zaczęła wówczas spadać – aż do kilkuset osób w 1664 roku. Miasto zaczęło się rozwijać dopiero w XVIII wieku. W XVIII i XIX wieku, podobnie jak cały europejski obszar Imperium Osmańskiego, przeszło przez okres anarchii i powstań narodowo-wyzwoleńczych. Po wojnach bałkańskich Ochryda znalazła się w granicach Serbii. W 1945 roku znalazła się w granicach Republiki Macedonii wchodzącej w skład Jugosławii. Po rozpadzie Jugosławii i ogłoszeniu przez Macedonię niepodległości w 1991 roku Ochryda weszła w skład niepodległego państwa.
Teren badań archeologicznych Znaleziska archeologiczne Teren badań archeologicznych Teren badań archeologicznych Teren badań archeologicznych Grobowiec przy cerkwi św. Bogurodzicy Perivlepty i św. Klemensa
Co warto zobaczyć
Swoją wycieczkę po mieście najlepiej rozpocząć od jego starej części, gdzie na pierwszy plan bierzemy Starożytny Teatr ( mapa Google : Антички Театар Охрид ), dodajmy jest to jedyny teatr tego typu w Macedonii. Znajduje się na wschodnim zboczu Wzgórza Ochrydzkiego, w pobliżu Bramy Górnej. Według badań archeologicznych przeprowadzonych w teatrze przyjmuje się, że został zbudowany w starożytności około 200 roku p.n.e i był używany do spektakli teatralnych, a po podboju przez Rzymian zamienił się w arenę walk gladiatorów, jak również był miejscem egzekucji chrześcijan. W efekcie, po upadku Cesarstwa Rzymskiego, teatr został opuszczony i doprowadzony do ruiny. Od późnych lat osiemdziesiątych, teatr jest ponownie miejscem publicznych występów. Odbywa się tam co roku m.in. festiwal – Lato Ochrydzkie. Kolejnym ciekawym zabytkiem i widocznym z teatru jest Twierdza cara Samuela (mapa Google : Samuel’s Fortress ). Niegdyś była jedną z najbardziej nie do zdobycia twierdzą na Bałkanach. Wznosi się nad miastem, swoimi fortyfikacjami i murami pokrywa całe wzgórze Ochrydzkie. Ma ściany o wysokości od 10 do 16 metrów i grubości kilku metrów. Ze wszystkich stron, z wyjątkiem południa, które wychodzi na jezioro. Pagórkowata część miasta jest chroniona wysokimi murami i wieżami o długości trzech kilometrów. Do dziś pozostało 18 wież i cztery bramy. Dzięki takiej lokalizacji, ma wspaniały widok na miasto i jezioro, stanowi idealne miejsce do podziwiania całej panoramy Ochrydy i jej okolic. Wejście jest płatne. Po drodze do zamku warto odwiedzić cerkiew św. Bogurodzicy Perivlepty i św. Klemensa ( mapa Google : Bogorodica Perivlepta in Ohrid ) Wybudowana na planie krzyża wpisanego w przestrzeń prostokątna, podobnie jak wiele budowli bizantyńskich przed 1295 rokiem. Ta data została utrwalona na jednym z fresków w tej świątyni. Do budowy użyto kamienia i cegły, dzięki takiej kombinacji uzyskano piekne efekty ozdobne. W środku niestety jak i w innych zabytkowych budynkach sakralnych, wnętrz nie można robić zdjęć, ale można nacieszyć oko i podziwiać fantastyczne freski, o które zadbano dopiero w latach 60-tych XX wieku, zostały oczyszczone i zrewitalizowane. Kolejna stara świątynia, którą trzeba odwiedzić to cerkiew św. Klimensa i Pantelejmona ( mapa Google : Свети Пантелејмон, Sveti Pantelejmon ) usytuowana jest na wzgórzu Paosnik, z którego roztacza się piękny widok na Jezioro Ochrydzkie. Uważa się, że oryginalny kościół został zbudowany, kiedy święty Klemens przybył do Ochrydy na prośbę Borysa I z Bułgarii i odrestaurował stary kościół. Źródła podają, że Święty Klemens nie był usatysfakcjonowany rozmiarem kościoła, dlatego zbudował na nim nowy i wyznaczył Świętego Panteleimona na swojego patrona. Święty Klemens osobiście wybudował kryptę w środku klasztoru, w której został pochowany po swojej śmierci w 916 roku. Grób ten istnieje do dnia dzisiejszego. Obecny kształt świątynia zyskała po renowacji przeprowadzonej po wykopaliskach prowadzonych w latach 2000-2002. Obok cerkwi możemy zobaczyć pozostałości po rzymskiej, pięcionawowej bazylice, warto również dodać, że do tej pory w okolicy świątyni prowadzone są prace archeologiczne. Naszym kolejnym celem jest chyba najbardziej znany zabytek sakralny miasta Ochryd – cerkiew św. Jana Teologa w Kaneo (mapa Google : św. Jovan Kaneo – Ce. JoeaH KaHeo ) najwspanialsza cerkiew w całej Macedonii, znajduje się na klifie wznoszącym się nad jeziorem Ochrydzkim, bardzo ładnie widoczna podczas rejsu łodzią po jeziorze. Powstała w XIV wieku lub, według innych źródeł, do 1447 roku. Budynek został zrujnowany w okresie przynależności Macedonii do Imperium Osmańskiego, dopiero w końcu XIX wieku dokonano renowacji znajdujących się w nim fresków i wykonano nowy drewniany ikonostas. Cerkiew jest wzniesiona na planie wieloboku i posiada jedną kopułę, łączy elementy stylów; bizantyjskiego i ormiańskiego. Cerkiew świętej Zofii (mapa Google : Црква Света Софија ) to kolejna świątynia, która jest uznawana za jeden z najważniejszych zabytków Macedonii. Znajduje się w centrum starego miasta. Data budowy cerkwi nie jest pewna, ponieważ nie ma żadnych inskrypcji, ani dokumentacji, które pomogłyby to ustalić. Przypuszcza się, że zbudowano ją w XI wieku podczas Pierwszego Królestwa Bułgarii, po oficjalnym przyjęciu chrześcijaństwa, lub według innych źródeł za panowania księcia Borysa I w latach 852–889. Pierwotnie była katedrą bułgarskich arcybiskupów Ochrydy, w okresie panowania tureckiego zamieniono ją w meczet. We wnętrzu świątyni zachowały się freski z XI–XIII wieku. Wizerunek cerkwi znajduje się na banknocie 1000 denarów macedońskich. Ponieważ Ochryda zawsze była dużym centrum religijnym i kulturalnym, nigdy nie było ważnym centrum handlowym, ale na koniec warto wpaść na zakupy i odwiedzić w centralnym punkcie miasta niewielki placyk (mapa Google : Old Bazaar Street ) z 1000-letnim drzewem, ładną fontanną i mały prosty bazar składający się tylko z jednej ulicy. Idąc bazarem po lewej stronie, znajduje się kilka sklepów, gdzie możemy kupić m.in. oryginalne perły ochrydzkie, które są wizytówką miasta, a dodać trzeba, że ochrydzkie perły produkowane są z masy perłowej, która nabywana jest za granicą, a każda jedna perła zostaje nasmarowana specjalną emulsją pochodzącą z łusek rybki płaszcica. To gatunek występujący tylko w wodach Jeziora Ochrydzkiego. Do placu dojdziemy od portu głównym deptakiem Ochrydy, tu też będziemy mijać skupisko eleganckich butików, sklepów jubilerskich i kawiarni. Warto również dodać, że deptakiem dojdziemy również do niewielkiego portu i mola, skąd wyruszają statki, zabierające wszystkich chętnych na wycieczki po jeziorze Ochrydzkim.
Komentarz
Dziś turystyka jest najważniejszym sektorem gospodarczym Ochrydy. Miasto z roku na rok robi się coraz piękniejsze i bardziej atrakcyjne, bynajmniej tak podają przewodniki i chyba coś w tym jest, bo jak oglądam zdjęcia z przed dziesięciu lat to trzeba przyznać, że jest kolosalna zmiana. Ja osobiście uważam, że jest naprawdę interesujące i różnorodne w swojej ofercie dla wszystkich turystów. Wiele osób odwiedza je nie tylko ze względu na jezioro, zabytki kulturowe i historyczne, ale również ze względu na aktywne formy turystyki, otaczające góry i ogólnie przyrodę. Płaskie obszary wokół Jeziora Ochrydzkiego oferują szeroką sieć ścieżek i dróg, które są łatwo dostępne jako trasy spacerowe i rowerowe dla wszystkich poziomów umiejętności i grup wiekowych. Jest możliwość pospacerować po górach i podziwiać zapierające dech w piersiach widoki na jezioro i liczne otaczające je wioski. Miejsca, które wyżej opisałem, to tylko niektóre z atrakcji, jakie miasto oferuje gościom i jest to oferta na jeden dzień. Ja miałem przyjemność spędzić właśnie tylko tyle, a szkoda :). Na Ochrydę i okolice należy zarezerwować sobie około pięć dni, wtedy zobaczymy naprawdę dużo. Warto również zaopatrzyć się w lokalne przewodniki i mapy, które można zakupić na miejscu z nimi będzie nam łatwiej. Obszar Ochrydy i jeziora ochrydzkiego to bezapelacyjnie jeden z ciekawszych turystycznie obszarów Bałkanów i warto je odwiedzić.
Czy wiesz że… Ochrydzkie perły nosiła księżna Diana czy królowa Bułgarów Joanna Sabaudzka. Posiada je w swej kolekcji również m.in. Elżbieta II królowa Anglii, Holandii i Danii.
Starożytny Teatr Wejście do twierdzy W Twierdzy Mury Twierdzy Uliczki Ochrydy Uliczki Ochrydy Zabudowania Uliczki Ochrydy Cerkiew św. Zofii Cerkiew św. Zofii Cerkiew św. Bogurodzicy Perivlepty Cerkiew św. Klemensa Pantelejmona W Cerkwi św. Klemensa Pantelejmona Widok na Ochrydę cerkiew św. Jana Teologa w Kaneo Ochrydzkie perły Główny deptak miasta Jedna z knajpek w mieście Widok na Jezioro Ochrydzkie Widok na miasto z twierdzy Widok na miasto i twierdzę Samuela
Strona o mieście www.ohrid.com.mk
Nie ma różnicy czasu pomiędzy Macedonią i Polską.
Waluta w Macedonii to denar macedoński (MKD). W większych miastach można znaleźć bankomaty. W większych hotelach i restauracjach można płacić kartami Visa i MasterCard. Dobrze mieć przy sobie gotówkę (dolary amerykańskie lub euro), którą można wymienić w oficjalnych kantorach wymiany walut.
Macedonia jest krajem bezpiecznym, jeśli oczywiście zachowa się standardowe zasady ostrożności.
Obywatele RP nie potrzebują wiz przy pobytach nie przekraczających 90 dni oraz na przejazd tranzytem. Granicę Macedonii Północnej można przekraczać na podstawie ważnego paszportu lub dowodu osobistego (brak paszportu może jednak utrudnić załatwienie na miejscu niektórych spraw, jak korzystanie z hoteli, wypożyczanie samochodu, korzystanie z usług bankowych, itp). Przy wjeździe do Macedonii Północnej na podstawie dowodu osobistego należy żądać od macedońskiej policji granicznej stosownego blankietu, gdzie powinna być wbita pieczątka graniczna. Służby graniczne Macedonii Północnej mogą zażądać okazania tego blankietu przy opuszczaniu terytorium kraju.
Na terenie Macedonii znajdują się dwa lotniska międzynarodowe: w Skopje i w Ochrydzie. Bilety z Katowic do Ochrydy można zakupić m.in tutaj