Dolina Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej.
Wieś Łomnic a położona jest w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Mysłakowice u podnóża Rudaw Janowickich w Sudetach Zachodnich u ujścia rzeki Łomnicy do Bobru. Jest świetnym miejscem, a w zasadzie bazą wypadową dla miłośników górskich wypraw, ale nie tylko. Sama wieś także jest warta tego, aby spędzić w niej trochę czasu. Dumą Łomnicy jest zespół pałacowy z XVII wieku. Wraz z budynkiem mieszkalnym, tzw. „Domem Wdowy ” usytuowany jest w północnej części Łomnicy, przy rozdzieleniu dróg do Karpnik i Wojanowa, około pięć kilometrów od Jeleniej Góry i 25 kilometrów od miasta Szklarska Poręba.
Trochę historii
Wzmianki o typowej śląskiej wiosce Łomnica, pojawiają się już w XIV wieku i to z tego okresu pochodzi pierwsza informacje na temat dóbr w Łomnicy, gdzie na miejscu obecnego pałacu stał obronny dwór strzegący przeprawy na Bobrze. Dowodem na to niech będą odsłonięte w ostatnich latach, w czasie prac remontowych sklepienia piwniczne, które posiadają cechy jeszcze późnogotyckie i dlatego najstarszą część dworu można łączyć z wymienioną średniowieczną datą. Pierwszym wymienianym w źródłach pisanych właścicielem Łomnicy był w latach 1475–1654 znany śląski rycerski ród von Zedlitz , będący ówcześnie posiadaczami licznych zamków. Majątek w rękach Zedlitzów pozostawał aż do roku 1654, kiedy to podpułkownik cesarski włoskiego pochodzenia, Matthias de Tomagnini , poślubił Annę Elisabeth von Zedlitz i tym samym został nowym właścicielem. Od Matthiasa de Tomagnini w 1738 roku dobra nabył kupiec z Jeleniej Góry Christian Menzel . Nie był on arystokratą i na prawo nabycia szlacheckiej posiadłości musiał uzyskać zgodę samego cesarza, którą oczywiście uzyskał. Dodatkowo cesarz zaoferował Christianowi Mentzlowi tytuł szlachecki, za jak to napisano – zasługi dla rozwoju regionu, a dokładniej za znaczącą rolę w rozwój śląskiego przemysłu lniarskiego.
Popularne wpisy w tej chwili
Litografia 1860 r. wydawnictwo A. Duncker
Pałac 1935 r.
Za czasów Mentzlów w łomnickim pałacu nastąpił czas ożywienia. Założony wokół rezydencji park otwarto dla publiczności. W 1804 roku nieopodal głównego pałacu zbudowano drugi – mniejszy dla potrzeb rezydentów i starszych członków rodziny tak zwany „Dom Wdowy „. Spadkobiercy Christiana Mentzla pozostali właścicielami łomnickich dóbr do 1809 roku. Czasy nie sprzyjały wówczas utrzymywaniu drogich rezydencji przez kupieckie rodziny, wobec spadku na rynkach światowych zapotrzebowania na lniane produkty. W kolejnych latach jeszcze kilkakrotnie zmieniali się właściciele, aż w 1835 roku Łomnicę nabył pruski ambasador przy dworze sycylijskim Karl Gustav Ernst von Küster , który rozpoczął przebudowę pałacu w stylu biedermeierowskim dostosowując ją do potrzeb i upodobań epoki. Zmieniono wtedy m.in. układ pomieszczeń, wzniesiono reprezentacyjną klatkę oraz nowe kondygnacje, powiększono otwory okienne. Ogólnie bryła budynku ze swoim przejrzystym podziałem nie została przy tym naruszona. Barokowe sztukaterie zewnętrzne zostały usunięte a sala wejściowa podzielona dwoma kolumnami doryckimi, później dobudowano niewielką wieżę. Warto również dodać, że pod wpływem słynnego królewskiego ogrodnika Petera J. Lenné park w Wojanowie i łomnicki połączono w jeden kompleks parkowy, który rozciągał się wzdłuż rzeki Bóbr.
Pałac
Dom Wdowy
W parku
Dom Modlitwy
Wnętrza folwarku
Restauracja „Stara Stajnia”
Restauracja „Stara Stajnia”
Plac przed zabudowaniami gospodarczymi
Plan kompleksu
Pałac i okoliczne dobra pozostały własnością rodziny von Küster aż do 1945 roku. Obie wojny światowe nie przyczyniły się do bezpośrednich zniszczeń na terenie Doliny Pałaców i Ogrodów. Po zdobyciu Dolnego Śląska przez Armię Czerwoną i ustanowieniu władzy komunistycznej właściciele musieli uciekać na Zachód. Do Łomnicy przybyli w większości wysiedleńcy z Ziem Polskich na wschodzie. Rabunki sowieckich wojsk, celowe dewastacje i wieloletnie zaniedbania powoli zamieniały w ruinę świetne niegdyś obiekty na tych terenach. Opustoszony łomnicki pałac do 1979 roku używany był jako szkoła. Później ulegał powolnej degradacji. W Domu Wdowy mieściła się dyrekcja PGR-u. W 1992 roku potomkowie rodziny von Kuster wraz z polskim wspólnikiem nabyli dawny majątek, po czym rozpoczęto prace remontowe.
Czy wiesz że… Zespół pałacowo-parkowy w Łomnicy należy do Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej ? Dolina Pałaców i Ogrodów to obszar około 100 km2. Na tak niewielkiej powierzchni znajduje się niemal 30 obiektów architektury świeckiej. Jest to największe nasycenie tego typu obiektami w Europie środkowo-wschodniej. Znajdziemy tu: różnego rodzaju siedziby rycerskie i szlacheckie, średniowieczne wieże mieszkalne, zamki, renesansowe dwory, barokowe pałace i XIX-wieczne założenia pałacowo-parkowe. Właśnie tutaj swoje włości miały najznamienitsze rody europejskie: Habsburgowie, Hohenzollernowie, Schaffgotschowie, Czartoryscy czy Radziwiłłowie. Krainę leżącą u stóp Śnieżki docenili także przybywający tu artyści, miłośnicy przyrody i podróżnicy z całej Europy i Ameryki, m.in. Fryderyk Chopin, Johann Wolfgang Goethe, John Quincy Adams czy Alexander von Humboldt.
Pałac Dziś
Do dzisiaj udało się, dzięki pracy z poświęceniem i ogromnej pomocy osób prywatnych, różnych stowarzyszeń i fundacji oraz okolicznej ludności i miejscowych instytucji przywrócić zewnętrznie pałacowi jego świetność. W roku 1995 kupiono również znajdujący się obok „Dom Wdowy „. Tam także był potrzebny kapitalny remont. Park został stopniowo uprzątnięty i zrekonstruowany. Od roku 1997 w „Domu Wdowy” znajduje się mały hotel i restauracja. Główną częścią całego kompleksu jest Duży Pałac w nim mieści się muzeum. W pomieszczeniach podczas zwiedzania możemy zapoznać się z historią pałacu oraz życiu i losach jego mieszkańców na przestrzeni trzech stuleci. Każde pomieszczenie oddaje autentyczny klimat danej epoki. Można tu podziwiać kolekcję historycznych mebli, dzieł sztuki oraz mnóstwo oryginalnych przedmiotów codziennego użytku z okresu od 1700 do ok 1975 roku, od barokowego pokoju bogatego kupca lnu, piwnic przez sypialnię baronowej von Küster z końca XIX wieku, aż do klasy szkolnej z czasów PRL. W skład posiadłości, o którym należy wspomnieć wchodzi jeszcze Dom Modlitwy oraz Zespół Folwarczny , który znajduje się po drugiej stronie drogi. Zespół Folwarczny pełni obecnie funkcję handlowo-gastronomiczną. Tu w dawnych zabudowaniach gospodarczych mieszczą się sklepy sprzedające wyrobu z lnu, piekarnia, restauracja bufetowa „Stara Stajnia”, kuźnia, obora i stajnia. Jeżeli chodzi o Dom Modlitwy jest to nowy budynek, który zupełnie nie jest związany z historią pałacu. Został sprowadzony w 2017 roku z Rząśnika w Górach Kaczawskich, jako rekonstrukcja mieści się ok. 70 metrów od Dużego Pałacu. Funkcjonuje jako sala wystawowa dotycząca historii religii Dolnego Śląska.
Źródło: Wikipedia.pl, „Renowacje i Zabytki” IV 2007, www.palac-lomnica.pl, „Zamki i Pałace na Dolnym Śląsku” Dolny Śląsk
Pomieszczenia Pałacu
Strona www pałacu – www.palac-lomnica.pl
Facebook – www.facebook.com/PalacLomnica
Ceny biletów, godziny zwiedzania – www.palac-lomnica.pl/cennik-biletow.html
Zwiedzanie indywidualne odbywa się samodzielnie z przewodnikiem multimedialnym dostępnym w formie aplikacji na wypożyczonym tablecie lub na własnym smartfonie
Mapa Google – nawiguj