Jeśli wybierzemy się na wycieczkę na południe Tunezji zwiedzać piękny pustynny krajobraz, prawdopodobnie będziemy podróżować przez Matmatę , małe miasteczko (a może wieś), które od dobrych 40 lat jest popularnym miejsce turystycznym, słynącym z wykutych w kamieniu podziemnych domów. Historycznie Matmata, jest jedna z nielicznych pozostałych berberyjskich wiosek w Tunezji, która znana jest ze swojej „troglodyckiej” (troglodyci oznaczają mieszkańców jaskiń) architektury. Tak na marginesie, aż do 1969 roku nie było powszechnie wiadomo, że na tym obszarze oprócz wędrujących plemion koczowniczych istniały regularne osady. Dopiero intensywne deszcze, które trwały 22 dni, zalały domy troglodytów, co spowodowały zawalenie się wielu z nich. Władze Tunezji udzieliły pomocy i zbudowały naziemną osadę Matmata. Jednak w tamtym okresie większość ludzi kontynuowała życie w odbudowanych podziemnych domach, a tylko kilka rodzin przeniosło się do nowych mieszkań na powierzchni. Dziś Matmata jest popularną atrakcją turystyczną, i sytuacja diametralnie się zmieniła, większość mieszkańców przeprowadziła się do miast i miasteczek. Jednak niektórzy miejscowi pozostali, mieszkają nadal ze swoimi rodzinami w podziemnych domach, od czasu do czasu goszcząc turystów. Inne domy zostały przekształcone w hotele i pensjonaty. Te historyczne budowle, jeszcze bardziej zostały rozsławione w 1977 roku, co warto podkreślić, przez film Gwiezdne Wojny, kiedy to George Lucas użył jednego z nich jako domu rodzinnego Luke’a Skywalkera. Od czasu premiery filmu, fani Gwiezdnych Wojen tłumnie przybywają, aby odkryć to nietypowe miejsce. Mogą nawet spędzić noc w domu Luke’a Skywalkera, ponieważ został on przekształcony w popularny Hotel Sidi Idriss .
Popularne w tej chwili...
Zwiedzanie podziemnego domu
Z reguły turyści przyjeżdżają do tego „jaskiniowego” miasta w zorganizowanych grupach turystycznych autobusem, to jest najtańsza opcja. Formalnie zwiedzanie jest bezpłatne i jest wliczone w cenę wycieczki, ale w podziękowaniu za odwiedzenie domu można zostawić niewielką kwotę, lub kupić ręcznie wykonaną przez nich jakąś pamiątkę. Pamiętajmy! jeśli przyjedziemy bez wycieczki, że domy, które zdecydujemy się zwiedzić są prywatną własnością ich lokatorów, stąd też chcąc je obejrzeć uprzejmie poprośmy i nie narzucajmy się, na pewno pozwolą nam na to. Zwiedzanie podziemnego domu to dosyć ciekawe doświadczenie. Domy zazwyczaj znajdują się na zboczu niewielkiego wzgórza, bardzo łatwo dostrzec ponieważ wejście do nich pomalowane jest białą farbą. Wchodząc do środka czujemy się, jakbyśmy wchodzili do jaskini. Tunele mogą być naprawdę rozległe, jeśli dom jest duży. Pokoje są przeznaczone do spania, gotowania, są pokoje dziecięce, salony, spiżarnie itp. tak jak w normalnym domu. Każdy tunel łączy się zawsze z dziedzińcem. Co ciekawe i warto o tym wspomnieć domy zapewniają ochronę przed ekstremalnymi warunkami lata i zimy na suchej pustyni, tak więc nawet w najbardziej intensywnym upale jest tam chłodno i komfortowo, a zimą mieszkania są doskonale ogrzewane i nie odczuwa się zimna. Zresztą jak poinformował nas przewodnik, prawie wszystkie mieszkania mają prąd, anteny satelitarne, więc to miejsce nie jest takie dzikie. A jak je budowano? Same domy są budowane najpierw przez wykopanie głębokiego okrągłego dołu w piaskowcu. Następnie są wykopywane jaskinie wokół krawędzi dołu, tworząc podziemne pomieszczenia, pozostawiając główny dół jako dziedziniec. Jaskinie składają się z pomieszczeń o głębokości od czterech do pięciu metrów i wysokości dwóch metrów. Korytarz z zewnątrz zapewnia dostęp do wkopanego w ziemię okrągłego dziedzińca, na którym toczy się życie towarzyskie. Tam wykonuje się wszystkie podstawowe czynności: pranie, zmywanie, tam jemy, przyjmujemy gości, przeprowadzamy transakcje handlowe itp. I na koniec dodajmy co jest ciekawostką, dzisiaj już tylko garstka mężczyzn wciąż wie, jak kopać i utrzymywać te specjalne berberyjskie domy, a to wszystko przez emigracje mieszkańców do miast.