Mury Miejskie, Barbakan i Brama Floriańska w Krakowie

W skrócie - Spis treści, Informacje Pokaż

Mury Miejskie

Kraków do początku XVI wieku był nie tylko jednym z najbogatszych miast Europy, ale także jednym z najlepiej ufortyfikowanych. Stare Miasto ogrodzone było wielkim murem, miało siedem bram wjazdowych, 47 baszt wliczając w to baszty bramne oraz z jednej strony było otoczone fosą.
Zanim do tego doszło cofnąć należy się do czasów księcia Leszka Czarnego, w 1285 roku jak mówią pierwsze potwierdzone źródła, zezwolił on mieszczanom na budowę murów. Miała to być nagroda za wierność miasta w konflikcie z Konradem Mazowieckim. Już w 1287 roku i 1288 roku Kraków obronił się przed najazdami Tatarów, zapewne jeszcze umocnieniami drewniano-ziemnymi. O szybkim rozwoju fortyfikacji od początku XIV wieku świadczą zachowane księgi miejskie Krakowa. Mur otaczał wtedy miasto od północy, wschodu i zachodu, a od południa płynęła jedna z odnóg Wisły, zmieniona w tym czasie na fosę. Wiadomym jest, że w 1307 roku była już brama Floriańska, kolejną źródła pisane wymieniają bramę Wiślną powstałą w 1310 roku, w 1311 roku bramę Sławkowską, a dwa lata później bramę Szewską. W 1312 roku król Władysław Łokietek wzniósł bramę Mikołajską i przylegający do niej niewielki zamek, tzw. Gródek. Druga faza budowy, w wyniku której miasto otrzymało pełny, zamknięty pierścień murowanych obwarowań, związana jest zapewne z Kazimierzem Wielkim, w tym czasie nastąpiło połączenie murów obronnych miasta z obwarowaniami zamku królewskiego.
Stan obronnych umocnień od XVII wieku wciąż się pogarszał. Kolejne, groźne dla miasta najazdy szwedzkie wykazywały ogromne zaniedbania. W kolejnym wieku mury miejskie Krakowa zostały wyburzone z rozkazu austriackich władz. Rozbiórki dokonano w latach 1810-1814 oraz w pierwszych latach istnienia Wolnego Miasta Krakowa. Mury floriańskie ocalały dzięki zdecydowanej interwencji Feliksa Radwańskiego. W latach 90-tych XX wieku w czasie renowacji Plant Krakowskich w ciągu dawnych murów miejskich ustawiono kamienne postumenty z umieszczonymi tabliczkami, na których są napisy z nazwami dawnych baszt. Ponadto tam gdzie było to możliwe wyeksponowano wysoki na około pół metra murek. Warto w tym miejscu dodać, że w 2007 roku w zachowanym odcinku murów otwarto trasę turystyczną „Mury Obronne”. W ramach zwiedzania trasy można przejść wzdłuż murów po drewnianym ganku, wejść do baszt: Pasamoników i Stolarzy oraz do kaplicy wewnątrz Bramy Floriańskiej. Trasie towarzyszy ekspozycja dawnych strojów oraz grafiki obrazujące nieistniejące już bramy i baszty, a także wyświetlany jest film przedstawiający historię obrony Krakowa.

Zdjęcie 1 opis poniżej – lata 1550-1600

Zdjęcie 2 opis poniżej – lata 1855-1865

Zd.1 Lata 1550-1600 – Mury obronne, Barbakan i Brama Floriańska. Staloryt z ok. 1880 r. Źródło: Fotopolska.eu
Zd2. Lata 1855-1865 – Barbakan. Źródło: Cyfrowe Muzeum Narodowe

Barbakan krakowski – tak zwany Rondel

Najbardziej wysuniętą na północ część fortyfikacji miejskich Krakowa jest Barbakan zwany też Rondlem. Został wzniesiony w latach 1498–1499 za panowania króla Jana Olbrachta. Znajduje się na Plantach, przed Bramą Floriańską, po południowej stronie ul. Basztowej tuż obok Teatru im. Słowackiego. Jest jednym z najcenniejszych zabytków Krakowa i jedną z ostatnich pozostałości budowli obronnych w Europie. Jeśli przyjedziemy do Krakowa pociągiem, to prawdopodobnie będzie to pierwszy punkt na jaki natrafimy idąc na rynek Krakowa.
Barbakan Stanowi koło o średnicy wewnętrznej 24,40 m, a grubość murów sięga powyżej 3 m. Jest to gotycka budowla z siedmioma wieżyczkami okrągłymi i sześciobocznymi ułożonymi naprzemiennie względem siebie. Dawniej był połączony z Bramą Floriańską, jego głównym zadaniem była jej obrona. Oprócz tego był głównym od północy wjazdem do miasta, współtworzył początek słynnej Drogi Królewskiej. Prowadziła ona od kościoła św. Floriana, przez Barbakan, Bramę Floriańską, ulicę Floriańską, Rynek Główny przy Kościele Mariackim, następnie ulicami Grodzką, Senacką i Kanoniczą aż na Wawel. Droga Królewska była historycznym szlakiem koronacyjnym i orszakiem pogrzebowym polskich monarchów. Tą drogą stąpali wszyscy ważni zagraniczni dyplomaci, a królowie polscy, powracający po bitwach witani byli przez rzesze krakowian.
Podobnie jak większość historycznych krakowskich budynków, Barbakan również ma swoją ciekawą historię. Pod koniec XVIII wieku kilka wież zawaliło się, podczas gdy inne były tak zniszczone, że z ich dachów wyrastały drzewa. W latach 1810–1814 z rozkazu cesarza Franciszka Habsburga, kiedy Polska była pod zaborami zasypano fosę oraz przystąpiono do rozbiórki murów wraz z basztami. Jednak dzięki staraniom niejakiego Feliksa Radwańskiego, rozpoczęto akcję ich ratowania. Wywalczył On w senacie Rzeczypospolitej Krakowskiej decyzję o pozostawieniu dla potomnych fragmentów średniowiecznej fortyfikacji. Pozostawiono wyłącznie niewielki ich fragment przy Bramie Floriańskiej wraz z wysuniętym przed nią Barbakanem oraz trzema basztami: Ciesielską, Stolarską i Pasamoników.
Obecnie Barbakan pełni funkcję muzealną i stanowi oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Służy jako miejsce wielu wystaw. W 500-letniej fortyfikacji organizowane są m.in. mistrzostwa Polski w szermierce, pokazy turniejów rycerskich i tańców dworskich. Barbakan jest dostępny również dla turystów, jest możliwość wejścia do wnętrza budynku i zapoznania się z historią krakowskiej architektury obronnej.

Brama Floriańska

Brama Floriańska to nie tylko średniowieczna pamiątka Krakowa, ale także kawał ciekawej historii. Była główną spośród siedmiu bram wiodących do miasta, usytuowanych w linii murów obronnych. Otwierała Drogę Królewską (Via Regia). Powstała z kamienia jak większość na początku XIV wieku, a ceglaną kondygnację dodano w XV wieku. Opiekę nad nią powierzono kuśnierzom. Połączona została też warownym korytarzem z ukończonym w 1499 roku Barbakanem. Obecna budowla w swojej najstarszej części pochodzi z przełomu XIII i XIV wieku. W latach 1565–1566 w pobliżu Bramy Floriańskiej zbudowany został Arsenał Miejski. W XVI wieku mieściły się w Bramie stajnie miejskie. Po zniszczeniach w wyniku najazdu szwedzkiego, brama otrzymała nowy, zachowany do dziś, barokowy hełm. Na początku XIX wieku z rozkazu władz austriackich podobnie jak w przypadku Murów Miejskich i Barbakanu Brama Floriańska miała zostać zburzona, jednak dzięki staraniom niejakiego Feliksa Radwańskiego, rozpoczęto akcję ich ratowania, która została zakończona sukcesem. W roku 1882 ocalono Bramę przed wyburzeniem po raz drugi. Uczynił to książę Władysław Czartoryski. Postanowił utworzyć w baszcie nad bramą, rodową kaplicę Czartoryskich. Rada miasta wyraziła zgodę pod warunkiem, że brama i baszta będą miały wygląd taki jak w połowie XVIII wieku.
Obecnie Brama pozostaje głównym punktem wjazdowym na krakowskie Stare Miasto i prowadzi od strony PKP, na jedną z głównych ulic miasta (ul. Floriańska), w kierunku rynku.

Źródło: Wikipedia.pl, krakow.pl, Przewodnik po symbolach, zabytkach i atrakcjach Krakowa

Grzegorz R.

#TuiTamINFO to ktoś, kto ostatnio ma dużo czasu i zwykle udaje Mu się gdzieś "uciec" bliżej lub dalej. Oczywiście stara się mieć ze sobą aparat. Kiedy nie podróżuje to prawdopodobnie delektuje się ciszą domowego spokoju lub odkrywam najgłębsze sekrety najnowszych urządzeń technologicznych.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ Anuluj odpowiedź

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Ponieważ podróżowanie stało się dla Mnie łatwiejsze, a ostatnio mam trochę więcej czasu, to zwykle udaje mi się gdzieś „uciec” kilka razy w roku, bliżej lub dalej. Oczywiście staram się mieć ze sobą aparat. Fotografia nie jest moim sposobem na życie, to raczej amatorska pasja i według mnie, może być sposobem komunikowania się z innymi. Myślę, że większość amatorów robi to z tych samych powodów, dla radości tworzenia, miłości do podróży i fotografii. Dołożyłem wszelkich starań, aby treść była jak najbardziej zgodna z rzeczywistością, wykorzystując do tego celu, przewodniki, informatory, biuletyny, książki historyczne, archiwa, biblioteki internetowe itp. Będę wdzięczny za wskazówki dotyczące błędów i nieaktualnych informacji. Wszelkie uwagi są dla mnie bardzo cenne i mile widziane, dzięki nim będę mógł dokonać jak najszybciej korekt w opisach.