Warszawski Barbakan to miejsce, którego nie można ominąć, zwiedzając Warszawę. Jest jedyna z zachowanych budowli wchodzących w skład zespołu historycznych fortyfikacji otaczających niegdyś Warszawę. Odtwarzanie rozpoczęto w latach 30-tych XX wieku. Prace rekonstrukcyjne przerwała II wojna światowa. Ze zniszczeń wojennych odbudowano go razem ze Starym Miastem. Położony jest pomiędzy starym a nowym miastem. Przy czym warto w tym miejscu dodać, że Stare Miasto lokację miejską uzyskało około 1300 roku. Natomiast Nowe Miasto, w przeciwieństwie do nazwy „nowe”, pochodzi z XV wieku i leży na północ od starego miasta.
Na samym początku ustalmy, co to jest Barbakan
Barbakan to element średniowiecznego budownictwa obronnego, ważny składnik fortyfikacji miejskich, zazwyczaj w formie okrągłej, murowanej budowli wysuniętej przed linię murów obronnych i połączonej z bramą miejską. Zadaniem barbakanu było poprzedzanie wejścia do miasta czy zamku, utrudniając w ten sposób pokonanie umocnień tego wejścia (np. bramy). Dodajmy, warszawski Barbakan w przeciwieństwie do krakowskiego nigdy nie spełnił w pełni swojej roli, z prostego powodu, niemal natychmiast po wybudowaniu stał się przestarzały, ze względu na gwałtowny wzrost siły artylerii, a jego właściwości obronne były niewystarczające, aby odpowiednio stawić opór wojskom wyposażonym w broń palną.
Popularne w tej chwili...
Krótka historia
Warszawski Barbakan wzniesiono w 1548 roku jako ostatni element systemu obronnego Bramy Nowomiejskiej chroniącej od północy dostępu do Starego Miasta. Jego projektantem był prawdopodobnie wenecki architekt renesansu Jan Baptysta , który żył i tworzył w Polsce w XVI wieku. Barbakan był potężną, wysuniętą przed fosę basteją przejazdową, w korpusie której mieściły się dwie kondygnacje: w dolnej znajdowały się strzelnice artyleryjskie i przejazd, w górnej zamknięty kryty ganek z okrągłymi okienkami strzelniczymi wychodzącymi na obie strony budowli. Ciekawym elementem architektonicznym była wieńcząca cały obiekt attyka . Zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem warszawski barbakan był użyty tylko raz; a więc podczas Potopu szwedzkiego , kiedy to 30 czerwca 1656 roku wojska polskie odbiły go z rąk Szwedów. W XVII wieku zapadła decyzja o częściowej rozbiórce fortecy ze względu na to, że jego znaczenie obronne było minimalne, a miasto potrzebowało dużej bramy do kontrolowania ruchu zwykłych obywateli i przyjezdnych kupców z towarami. Powstawanie nowych budynków, ich ekspansja na teren międzymurza i dawnej fosy sprawiała, iż kamienice mieszczańskie systematycznie wchłaniały mury obronne. Rozbierano także fragmenty murów przeszkadzające w codziennym życiu. Los ten nie ominął Bramy Nowomiejskiej i Barbakanu. Zaniedbane i niszczejące mury zaczęto rozbierać w XVIII wieku. W 1702 roku z powodu pęknięć i zarysowań rozebrano ich najstarszą część, pamiętającą jeszcze wiek XIV średniowieczną wieżę. W XIX wieku widoczne już były tylko fragmenty Barbakanu, które można już zobaczyć tylko na ilustracji i fotografii.
W latach 1937–1938 tuż przed II wojną światową, w trakcie prac konserwatorskich prowadzonych pod kierunkiem Jana Zachwatowicza podjęto próbę odbudowy obiektu i przywrócenia mu pierwotnego wyglądu. Zrekonstruowano fragmenty murów oraz zachodnią część mostu barbakanu. Przekazanie części obiektu społeczeństwu Warszawy nastąpiło 10 października 1938 roku. Jednak napaść hitlerowskich Niemiec na Polskę w 1939 roku przekreśliły wszelkie plany dalszej odbudowy tej zabytkowej budowli. W czasie II wojny światowej, a mianowicie w czasie obrony Warszawy w 1939 roku i Powstania Warszawskiego w 1944 roku, barbakan, podobnie jak większość zabudowy Starego Miasta, został niemal doszczętnie zniszczony. Kilka lat po zakończeniu wojny władze Warszawy postanowiły odbudować mury wokół dawnego Starego Miasta, a wraz z nimi odrestaurować barbakan, aby w przyszłości służył jako atrakcja turystyczna. W latach 1952-1954 odtworzono fortyfikację na podstawie XVII-wiecznych rycin z zastosowaniem cegieł z gotyckich kamienic rozebranych w Nysie i Wrocławiu. Obecnie Barbakan jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych obiektem Starego Miasta. Od 2004 roku Barbakanem opiekuje się Muzeum Historycznemu m. st. Warszawy. Muzeum oferuje zwiedzanie części Barbakanu. Wystawę, która poświęcona jest murom obronnym Starej Warszawy można odwiedzać od maja do września, od wtorku do niedzieli między godziną 10:00 a 19:00.