Wieś Dąbrowa położenie, historia, pochodzenie nazwy
Dąbrowa to wieś położona w gminie o tej samej nazwie w województwie opolskim, oddalona od stolicy województwa o 15 km. Nazwa pochodzi od staropolskiego określenia lasu złożonego z dębów – dąbrowy. Miejscowość ta ma bogatą historię sięgającą odległych czasów. W księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego z 1295 roku wymieniona jest pod nazwą Dambrowa . Natomiast w dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości Dąbrowa podając jej znaczenie „Eichenheim ” czyli po polsku „Dębowy dom ” lub „Las Dębowy „. Pierwsze wzmianki o Dąbrowie sięgają przełomu XIII/XIV wieku. Pierwotna osada założona została na górującym nad okolicą wzniesieniu i połączonym bezpośrednio z głównym szlakiem komunikacyjnym łączącym Niemodlin z Opolem. Wieś była wówczas zamieszkiwana przez lokalną ludność, która zajmowała się głównie rolnictwem, hodowlą zwierząt oraz pracą w lesie. Obecnie Dąbrowa to spokojne miejsce, które jak przed wiekami dalej zachowuje swój wiejski charakter. Na jej terenie znajduje się obszar chronionego krajobrazu, „Bory Niemodlińskie”. Co warte podkreślenia miejscowość w 2021 roku otrzymała Srebrną Nagrodę „Odnowy Wsi” za specjalne osiągnięcia w wielu obszarach rozwoju wsi. To znaczące wyróżnienie dla opolskiej gminy, która konkurowała z innymi 26 samorządami zgłoszonymi z całej Europy. Spośród licznych zabytków gminy, na uwagę zasługuje zamek w Dąbrowie. Odwiedzając to miejsce nie sposób go ominąć. Stanowi przykład jednej z nielicznych na Opolszczyźnie rezydencji w stylu renesansowym, z przylegającym parkiem, dekoracyjnymi elementami obronnymi i kręconymi kominami, dodajmy jest to architektoniczna rzadkość w Europie. Zamek w Dąbrowie Niemodlińskiej na co dzień jest niedostępny do zwiedzania ale istnieje od czasu do czasu możliwość wejścia do środka, trzeba tylko śledzić oficjalną stronę Facebooka , są bowiem organizowane wejścia. Jest też dobra informacja, sam zamek można zobaczyć z zewnątrz spacerując dookoła niego, jego brama jest otwarta.
Popularne w tej chwili...
Zamek, Pałac XIX w.
Zamek trochę historii
Właścicielami tych ziem w XIV wieku był Zakon Joannitów , sto lat później stary śląski ród wywodzący się z Czech – von Mettich i to właśnie jego przedstawiciel Joachim von Mettich-Tschetschau , być może na miejscu średniowiecznej budowli wzniósł tutaj zamek. Do jego budowy przystąpiono w 1615 roku. Dwa lata później stała już renesansowa, trzyskrzydłowa rezydencja, wzniesiona z czerwonej cegły na planie nieregularnego czworoboku z wewnętrznym dziedzińcem. Po 125 latach zamek stał się własnością Franciszka Jana Larischa , który administrował zamkiem od 1740 do 1769 roku. Kolejnymi właścicielami w latach 1769–1788 była rodzina Prittwitzów herbu Wczele . Po nich budowla trafiła w 1788 roku w ręce rodziny Ziegler-Klipphausen . Właśnie oni, po 1805 roku zakładają park przy pałacu, a także bażanciarnię i stawy hodowlane. W 1878 roku zamek został sprzedany księciu Alfredowi von Hatzfeld-Wildenburg . Piętnaście lat później zamek przechodzi w ręce książąt pszczyńskich – Hochbergów rodu panującego na Książu i w Pszczynie . To oni ogromnym wysiłkiem finansowym, w latach 1894-1897 dokonali gruntownej przebudowy, nadając zamkowi obecny neorenesansowy kształt. Wkomponowano w całość skrzydło północne z portykiem i tarasem, podwyższono o jedną kondygnację skrzydło zachodnie, południowy zachód zamknięto ryzalitem z okrągłą basztą, a mury udekorowano neorenesansowymi portalami. Charakterystyczną cechą pałacu są jego kręcone kominy, stanowiące rzadkość nawet w Europie. Wewnątrz zachowały się nieliczne pozostałości dawnego wystroju, w tym kilka efektownie zdobionych kominków. Całość otoczono murem z bramą wjazdową od strony południowo zachodniej, rozbudowano też znacznie folwark.
Brama wjazdowa Herb rodowy Hochbergów Kręcone kominy
W 1920 roku Anna von Hochberg zawarła związek małżeński z dziedzicem pobliskich Ciepielowic, doktorem praw Hermannem Solms-Baruth , który był ostatnim właścicielem dąbrowskiej rezydencji. Hrabia Baruth aktywnie angażował się w walkę polityczna przeciw Adolfowi Hitlerowi i dlatego w 1933 roku musiał uciekać przed faszystowskimi władzami do Anglii. Przez jakiś czas posiadłość i jego dobra były jeszcze w rękach członków rodu ale, w 1937 roku całość przejęło państwo niemieckie. Przez kilka lat obiekt był niezamieszkały, dopiero przed wybuchem II wojny światowej NSDAP urządziła w nim szkołę dla nauczycielek. W czasie wojny w zamku mieścił się punkt reperacji mundurów niemieckiej armii. W 1945 roku mieścił się w nim sztab wojskowy I Frontu Ukraińskiego oraz lazaret. Po wojnie, w latach 1948-1975 obiektem dysponował Wojskowy Ośrodek Szkolenia Rolniczego. Wtedy rozpoczęto niewielki remont zamku. W 1975 roku pałac wraz z otaczającym go dawnym parkiem krajobrazowym przejęła Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu , tworząc w nim sale wykładowe, czytelnię oraz pokoje noclegowe dla wykładowców i studentów zaocznych. Dziś budynek i otaczający go teren wciąż należy do Uniwersytetu Opolskiego i tak naprawdę nic się w nim nie dzieje. Obiekt zarasta i delikatnie mówiąc jest w nie najlepszym stanie technicznym. Właściciel planuje utworzyć kompleks turystyczno-hotelowy, centrum naukowe, szkoleniowe czy biznesowe ale jak to w takich przypadkach przeważnie bywa, na planach się kończy. Na tą chwilę pałacem opiekują się mieszkańcy działający w Stowarzyszeniu „Dąbrowskie Skarby „, dzięki czemu od czasu do czasu jest udostępniony do zwiedzania.
Informacje praktyczne
Oficjalna strona – www.dabrowskieskarby.pl
Facebook – www.facebook.com/dabrowskieskarby
Parking samochodowy – Samochód można zostawić na darmowym parkingu przy Ośrodku Pomocy społecznej (100 m od zamku) Nawiguj Mapy Google . Można również zaparkować w pobliżu kościoła.
Kontakt ze stowarzyszeniem – Stowarzyszenie Ochrony Dóbr Kultury w Gminie Dąbrowa „DĄBROWSKIE SKARBY” ul. Ks. prof. J. Sztonyka 56, 49-120 Dąbrowa