Miasto Kłodzko położenie, krótka historia
Kłodzko to miasto leżące w województwie dolnośląskim. Jako największe miasto ziemi kłodzkiej i jej historyczna stolica jest jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc w kraju. Nazwa miejscowości może pochodzić od kłód, z których miał być zbudowany gród w X wieku na tych terenach, a z formy zapisu: Kladsko czy Cladzco wnioskuje się, że jego wczesnośredniowieczni mieszkańcy należeli do czeskiego odłamu grupy zachodniosłowiańskiej. Na mapach z XIX i XX wieku polską nazwą miasta było najczęściej Kładzko . Po włączeniu miejscowości do Polski najpierw przyjęto nazwę Kładzko , a ostatecznie spolonizowaną formę Kłodzko . Przyjmuje się, że najstarsza wzmianka o tym nadnyskim mieście – wówczas jeszcze grodzie pochodzi z 981 roku, z kroniki czeskiego dziejopisarza Kosmasa . Jednak znaleziska archeologiczne i historyczne przekazy przekonują, że jakaś osada musiała tu istnieć jeszcze wcześniej. Pod koniec X wieku Kłodzko wraz z okolicznymi terenami było własnością możnowładczego rodu czeskiego Sławnikowiców , rodu z którego wywodził się św. Wojciech, jeden z najważniejszych misjonarzy tamtych czasów. W ciągu stuleci Kłodzko znajdowało się w różnych rękach, było polskie, czeskie oraz niemieckie. Mieszanka wyznaniowa i etniczna istniała tu od zawsze, do końca II wojny światowej, a spór o terytorium kłodzkie między Czechosłowacją a Polską istniał jeszcze parę lat po wojnie. Z tych względów ważną rolę w Kłodzku odgrywały fortyfikacje – najpierw był to zamek wzniesiony w XIII wieku, na górze nad Nysą Kłodzką, a pod koniec XVII wieku przebudowany przez austriackich Habsburgów w twierdzę i sukcesywnie rozbudowywana w kolejnych wiekach. Dziś twierdza kłodzka odgrywa inną rolę – turystyczną, jest wyjątkowym zabytkiem architektury militarnej, wciąż jeszcze pełna tajemnic. Trzeba ją zaliczyć do największych atrakcji i najbardziej okazałych zabytków Dolnego Śląska. Z jej wyższych partii można podziwiać piękną panoramę miasta i okolicznych gór, a wewnątrz zobaczyć dobrze zachowane ślady historii i poczuć żołnierski klimat.
Popularne w tej chwili...
Panorama Kłodzka 1500r. Panorama Kłodzka 1737r. Zdjęcia fotopolska.eu
Twierdza Kłodzka – trochę historii
Pierwsza wzmianka o istnieniu grodu obronnego na Górze Fortecznej (Zamkowej) w Kłodzku pochodzi z relacji Kosmasa , czeskiego kronikarza. Należy sądzić, że był to zespół drewnianych budynków otoczonych palisadą. Napięta sytuacja między Piastami Śląskimi a książętami czeskimi, dotycząca m. in. panowania na Śląsku i Ziemi Kłodzkiej, zmusza tych pierwszych do wybudowania murowanego zamku. Na przełomie XIII i XIV wieku roku gród został przebudowany, prawdopodobnie przez księcia Henryka IV Probusa , na warowny zamek. Był on siedzibą kolejnych przedstawicieli śląskiej linii Piastów, którzy władali ziemią kłodzką. W latach 1557–1560 warownia została rozbudowana o zamek średni i niższy. One to, wraz z zamkiem wyższym i fortyfikacjami miasta, stanowiły zespolony w jedno system obronny. Wieloletni proces wznoszenia Twierdzy Głównej do obecnej postaci trwał od 1622 roku do początku XX wieku. Największa przebudowa kłodzkiego zamku, wprowadzająca zmiany, z których większość przetrwała do dziś, rozpoczęła się w XVII wieku. W 1622 roku po bitwie na Białej Górze wojska cesarskie opanowały miasto. Opracowano projekt wzmocnienia zamku i przekształcenia go w twierdzę o kształcie bastionowym. W ramach obrony zamku przed atakiem od północy powstał szaniec koronowy łączący trzy bastiony. Od południa, tam gdzie dziś znajduje się wejście główne, zamek miał naturalną obronę w postaci stromego kamienistego zbocza góry. Po zdobyciu miasta i zamku Austriacy rozpoczęli prace fortyfikacyjne na Górze Zamkowej w obawie przed zagrożeniem ze strony Szwedów. W 1742 roku twierdza została poddana Prusakom, którzy zajęli tereny hrabstwa kłodzkiego w konsekwencji pierwszej wojny śląskiej.
Nastąpił wówczas drugi i ostateczny etap rozbudowy. Zawdzięcza go królowi pruskiemu Fryderykowi II Wielkiemu . Pragnął on umocnić kłodzką twierdzę w celu utrzymania pozostałych śląskich zdobyczy. W ten sposób powstała cała linia umocnień: Głogów, Wrocław, Świdnica, Srebrna Góra, Kłodzko i Nysa . Tak więc za panowania Fryderyka II rozbudowano i ufortyfikowano ją znacząco, na pierwszy plan wysuwając jej obronny charakter. Przebudowa nasiliła się jeszcze po okresie wojen śląskich, rozebrano wówczas resztki zamku mieszkalnego, kaplicy i kościoła, w którego miejscu zbudowano ogromny donżon. Znalazły się w nim trzypoziomowe głębokie na 20 metrów magazyny i kazamaty, ze zbrojownią, apteką, laboratorium i pomieszczeniami dla załogi. Donżon został osłonięty bastionami i systemem suchych foso głębokości dochodzącej do 10 metrów. W drugiej połowie XIX wieku twierdza straciła obronny charakter. Początek XX wieku to ostatnie delikatne modyfikacje zwiększające obronność twierdzy, stanowią one schrony i stanowiska bojowe, zbudowane w obrębie korony Donżonu. Dodatkowo mocno ufortyfikowana twierdza odgrywała rolę ciężkiego więzienia, magazynów, a w czasie II wojny światowej również jako zakład pracy przymusowej, w której produkowano części elektroniczne do U-botów oraz rakiet V1 i V2. Po wojnie na terenie twierdzy mieściły się składy i magazyny wojskowe oraz wytwórnia win. W 1960 roku twierdza została oficjalnie uznana za zabytek i udostępniona turystom do celów turystycznych i muzealniczych.
Źródło: www.twierdza.klodzko.pl / Ochrona dziedzictwa kulturowego 7 (2019r.) / Wikipedia.pl / 101 Skarbów historii w Polsce 2014r. / Leksykon Zamków w Polsce 2001r. / Murowane Budowle Obronne w Polsce X-XVII w. A.Wagner 2019r.
Wystawy w Twierdzy
Zwiedzanie Twierdzy
To co udostępniono do zwiedzania to zaledwie 10% z całego obiektu. Twierdzę można zwiedzać indywidualnie lub w towarzystwie przewodnika ubranego w historyczny mundur. Do wyboru mamy trzy możliwości zwiedzania. Główna trasa turystyczna i podziemne labirynty to około 3 godziny zwiedzania bilet łączny, zwiedzanie z przewodnikiem. Opcja z przewodnikiem jest ciekawsza, gdyż opowiada on wiele ciekawych historii związanych z twierdzą. Zwiedzanie można podzielić, tylko główna trasa turystyczna około: 1 godziny 30 minut, zwiedzamy samemu lub z przewodnikiem, ostania trasa – podziemne labirynty tzw. tunele przeciwminowe około: 1 godziny 30 minut tylko z przewodnikiem. Zwiedzanie odbywa się zazwyczaj w cyklach co 30 minut. W trakcie zwiedzania można zobaczyć między innymi armatę artyleryjską, a za dopłatą istnieje możliwość odbycia krótkiego szkolenia i strzału z niej. Wchodząc, możemy wędrować po różnych ścieżkach i komnatach i udać się na szczyt twierdzy, aby zobaczyć miasto z lotu ptaka. Na terenie znajduje się kilka wystaw, w tym lapidarium zawierające stare kamienne rzeźby zebrane z historycznych budynków w całym regionie. Prawdziwą atrakcją jest jednak zwiedzanie rozbudowanej sieć tuneli obronnych z przewodnikiem po tak zwanym labiryncie. Trasa ma długości ok 1 km. Temperatura waha się od 6°C do 8°C, a wilgotność jest bardzo wysoka, dlatego warto zaopatrzyć się w ciepłą odzież. Latem możliwe jest również zwiedzanie nocne, więcej informacji na ten temat znajdziemy na oficjalnej stronie Twierdzy.
Informacje praktyczne