Park Etnograficzny, Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej

W skrócie - Spis treści, Informacje Pokaż

Skansen w Kolbuszowej

Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej Park Etnograficzny położony jest w województwie podkarpackim, w odległości około 33 km od Rzeszowa. Na terenie trzech sąsiadujących ze sobą miejscowości: Brzezówki, Kolbuszowej oraz Kolbuszowej Górnej. Jeśli patrzeć na okolicę to w bliskim sąsiedztwie rzeki Nil (nazwa górnego odcinka rzeki Przyrwa o dł.13 km).
Historycznie początkowo muzeum zostało otwarte dla zwiedzających w 1959 roku. Było placówką prowadzoną społecznie przez kolbuszowskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przyrody i Kultury, jako Muzeum Regionalne Lasowiaków. Po upaństwowieniu w 1971 roku obszar działania został rozszerzony o kolejną grupę etnograficzną – Rzeszowiaków. Wkrótce też zmieniono nazwę na Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. W 1978 roku otwarto najważniejszą ekspozycję Muzeum – Park Etnograficzny.

W skansenie zobaczymy świat, którego już nie ma, czyli dawne wsie z XIX i XX wieku zamieszkiwane niegdyś przez Rzeszowiaków i Lasowiaków tereny północnej części obecnego województwa.
Na terenie niemal 30 ha wśród łąk, lasów i stawów rozmieszczono ponad 80 obiektów architektury drewnianej, w tym; XIX-wieczny kościół z Rzochowa, zagrody chłopskie, wiatraki, młyn wodny, remizę, szkołę, karczmę wiejską. W pomieszczeniach zobaczymy liczne sprzęty, rękodzieło, narzędzia oraz inne przedmioty obrazujące życie codzienne wsi nawiązujące do zwyczajów i obrzędów.

Najstarszy obiekt architektoniczny parku znajduje się w części lasowiackiej. To ogromny spichlerz dworski przeniesiony z Bidzin. Powstał on w 1784 roku. Najstarszym budynkiem mieszkalnym jest przeniesiona z Markowej chałupa Kielarów, zbudowana w 1804 roku, o czym informuje napis (17 Augustus 1804) znajdujący się na belce nadproża. W części tej stoi także remiza strażacka z oryginalnym wystrojem z lat 30-tych i 40-tych XX wieku.
Największym i jednym z najcenniejszych obiektów w Parku Etnograficznym jest przeniesiony z Rzochowa w/w kościół. W tej drewnianej, wybudowanej w 1842 roku świątyni znajduje się oryginalne wyposażenie – późnobarokowy ołtarz główny, ołtarze boczne, a także stacje drogi krzyżowej, ławy kolatorskie, konfesjonały i chorągwie. Ewenementem są malowidła na płótnie pokrywające pierwotnie wszystkie ściany i strop kościoła. W jego sąsiedztwie znajduje się stodoła plebańska i spichlerz.

Źródło: www.muzeumkolbuszowa.pl / wikipedia.org / skanseny.net / powiat.kolbuszowski.pl / Artykuł Muzeum Historii Polski „Dwa skanseny na Podkarpaciu: Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku i Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej” 2016r. P. Olbert

Kim byli Lasowiacy i Rzeszowiacy

Lasowiacy zamieszkiwali okolice Mielca, Tarnobrzega, Kolbuszowej, Niska i Leżajska. Równinny teren pomiędzy Wisłą i Sanem i częścią lewego brzegu Sanu – zwany Puszczą Sandomierską. Ziemie te były granicą pomiędzy królestwem polskim i księstwami ruskimi.
W początkowym okresie osadnictwa zasiedlali je niepokorni chłopi, uciekinierzy przed pańszczyzną z innych stron Królestwa, zbiedzy ścigani przez prawo oraz jeńcy wojenni. W miarę cofania się puszczy przybywali chłopi z przeludnionych obszarów kraju, zachęceni przez prywatnych właścicieli i politykę Korony. Po rozbiorach Polski w XVIII wieku ziemie leżące na wschód od Sanu weszły w skład Galicji, a leżące po wschodniej stronie rzeki w skład Królestwa Kongresowego, w zaborze rosyjskim. Podział ten spowodował różnice kulturowe pomiędzy Lasowiakami z obu części. Lasowiacy utrzymywali się przede wszystkim z gospodarki leśnej. Zajmowali się łowiectwem, myślistwem, bartnictwem, wytapianiem rudy darniowej, smoły i mazi oraz wypalaniem węgla drzewnego. Specjalizowali się w bednarstwie, ciesielce, stolarstwie, kołodziejstwie czy nawet zabawkarstwie.

Rzeszowiacy zamieszkiwali żyzne ziemie położone wzdłuż Rzeszowa, Łańcuta i Przeworska. Stanowili niewielką grupę, zróżnicowaną etnicznie ze względu na obszar intensywnego osadnictwa ze wschodu i zachodu, ścierającego się wpływami. Duże znaczenie miał fakt, iż przez te tereny przebiegały dwa bardzo ważne szlaki handlowe: z Krakowa przez Przemyśl do Kijowa oraz z Sandomierza przez Karpaty na Węgry. Zasiedlani na tych terenach koloniści wywodzili się głównie z Małopolski oraz Mazowsza. Mocny akcent etniczny wnieśli Ślązacy i Serbowie Łużyccy – ludność słowiańska, ale mocno zgermanizowana oraz Rusini.
Głównym ich zajęciem było rolnictwo, natomiast wśród rzemiosł najpopularniejsze było tkactwo oraz kowalstwo, które znaczny rozkwit przeżywało od drugiej połowy XIX aż do połowy XX wieku, a także szewstwo, plecionkarstwo, młynarstwo i bednarstwo.

Zwiedzanie Parku Etnograficznego garść informacji

Przed skansenem jest bezpłatny parking. Ceny biletów możemy znaleźć tutaj. Możliwe jest zwiedzanie skansenu za darmo. Takim dniem dla wszystkich jest poniedziałek będący dniem roboczym. W przypadku gdyby poniedziałek był dniem świątecznym, dniem bezpłatnego wstępu do muzeum jest kolejny dzień roboczy następujący po tym święcie. Przy kasie z biletami znajduje się sklepik z pamiątkami i kawiarnia dostępna od kwietnia do października.
Park Etnograficzny jak już wyżej wspomniałem zajmuje obszar prawie 30 ha, dlatego jeśli chcemy zobaczyć wszystko to zwiedzanie trwa ok. 2-3 godziny.
Są dostępne dwie formy zwiedzania; bez przewodnika i z przewodnikiem. Pierwsza opcja, daje możliwość oglądania od kwietnia do października wnętrz wybranych obiektów: młyna z Żołyni Dolnej, wiatraków z Rudy, Padwi oraz Trzęsówki, a także wystaw w domu z Żołyni oraz w spichlerzu z Bidzin. Pozostałe wnętrza można obejrzeć, patrząc przez okna oraz osłony w drzwiach. Od listopada do marca wnętrza wszystkich obiektów można oglądać wyłącznie przez okna. Do tej opcji jest możliwość wypożyczenia przy kasie za opłatą audioprzewodnika lub pobrać nagarnie za darmo ze strony skansenu.
Opcja druga, z przewodnikiem jest płatna dodatkowo i raczej polecana dla grup zorganizowanych. Należy wcześniej zgłosić telefonicznie taką chęć i ustalić temat trasy zwiedzania. Trasy zwiedzania dostępne są tutaj.
Jeśli chcemy zwiedzać skansen z czworonogiem u boku, oczywiście istnieje taka możliwość. Muzeum jest przyjazne dla zwierząt pod pewnymi warunkami. Pies powinien być prowadzony na smyczy dla bezpieczeństwa wszystkich gości oraz w trosce o ptactwo: perliczki, kury, kaczki, gęsi i gołębie, które bardzo często przechadzają się po alejkach skansenu.
Warto również dodać, że w okresie letnim, organizowane są różne imprezy plenerowe. Od tradycyjnych warsztatów rzemieślniczych, przez folklorystyczne festyny, aż po edukacyjne spotkania z historią, dlatego warto śledzić aktualności na oficjalnej stronie skansenu.

Plan i opis miejsc zwiedzania

Grzegorz R.

#TuiTamINFO to ktoś, kto ostatnio ma dużo czasu i zwykle udaje Mu się gdzieś "uciec" bliżej lub dalej. Oczywiście stara się mieć ze sobą aparat. Kiedy nie podróżuje to prawdopodobnie delektuje się ciszą domowego spokoju lub odkrywam najgłębsze sekrety najnowszych urządzeń technologicznych.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ Anuluj odpowiedź

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Ponieważ podróżowanie stało się dla Mnie łatwiejsze, a ostatnio mam trochę więcej czasu, to zwykle udaje mi się gdzieś „uciec” kilka razy w roku, bliżej lub dalej. Oczywiście staram się mieć ze sobą aparat. Fotografia nie jest moim sposobem na życie, to raczej amatorska pasja i według mnie, może być sposobem komunikowania się z innymi. Myślę, że większość amatorów robi to z tych samych powodów, dla radości tworzenia, miłości do podróży i fotografii. Dołożyłem wszelkich starań, aby treść była jak najbardziej zgodna z rzeczywistością, wykorzystując do tego celu, przewodniki, informatory, biuletyny, książki historyczne, archiwa, biblioteki internetowe itp. Będę wdzięczny za wskazówki dotyczące błędów i nieaktualnych informacji. Wszelkie uwagi są dla mnie bardzo cenne i mile widziane, dzięki nim będę mógł dokonać jak najszybciej korekt w opisach.