Położenie miasta Krawarz (Kravaře) – krótka historia
Krawarz (Kravaře ) to miasto na Śląsku Opawskim, będące częścią Górnego Śląska, położone w kraju morawsko-śląskim, na wschodzie Czech. Jest oddalone o 13 km na południe od granic Polski i 9 km na wschód od Czeskiego miasta Opawa. Historycznie pierwsza pisemna wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1224 roku. W latach 1224-1263 majątek Krawarz otrzymali członkowie słynnego rodu Beneszowiców (Benešoviców) pochodzącego z Benešova pod Pragą. Rodzina ta posługiwała się szlacheckim przydomkiem Panów z Krawarza. Od XIII do XV wieku ród ten należał do najbogatszych na Morawach i Śląsku. Następnym wybitnym właścicielem miejscowości był polski arystokrata i lekarz, Michał Sędziwój ze Skorskiej, który uzyskał te tereny, ze względu na bliskie kontakty z rodziną cesarską, gdzie działał jako alchemik na dworze Rudolfa II. Jego córka i dziedziczka Maria Weronika poślubiła w 1636 roku członka drobnej szlachty brandenburskiej Jakuba z Eichendorffu. Tym małżeństwem rozpoczął się kolejny ważny etap w historii tych terenów. W następnych latach Krawarz przechodziły w ręce mniej znaczących właścicieli. W 1742 roku austriacka cesarzowa Maria Teresa straciła region Śląska (w tym Krawarz i Kouty) na rzecz Prus. Obejmowało to cały powiat Hlučínska . W 1920 roku teren Hlučínska został zwrócony Czechosłowacji, chociaż w 1938 roku obszar ten padł ofiarą okupacji nazistowskiej i ponownie stał się częścią Niemiec na kilka krótkich lat. 1960 rok był kolejnym kamieniem milowym w nowoczesnej historii Krawarz, kiedy sąsiednie wsie Kouty i Dvorisko połączyły się, tworząc miasto Krawarz. Obecnie miasto Krawarz, jak można wyczytać w lokalnej prasie cieszy się dużą popularnością. Co stoi za tym sukcesem? Wiele imprez kulturalnych, które gmina organizuje, golf i zabytki historyczne Krawarza. Najważniejszy zabytek miasta to późnobarokowy pałac wybudowany w formie czteroskrzydłowej dwupiętrowej budowli, z wewnętrznym prostokątnym dziedzińcem i ośmioramienną kaplicą z wysoką kopułą, który wraz z parkiem od 1990 roku jest jego własnością. Znajduje się w nim muzeum, gdzie można zapoznać się z historią zamku, czy dowiedzieć się jak żyli prości ludzie na terenie Hulczyna na przełomie XIX i XX wieku. Ponadto w pałacu przez cały rok odbywa się wiele imprez kulturalno-towarzyskich. Najbardziej znane to Wielkanoc i Boże Narodzenie oraz Festiwal Piwa czy zlot starych samochodów. Warto odwiedzić stronę internetową lub oficjalny profil Facebooka przed wizytą ponieważ wiele się dzieje.
Popularne w tej chwili...
Dziedziniec pałacu
Historia pałacu/zamku
Pierwotna twierdza, o której pierwsza wzmianka pisemna pochodzi z 1377 roku, była własnością gałęzi potężnego rodu Beneszowiców , do których należało jeszcze wiele innych majątków na Morawach. Nazywali się „Władcami Krawarza “. O ich doniosłym znaczeniu w historii tego miasta świadczy fakt, iż herb ich rodu (zawinięta strzała) jest do dziś herbem miasta Krawarza. Nie wiadomo dokładnie gdzie stał pierwszy zamek, najprawdopodobniej w miejscu dzisiejszego kościoła parafialnego. Krawarska posiadłość rodu została opuszczona przez Petra z Krawarz , jednego z panów z Krawarz w 1420 roku. Pierwszy dokładniejszy opis zamku pochodzi z 1632 roku i zawdzięczać go można jego ówczesnemu właścicielowi Michałowi Sędziwojowi ze Skorska . Był polskim szlachcicem i alchemikiem na dworze cesarza Rudolfa II, i właśnie dzięki bliskim kontaktom z dworem cesarskim uzyskał ten skonfiskowany majątek w darze.
Najstarszy zachowany rysunek zamku. Prawdopodobnie z przed 1711 roku
Jego córka i dziedziczka Maria Weronika wyszła za mąż za członka szlachty brandenburskiej Jakuba z Eichendorffu . Małżeństwo to rozpoczęło ważny etap w historii Krawarskiej posiadłości, a przede wszystkim dworu, do którego należały stajnie, młyny, browar z gorzelnią, ogród kwiatowy i staw. Bogacący się ród do swego życia potrzebował większych i reprezentacyjnych pomieszczeń. Dlatego, w latach 1721 – 1728 Jan Rudolf Eichendorff postanowił przebudować i rozbudować zamek na pałac w stylu barokowym. Dzisiejszy pałac pochodzi z okresu jego odbudowy. Eichendorffowie byli właścicielami zamku do 1782 roku, kiedy to sprzedali go z powodu znacznych długów i przenieśli się do Łubowic koło Raciborza . Tam też urodził się najsłynniejszy członek tej rodziny, poeta i kompozytor epoki romantyzmu Josef Eichendorff . Po opuszczeniu zamku przez rodzinę Eichendorffów właściciele zmieniali się często, jednak pozostawiali pałac bez większych ingerencji w jego architekturę. Wyjątkiem była hrabina Eufemie Rudzińska, po mężu Renardova , która kupiła go w 1844 roku i zbudowała bibliotekę, ozdobiła wejście dachem mansardowym a podłogi korytarzy mozaikami. Po przyłączeniu Hluczyna do Republiki Czechosłowackiej w 1920 roku pałac kupiło państwo czechosłowackie i założyło tu Szkołę Gospodarstwa Domowego i Ekonomiki, która miała uczyć dziewczęta wszystkiego, co będą potrzebować w rodzinie, w pracach domowych i gospodarstwie. Szkoła działała do 1937 roku, kiedy to rano 21 stycznia na zamku wybuchł pożar (przyczyna nie została wyjaśniona, prawdopodobnie z powodu nieostrożności pracowników). Zniszczone zostało całe wyposażenie wnętrza, spłonął cały dach, zawaliły się sufity pokryte freskami i sztukateriami, zawaliła się drewniana klatka schodowa. Jedynym miejscem, które nie ucierpiało w wyniku pożaru, była kaplica zamkowa.
Zdjęcia po pożarze w 1937 roku
Zachowała się także brama wjazdowa z barokowym portalem na parterze pałacu oraz mozaikowa posadzka na piętrze. Budynek został tymczasowo zadaszony i od lat 50-tych XX wieku stopniowo rekonstruowany. Remont zakończył się w 1970 roku. W pałacu umieszczono polityczno-wojskowe Muzeum Operacji Ostrawskiej. Wystawa ta pozostała tu do 1989 roku, kiedy to została zdemontowana i przeniesiona. Pod koniec 1990 roku budynek wraz z parkiem przeszedł pod administrację miasta Krawarz, które utworzyło w nim centrum towarzysko-kulturalne oraz otwarło Muzeum Zamkowe, które funkcjonuje do dziś. Warto również dodać, że podczas przebudowy barokowego pałacu na początku XVIII wieku przez ówczesnego właściciela Jena Rudolfa z rodu Eichendorffów, powstał park zamkowy, który zajmuje obecnie 19 hektarów. Jest przyjemnym miejscem na spacery, znajdują się tutaj sadzawki i ławki z widokiem na pałac. Dodatkowo jest częściowo zaadoptowany na pole golfowe, które przechodzi w las z rzadkimi okazami krzewów i drzew, niektóre z nich mają już ponad 200 lat.
Zwiedzanie pałacu
Obecna wystawa dostępna jest dla zwiedzających od 1997 roku, wystawione kolekcje są jednak nieoryginalne i wypożyczone z pobliskich muzeów – większość z Muzeum Śląskiego w Opawie. Podczas zwiedzania możemy zobaczyć Salę Rycerską, która dziś wykorzystywana jest głownie do celów uroczystych – wesela czy koncerty. W jej przedpokoju przed pożarem znajdowała się biblioteka.
W kolejnych pomieszczenia eksponowane są przedmioty codziennego użytku zwykłych ludzi pochodzące z XX wieku. W większości zostały podarowane albo wypożyczone przez lokalnych mieszkańców lub wypożyczano je z Muzeum Ziemi Hluczyńskiej w Hluczynie. Pomieszczenie celowo podzielono na część „podwórko”, „gospodarstwo domowe”, „świat dzieci”. Uzupełnieniem eksponatów są wielkoformatowe tablice ze zdjęciami mieszkańców Krawarza charakterystycznymi dla danej epoki.
Dalej zobaczymy chatę rustykalną krytą strzechą, która przedstawia życie ludzi w regionie Hlucina w drugiej połowie XIX wieku. Wnętrze chaty zdobią malowane meble wiejskie z połowy XIX wieku, ręcznie rzeźbione drewniane krzesła, również ręcznie malowane łóżko, skrzynię oraz naczynia ceramiczne. Na półce wiszą fajansowe dzbanki, z których pito piwo i obrazy, te są malowane na szkle. Ludzie z reguły przywozili je z pielgrzymek. Warto dodać, że region zawsze był bardzo religijny, prawie 100% ludności wyznawało wówczas wiarę katolicką.
Kolejne pomieszczenie przedstawia Szkołę Gospodarstwa Domowego lub inaczej Szkoła dla Gospodyń Wiejskich, jaka w pałacu powstała w 1920 roku. Jej celem było ogólne kształcenie dziewcząt i przygotowanie ich do prowadzenia gospodarstwa domowego oraz do opieki nad rodziną. Nauczanie było nie tylko teoretyczne, ale także praktyczne. Do dyspozycji studentek była farma drobiu, mleczarnia i ogródek warzywny. Szkoła miała zasięg ogólnokrajowy, dlatego też posiadała własny internat dla dziewcząt, w tamtych czasach mówiono o szkole jako o bardzo nowoczesnej i dysponującej wieloma środkami dydaktycznymi. Dodatkowe eksponaty to ławki szkolne, które są charakterystyczne dla tej epoki, niestety to tylko kopie zapożyczone z Muzeum w Przerowie. Dodatkowo zobaczyć można mały zlew, różne młynki, wózki na dużych kółkach, ale także przedmioty dla rozrywki, np. gramofon z przełomu XIX i XX wieku.
W kolejnej sali, za szkołą zobaczymy wystawę poświęconą życiu rodziny Eichendorffów z czasów przebudowy zamku w duchu baroku, dlatego też wnętrze jest również w tym stylu. Po lewej stronie znajduje się sypialnia męska, z pojedynczym łóżkiem. Z eksponatów zobaczyć można męska szkatułkę z biżuterią, a obok malowana szafkę z lustrem, w której przechowywano potrzeby do mycia i golenia. Oprócz tego meble – biurko, które pochodzi z XVIII wieku. Eichendorffowie byli właścicielami zamku w sumie przez 146 lat, dlatego na ścianach zobaczymy obrazy niektórych członków rodziny. Po prawej stronie znajduje się pokój dziecięcy dla dzieci z rodu szlacheckiego. Manekiny dziecięce ubrane są w strój odświętny, prawdopodobnie z okazji chrztu jednego z potomków rodziny Eichendorffów. Na ścianach wiszą portrety barokowych dzieci.
Pokój Renard, tak nazywa się kolejny pokój, to przedostatnie pomieszczenie do zobaczenia. Renardowie byli ostatnimi wpływowymi właścicielami pałacu mieszkającymi w pierwszej połowie XIX wieku. Ponieważ wiadomym jest, że hrabina Renardova kazała zbudować dużą bibliotekę w Sali Rycerskiej, a także położyła mozaiki na korytarzach na pierwszym piętrze, dlatego to pomieszczenie zostało poświęcone jej życiu w tym pałacu. Zobaczymy tu improwizowaną bibliotekę w postaci druku wielkoformatowego, a na ścianach widać portrety Renardów. Jednak najpiękniejszy w tym pomieszczeniu jest rokokowy piec kaflowy, który pierwotnie znajdował się na parterze zamku. Po drugiej stronie sali warto zwrócić uwagę na instrument muzyczny z połowy XIX wieku, który nazywa się fisharmonia. Jest to instrument muzyczny z grupy instrumentów dętych klawiszowych, który wyglądem zewnętrznym przypomina pianino „ścięte” nisko nad klawiaturą.
W ostatnim pomieszczeniu spotkamy się z tajemniczym właścicielem zamku alchemikiem Michałem Sędziwojem. Był niewątpliwie najbardziej poszukiwanym alchemikiem na świecie i „numerem jeden” jak mówiono w grupie magów dworskich Cesarza Rudolfa. Tutaj rzekomo dokonał udanej transmutacji na oczach cesarza i zamienił rtęć w złoto. Legendy mówią, że posiadał także eliksir życia. Jednak to tylko legendy, prawdą jest natomiast, że jest autorem co najmniej 70 książek o magii, medycynie i alchemii, które zostały opublikowane w pięciu językach. Zmarł w 1636 roku w wieku 70 lat w Krawarzu, ale nie wiadomo, gdzie jest pochowany. W tej sali zobaczymy wiele gadżetów z nim związanych oraz na ścianie m.in. tzw. krąg transmutacyjny, przez który przepływa naturalna energia materiału. Zawiera 4 żywioły ogień, wodę, powietrze i ziemię.
Pozostało już nam tylko zejść korytarzem, a następnie po kręconych schodach na parter pałacu, gdzie przez dziedziniec dojdziemy do kaplicy. To najbardziej wyjątkowa częścią pałacu i jedyne miejsce, które nie ucierpiało w wyniku pożaru w 1937 roku. Po wojnie budynek był wolno dostępny i dlatego też stopniowo był dewastowany. Kaplica jest poświęcona Archaniołowi Michałowi, a pierwsze informacje o niej są z pierwszej połowy XVII wieku (1662r.). Kaplica zasklepiona jest wysoką kopułą wspartą na filarach. Jej bogata dekoracja pochodzi z 1730 roku, a fresk na suficie przedstawia Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny ze scenkami o charakterze alegorycznym wyobrażającymi cztery kontynenty. Obraz olejny na ołtarzu przedstawia „Upadek aniołów” i jest dziełem malarza Josefa Sterna. Fresk został całkowicie odrestaurowany w 2019 roku (po ponad 50 latach). Obecnie kaplica służy do celów kościelnych i kulturalnych.
Korytarz i klatka schodowa Korytarz i klatka schodowa Kaplica fresk na suficie
Informacje praktyczne
Facebook
Instagram
Oficjalna strona pałacu
Parking jest darmowy i znajduje się przed boiskiem piłkarskim (ok. 100 metrów od głównej bramy wejściowej) Nawiguj Mapy Google
Zwiedzanie z przewodnikiem rozpoczyna się zawsze o pełnej godzinie (z wyjątkiem godziny 12:00) Cennik i godziny otwarcia – zobacz
Czas zwiedzania to ok. 45 minut
Polscy zwiedzający otrzymują podczas zakupu biletu zalakowany opis w języku polskim (do zwrotu po zwiedzaniu). Ponieważ zwiedzanie obywa się w języku czeskim. W opisie mamy tłumaczenie tego co mówi przewodnik.
Akceptowane są karty płatnicze. Niestety nie ma możliwości płacenia w walucie obcej w tym polskiej.
Na terenie pałacu znajduje się kawiarnia