Brno, położenie, pochodzenie nazwy, krótka historia powstania
Brno to drugie po Pradze największe miasto Republiki Czeskiej . Położone jest w południowo-wschodniej części kraju u zbiegu rzek Svratki i Svitavy. Dodatkowo jest największym miastem Moraw i stolica kraju południowo-morawskiego. Początki nazwy „Brno” nie są do końca jasne. Prawdopodobnie została zaczerpnięta ze słownika słowiańskiego i pochodzi jeszcze z czasów przed powstaniem źródeł pisanych i jak to w takich przypadkach bywa istnieje kilka teorii na ten temat. Jedna z nich głosi, że nazwa „Brno” pochodzi od prasłowiańskiego słowa „brána ” lub „brázditi „, co oznacza zrobić drogę lub wejść w coś. Według tej teorii Brno otrzymało nazwę od bramy utworzonej przez zbieg rzek Svitavy i Svratki. Inna teoria głosi, że nazwa pochodzi od celtyckiego słowa „birno”, oznaczającego bagno lub teren podmokły. Tak więc jak można wyczytać, dokładne pochodzenie nazwy „Brno” nie jest zatem do końca jasne. Jedno jest pewne wiąże się z warunkami geograficznymi i przyrodniczymi tych terenów. Pierwsza pisemna wzmianka o mieście została zamieszczona przez praskiego kanonika, Kosmasa z Pragi w pismach, które dziś znamy pod nazwą „Kroniki Kosmasa „. Natomiast gród, który rozwinął się we współczesne miasto, został założony przez księcia Brzetysława I między rokiem 1021 a 1034 na wzgórzu Petrov. Powstał wtedy nieistniejący już dziś, a zburzony w końcu XIX wieku kościół pw. św. Mikołaja. W 1243 roku król czeski Wacław I nadał miastu prawa miejskie i przywilej miasta królewskiego. Kilkadziesiąt lat później król Przemysł Ottokar II stworzył tu zamek, który dał początek późniejszej twierdzy Špilberk i stanowił podstawę systemu umocnień miejskich Brna, które odparło oblężenia wojsk husyckich i szwedzkich, przetrwało czasy kampanii napoleońskiej, zostało centrum przemysłowym monarchii habsburskiej, wreszcie stało się pełnym życia miastem uniwersyteckim, które jednocześnie chroni swoją kulturę i historię. Czy zatem warto odwiedzić Brno? Odpowiedź jest jednoznaczna. Oczywiście!
Ważniejsze daty z historii miasta Brna ok. 1021-1034 – gród w Brnie z osadą słowiańską, założono kościół św. Michała i rynek1091 – pierwsza pisemna wzmianka o Brnie i tutejszym zamku w kronice Kosmasa1243 – Wacław I nadał Brnu przywileje miasta królewskiego1277 – pierwsza wzmianka o zamku Špilberk1349 – Brno stało się stałą siedzibą margrabiego Moraw1641 – Brno staje się stolicą Moraw1643 i 1645 – podczas wojny trzydziestoletniej Brno dwukrotnie oparło się oblężeniu przez wojska szwedzkie1777 – założenie biskupstwa1805 i 1809 – wojska napoleońskie przechodzą przez miasto1817 – założenie Muzeum Franciszka, obecnie Muzeum Morawskie1839 – kolej połączyła Brno z Wiedniem1869 – wprowadzono konną kolej uliczną1881-1882 – wybudowano teatr Na Hradbách, obecnie Teatr Mahena, pierwszy w Europie oświetlony elektrycznymi żarówkami Edisona1884 – konna kolej miejska zastąpiona parową koleją miejską1897 – wybudowano elektrownię miejską1939 – Brno staje się częścią niemieckiego Protektoratu Czech i Moraw1945 – miasto zostaje wyzwolone przez wojska radzieckie1989 – aksamitna rewolucja, upadek reżimu komunistycznego i wprowadzenie demokracji
Widok na zamek i miasto XVIII w. Źródło: obraz z komnat zamkowych Špilberk
Poznaj najważniejsze zabytki Brna
Dziś Brno jest tętniącym życiem ośrodkiem kulturalnym i popularnym celem podróży turystów, oferujące niezliczone zabytki do odkrycia. Choć może nie jest tak sławne jak Praga, jednak warto tu wpaść choć na jeden dzień niezależnie od tego, czy interesujemy się historią, architekturą czy lokalną kulturą. Tu naprawdę znajdziemy wszystko. W tym w historycznym mieście w ciągu jednego dnia można zorganizować sobie szybką wycieczkę po ulicach, alejkach, placach i skwerach. Można przejść przez miasto z jednego końca na drugi i wciąż mieć jeszcze dużo czasu na zwiedzanie i rozrywkę. Jeśli planujesz wizytę w Brnie i abyś mógł jak najlepiej wykorzystać czas spędzony w tym pięknym mieście poniżej przedstawiam najlepsze miejsca do zobaczenia podczas jednego dnia. Centrum Brna jest łatwo dostępne do zwiedzania pieszo, a większość wymienionych poniżej atrakcji znajduje się w niewielkiej odległości od siebie. Poza oczywiście zamkiem Špilberk i katedrą na wzgórzu Petrov. Ogólnie miasto jest przyjazne dla pieszych, ma dobrze utrzymane chodniki i wiele miejsc, w których można się zatrzymać na kawę lub coś przekąsić. Jeśli jednak chcemy ułatwić sobie życie, Brno ma bardzo dobrze rozwiniętą sieć tramwajów i autobusów, które pomogą nam się poruszać po mieście, niestety nie zobaczymy wtedy tak dużo jak podczas spaceru.
Ulica Dominikańska
Zamek Špilberk (Hrad Špilberk )
Zamek Špilberk jest jednym z najbardziej imponujących zabytków w centrum Brna. Uważany za jeden z najważniejszych zabytków w mieście i obowiązkową atrakcję dla odwiedzających Brno. Od ponad siedmiu stuleci jest charakterystyczną wizytówką miasta Brna. W swej historii był domem morawskich margrabiów, a później twierdzą. Za czasów Habsburgów w XVIII i XIX wieku służył jako więzienie. Obecnie jest siedzibą Brneńskiego Muzeum Miejskiego, które opowiada historię miasta i zamku za pomocą interaktywnych eksponatów i artefaktów. Oferuje stałe i czasowe ekspozycje muzealne ze zbiorów własnych. Oprócz tego często odbywają się tu koncerty, przedstawienia teatralne i festiwale. Na zwiedzanie komnat zamkowych trzeba sobie zarezerwować około 2 godziny, ponieważ tras zwiedzania jest więcej. Możemy wybrać zwiedzanie wystaw indywidualnie lub kupić bilet wstępu łączony do wszystkich atrakcji. Najpopularniejszymi jednak atrakcjami są sale wystawowe zamku oraz wieża widokowa. W salach zobaczymy interesujące wystawy stałe, które obejmują tematy: „Od zamku do twierdzy”, „Więzienie narodów” „Brno na Špilberk” oraz galerie malarstwa.
Szczegółowy opis oraz galeria zdjęć zamku dostępna jest tutaj.
Katedra św. Piotra i Pawła (Katedrála sv Petra a Pavla )
Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła jest główna świątynią diecezji brneńskiej. Usytuowana jest na niewielkim wzgórzu Petrov. Po zamku jest jednym z najbardziej charakterystycznych punktów w centrum Brna. Historia sakralna tego miejsca sięga XI-XII wieku, kiedy na wzgórzu zbudowano romańską kaplicę. Pod koniec XII wieku zbudowano tu kościół z absydą i kryptą. W XIII wieku została przebudowana na bazylikę romańską, której pozostałości odkryto podczas badań archeologicznych na początku XXI wieku. Świątynię przebudowano wówczas w stylu wczesnogotyckim. Wygląd dzisiejszego ołtarza głównego pochodzi z końca XIX wieku. Ciekawostką jest ambona, która znajduje się po lewej stronie kościoła. Dzwony na tutejszych wieżach biją o godzinie 11:00, przypominając w ten sposób sztuczkę zastosowaną przez generała Raduita de Souches podczas oblężenie Brna przez wojska szwedzkie. Według niej generał Torstenson oświadczył, że jeśli miasto nie zostanie zdobyte do południa, zakończy oblężenie. I tak dowódca obrony – Raduita de Souches pozwolił, aby dzwon w południe zadzwonił godzinę wcześniej. Warto również dodać, że obecnie Katedra jest jedną z najsłynniejszych budowli historycznych w Czechach i znajduje się na czeskiej monecie 10 koron. Koniecznie trzeba wspomnieć, że istnieje możliwość wejścia na szczyt wieży, aby podziwiać panoramę miasta.
Denisowe Ogrody (Denisovské zahrady )
Denisowe ogrody to jedno z najpopularniejszych miejsc i najstarszy park publiczny nie tylko w Brnie, ale także na terenie Czech. Miejsce znajduje się w centrum Brna na zboczu wzgórza Petrova, pomiędzy zachowanym odcinkiem pierwotnych murów miejskich a drogą w ulicy Husova. Park udostępniono zwiedzającym w 1771 roku, wybudowano tu Drogę Krzyżową z 14 kaplicami, a wzgórze zaczęto nazywać Kalwarią. W 1818 roku na terenie bastionu uroczyście odsłonięto obelisk wsparty na czterech złoconych lwach, upamiętniający zwycięstwo Cesarstwa Austriackiego nad Napoleonem. Napis na cokole upamiętnia austriackiego cesarza Franciszka I jako wyzwoliciela. W 1919 roku park przemianowano na Denisovy Sady na cześć francuskiego historyka Ernesta Denisa, który przyczynił się do powstania Czechosłowacji. W 1961 roku park przeszedł generalny remont, podczas którego między innymi wybudowano kawiarnię z tarasem letnim i tanecznym oraz górną drogę łączącą, z której roztacza się panoramiczny widok na południową część miasta i zamek.
Pozostałości średniowiecznych murów miejskich
W pierwszej połowie XIII wieku, kiedy zaczęto budować miasta, istniał już rozbudowany system zabudowy obronnej. W Brnie budowę murów obronnych rozpoczęto prawdopodobnie zaraz po założeniu miasta. Pierwotne obwarowania miejskie składały się początkowo z prostego muru kamiennego, być może także drewnianego i miały wysokość 7-11 metrów. Mury brneńskie były stopniowo rozbierane od 1809 roku, kiedy Napoleon wydał rozkaz zniszczenia części fortyfikacji zamku Špilberk, ale ostatecznie zniknęły dopiero pod koniec XIX wieku, kiedy trzeba było zrobić miejsce dla nowej zabudowy miejskiej. Najpierw rozebrano średniowieczne mury wewnętrzne miasta, a następnie zasypano rowy przed murami. Dziś, w niektórych częściach miasta spacerując można znaleźć pozostałości murów miejskich, wyglądają imponująco jakże pięknie musiało to wyglądać kiedyś.
Targ Kapuściany (Zelný trh )
Targ Kapuściany znajduje się w samym sercu centrum miasta. Od niepamiętnych czasów w tym miejscu odbywały się codzienne targi, na które ludzie przychodzili kupować warzywa, owoce czy kwiaty. Na placu znajduje się również wiele małych restauracji i straganów z jedzeniem ulicznym. Warto dodać, że „Targ Warzywny” (tak też jest nazywany) jest największym w Brnie i najstarszym nieprzerwanie działającym rynkiem warzyw i roślin w Europie Środkowej. Znakiem rozpoznawczym tego miejsca jest barokowa fontanna Parnas, zbudowana w latach 1690–1695 nazwana na cześć Góry Parnas. Wśród zabytków placu znajdują się Pałac Dietrichsteinów z początku XVII wieku, w którym mieści się Moravské zemské muzeum (Muzeum Morawskie) oraz budynek Teatru Reduta z 1608 roku, który jest najstarszym budynkiem teatralnym w Europie Środkowej. Ponadto plac targowy ma również część podziemną – tzw. Labirynt pod targiem warzywnym, który można zwiedzać. Piwnice pierwotnie służyły do przechowywania żywności, warzenia piwa, dojrzewania wina w beczkach i jako schronienie w czasie wojny. Przewodnicy w historycznych strojach oprowadzają przez system starych średniowiecznych piwnic i przejść. Niestety, nie miałem możliwości zwiedzenia tego miejsca z powodu braku czasu.
Jarmark na placu kapuścianym Jarmark na placu kapuścianym
Plac Morawski (Moravské náměstí )
Plac Morawski to jeden z największych placów w Brnie składa się z kilku części. Jednym z nich jest teren przed barokowym kościołem św. Tomasza, następny to park po przebudowie. Oddziela je ruchliwa droga z torami tramwajowymi. Od średniowiecza do XVIII wieku znajdowały się tu fortyfikacje średniowiecznego miasta. Największy plac w całym Brnie powstał w wyniku rozbiórki fortyfikacji miejskich i powiększenia placu o w/w tereny parkowe. Oprócz parku i kościoła św. Tomasza znajdziemy na nim kilka ciekawych rzeźb, dawny klasztor augustianów, obecnie siedziba Galerii Morawskiej. Nowoczesnym elementem placu jest pomnik Jošta Luksemburgskiego, zwany także „Odwagą „. Uwagę zwraca także pomnik Sprawiedliwości przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Koncepcję opartą na czterech cnotach Platona uzupełnia wydłużona fontanna przedstawiająca Umiar oraz brązowy model średniowiecznego Brna.
Makieta miasta na Placu Morawskim
Plac Wolności (Náměstí Svobody )
Każde miasto ma swoje centrum, w Brnie tym miejscem bez wątpienia jest Plac Wolności – Náměstí Svobody, przez mieszkańców nazywany po prostu Svobodák . To tutaj spotykają się główne ulice historycznego centrum, tu bije rytm miasta zarówno w zwykły dzień, jak i podczas świąt, koncertów czy jarmarków.
Dzisiejszy trójkątny kształt placu nie jest przypadkowy – wyznaczyły go dawne szlaki handlowe, które od średniowiecza krzyżowały się w tym miejscu. Nic dziwnego, że już w XIII wieku działał tu Dolní trh , czyli Dolny Rynek. Później nazywano go Velké náměstí – Duży Rynek – bo to tutaj skupiało się życie kupieckie Brna. Dopiero w XIX wieku zyskał obecną nazwę, mocno związaną z historią czeskiego dążenia do wolności.
Spacerując dziś po placu, łatwo zauważyć, że otaczają go niezwykłe kamienice i pałace – od renesansowych, przez neorenesansowe, aż po secesyjne. To właśnie tu zobaczymy m.in. Dom Panów z Lipy, Pałac Kleinów czy słynny Dom Czterech Mamlasów, o których można przeczytać poniżej. Każdy z tych budynków to fragment opowieści o Brnie, zapisany w murach i fasadach.
Plac sam w sobie także kryje ciekawostki. Znajdują się tu cztery ważne rzeźby i instalacje, które różnią się wiekiem i charakterem:
Kolumna morowa z 1689 roku – wczesnobarokowy pomnik wdzięczności, upamiętniający ofiary dżumy, która w średniowieczu kilkukrotnie nawiedzała Brno i dziesiątkowała jego mieszkańców. To jeden z najstarszych i najbardziej symbolicznych obiektów na placu.
Brneński zegar astronomiczny – wykonany z czarnego granitu, przypominający swoją formą ogromny nabój. Budzi sporo emocji i kontrowersji, ale codziennie o 11:00 przyciąga turystów i mieszkańców, bo właśnie wtedy z zegara wypadają kolorowe szklane kulki, które można zabrać na pamiątkę.
Pomnik wolności – nowoczesna forma upamiętniająca walkę mieszkańców Brna o niezależność. Inne współczesne instalacje – które pojawiają się przy okazji różnych wydarzeń i jarmarków, nadając placowi jeszcze bardziej żywy charakter.
Dziś Náměstí Svobody to nie tylko punkt orientacyjny na mapie Brna, ale też jego wizytówka. Plac pełni rolę sceny miasta – od średniowiecznego rynku po współczesne koncerty, festiwale i targi.
Brneńskie pałace mieszczańskie
Spacerując po centralnym placu Brna – náměstí Svobody – trudno przejść obojętnie obok niezwykłych kamienic, które od wieków nadają temu miejscu charakter. Każda z nich ma swoją historię, splatającą się z losami miasta, a przy tym przyciąga wzrok detalami architektonicznymi.
Dom Panów z Lipy (Dům pánů z Lipé ), znany także jako Schwanzův palác, to prawdziwa perełka renesansu. Powstał w latach 1589–1596 jako rezydencja bogatego handlarza winem. Wzniesiony przez włoskich architektów. Od samego początku miał być pokazem zamożności i prestiżu. Później przez pewien czas należał do Luisa Raduita de Souches, bohatera obrony Brna podczas szwedzkiego oblężenia w 1645 roku. Dziś mieści się tu centrum handlowe oraz punkt przedsprzedaży biletów na wydarzenia kulturalne.
Zaledwie kilka kroków dalej stoi Kleinův palác – neorenesansowa kamienica z lat 1847–1848. Bracia Kleinowie, właściciele huty w Sobotínie i przedsiębiorcy budowlani, postanowili wznieść dom, który będzie nie tylko elegancki, ale i symboliczny. Architekci ozdobili fasadę wykuszami z żelaza – surowca, który uczynił Kleinów jedną z najważniejszych rodzin przemysłowych Moraw. Pałac przeszedł gruntowną renowację i od 1997 roku znów cieszy oko. Obecnie mieści się tu m.in. Dział Muzyki Poważnej Biblioteki Mahena, siedziba Czeskiej Izby Adwokackiej oraz oddział banku.
Nie sposób też nie zatrzymać się przed Dům u Čtyř mamlasů , czyli „Domem Czterech Gigantów ”, nazywanym także potocznie zwany „Domem Czterech Mamlasów „. Kamienica powstała na początku XX wieku dla fundacji Gerstbauera, a jej najbardziej charakterystycznym elementem są czterej monumentalni atlanci podtrzymujący fasadę. Projekt autorstwa Germano Wanderleya i rzeźby A. Tomoli sprawiły, że budynek szybko stał się jedną z najbardziej rozpoznawalnych kamienic w Brnie. A gdy już napatrzymy się na jego monumentalne sylwetki – wystarczy wejść na parter i spróbować słodkich wypieków w tradycyjnej cukierni.
Plac Dominikański (Dominikánské náměstí)
Kilka kroków od tętniącego życiem Placu Wolności znajduje się spokojniejszy, bardziej kameralny Plac Dominikański – Dominikánské náměstí , niegdyś znany jako Targ Rybny. Plac ma kształt prostokąta i wyraźnie opada ze wzgórza – od zachodu ku wschodowi.
Jego południową część zdominował kościół św. Michała Archanioła – barokowa świątynia z dwiema strzelistymi wieżami, związana od wieków z klasztorem dominikanów. To właśnie od zakonników wzięła się dzisiejsza nazwa placu.
Całą zachodnią pierzeję zajmuje Nowy Ratusz, którego zabudowania tworzą imponującą, zwartą bryłę. To tu od wieków skupiało się życie administracyjne Brna, a sam budynek do dziś pełni ważne funkcje miejskie.
Północna część placu kontrastuje ze stroną południową i zachodnią – domy wzniesione zostały w stylu funkcjonalistycznym, typowym dla pierwszej połowy XX wieku. Wśród nich wyróżnia się Pałac Jałtański, przykład nowoczesnej architektury, która w ciekawy sposób dopełnia historyczne otoczenie.
Dominikánské náměstí to dobre miejsce, by choć na chwilę zejść z turystycznych szlaków pełnych gwaru i poczuć spokojniejszy rytm miasta. W cieniu kościelnych wież, pomiędzy ratuszem a modernistyczną zabudową, Brno pokazuje swoje różne oblicza – od średniowiecznych początków po nowoczesność XX wieku.
Nowy Ratusz w Brnie – dawna siedziba stanów morawskich
Górną część placu Dominikańskiego zajmuje monumentalny gmach Nowego Ratusza – dawnego Domu Prowincjonalnego, znanego też jako Dom Stanów Morawskich. To tutaj do 1628 roku obradowały zgromadzenia i sądy stanów, a później, po utworzeniu królewskiego Trybunału (1636), Brno stało się faktyczną stolicą Moraw, choć kosztem utraty ich samodzielności.
Kompleks wyrósł na miejscu klasztoru dominikanów z XIII wieku. Sam ratusz wzniesiono w stylu renesansowym, a w XVIII wieku przebudowano go, nadając mu barokowy charakter. Na początku XX wieku całość odnowiono i od tego czasu budynek pełni funkcję siedziby władz miejskich.
Warto zajrzeć na dziedzińce Nowego Ratusza, które prowadzą od placu Dominikańskiego do ulicy Husovej. Na większym z nich znajduje się popiersie Karola Starszego z Žerotína, alegoryczna fontanna z 1928 roku oraz ciekawy barokowy gargulec w kształcie skrzydlatego smoka. Na fasadach zachowały się również portale z XVI–XVIII wieku oraz zegar słoneczny z 1728 roku, ozdobiony malowidłami przedstawiającymi dawne widoki Brna.
Kościół św. Michała Archanioła
Na Dominikańskim Placu, tuż obok Nowego Ratusza, stoi potężna sylwetka kościoła św. Michała Archanioła – świątyni, której historia sięga XIII wieku. To właśnie tutaj, około 1228 roku, margrabia morawski Przemysł przekazał dominikanom niewielki kościółek z otoczeniem, by mogli wznieść klasztor. Od tamtego czasu dzieje kościoła i zakonników splotły się nierozerwalnie – w murach klasztoru obradował nawet sejm morawski, a sama świątynia służyła podczas sesji stanów, przez co zyskała miano „Kościoła Morawskiego”.
Pierwotnie gotycki, kościół ucierpiał podczas dramatycznych wydarzeń w 1645 roku, gdy Brno broniło się przed oblężeniem wojsk szwedzkich. Zniszczoną świątynię odbudowano w nowym, barokowym kształcie w latach 1658–1679, według projektu brneńskiego budowniczego Jana Křtitela Erny. Do dziś nad bocznym portalem wejściowym można dostrzec kamienny herb fundatorów – hrabiego Lwa Wilhelma z Kounic i jego żony Marii Eleonory z Ditrichštejna.
Najbardziej charakterystycznym elementem kościoła są dwie smukłe, symetryczne wieże, które wznoszą się na wysokość około 60 metrów. Ukończono je dopiero w 1740 roku i zawieszono w nich cztery dzwony. Do naszych czasów przetrwały dwa: starszy, ku czci św. Barbary, odlany na początku XVI wieku, oraz drugi – z 1667 roku.
W 1785 roku, w wyniku reform cesarza Józefa II, działalność dominikanów została zakończona, ale kościół przetrwał jako parafia. Dziś św. Michał Archanioł wciąż pozostaje żywą świątynią – odbywają się tu regularne nabożeństwa.
Stary Ratusz, Smok breński i breńskie koło
Stary Ratusz znajduje się w samym sercu Brna i jest najstarszym świeckim budynkiem w mieście – powstał w połowie XIII wieku. Jego długa historia, unikalne detale architektoniczne i związane z nim legendy uczyniły go trwałym symbolem średniowiecznego dziedzictwa miasta. Na przestrzeni wieków wielokrotnie przebudowywany, nosi dziś ślady różnych epok, a wewnątrz można zwiedzać historyczne sale, galerie oraz wspiąć się na 63-metrową wieżę, z której roztacza się imponujący widok na Brno.
Jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów budowli jest gotycki portal z 1511 roku autorstwa mistrza Antona Pilgrama. To właśnie tu zwraca uwagę charakterystyczna, krzywa iglica. Według miejscowej tradycji powstała ona z przekory samego budowniczego, który – nie do końca zadowolony z rozliczenia ze strony władz miejskich – polecił swoim czeladnikom skrzywić centralną część dekoracji, pozostawiając w ten sposób złośliwe, ale trwałe „podpisane” ostrzeżenie.
Jednak to nie koniec niezwykłości. W przejściu Starego Ratusza wisi bowiem słynny „Brneński Smok ” – w rzeczywistości wypchany krokodyl. Z nim związana jest jedna z najbardziej znanych legend miasta. Opowiada ona o bestii, która terroryzowała mieszkańców i ich zwierzęta. Władze obiecały dużą nagrodę za pokonanie potwora. Udało się to dopiero wędrownemu rzeźnikowi, który podsunął mu skórę zwierzęcą wypełnioną wapnem. Smok po wypiciu wody pękł i przestał zagrażać Brnu. Choć w rzeczywistości krokodyl najpewniej był egzotycznym podarunkiem, legenda żyje do dziś i budzi ciekawość turystów.
Z Ratuszem wiąże się także historia słynnego brneńskiego koła . Według podania w XVII wieku kołodziej z Lednice założył się, że w ciągu jednego dnia zetnie drzewo, wykona z niego ogromne koło i przewiezie je ponad 50 kilometrów do Brna, zdążając przed zamknięciem bram miejskich. Wyczynu dokonał, a jego dzieło zawisło właśnie w bramie Starego Ratusza, gdzie można je podziwiać do dziś. Mieszczanie wierzyli, że dopóki koło się nie rozpadnie, miastu nie grozi nieszczęście.
Tak oto Stary Ratusz nie jest tylko pomnikiem historii i architektury – to miejsce pełne legend, które sprawiają, że spacer jego korytarzami staje się podróżą w świat dawnych opowieści, gdzie rzeczywistość miesza się z fantazją.
Kościół św. Tomasza (Kostel sv. Thomas )
Kościół został założony w połowie XIV wieku przez Jana Henryka Luksemburskiego przy aktywnym wsparciu jego brata Karola IV, cesarza rzymskiego, pierwotnie jako część klasztoru augustianów i miejsce pochówku margrabiów luksemburskich. W XVII i XVIII wieku cały kompleks budowli przekształcony został w stylu barokowym, po tym jak został uszkodzony przez Szwedów podczas wojny trzydziestoletniej. W kościele św. Tomasza znajduje się kopia obrazu tablicowego Czarnej Madonny, patronki miasta Brna. Oryginał obrazu jest ustawiony na srebrnym ołtarzu w bazylice w Starym Brnie.
Kościół św. Jakuba (Kostel sv. Jacobe )
Jest to jeden z największych, dobrze zachowanych kościołów gotyckich w Czechach. Jego historia sięga początku XIII wieku. Został założony dla niemieckich mieszkańców, którzy mieszkali w tej części miasta w owym czasie. W XIV wieku wokół kościoła znajdował się udokumentowany cmentarz, który stopniowo rozbudowywano w kolejnych latach. Został zamknięty z powodu reform cesarza Józefa II w 1784 roku. Cechą dominującą jest wieża o wysokości 92 metrów, która zwieńczona została typowym hełmem w kształcie ostrosłupa. W kościele został pochowany m.in. sławny Louis Raduit de Souches, dowódca skutecznej obrony przed Szwedami w okresie wojny trzydziestoletniej. Od 2024 roku jest możliwość wejść na wieżę kościelną, z której roztacza się panoramiczny widok na Brno z różnych wysokości. W kratownicy, która została odrestaurowana znajduje się multimedialna historia holograficzna. Co warte podkreślenia kościół w 1995 roku został uznany za zabytek narodowy.
Ossuarium przy kościele św. Jakuba (Kostnice u sv. Jakuba )
Cóż to jest te ossuarium? To kolejna bardzo ciekawa atrakcja miasta odkryta w 2001 roku. Ossuarium służyło do chowania szczątków szkieletowych z grobów. Groby uwalniano z kości po to, aby pochować innych. Miejsce to znajduje się tuż przy kościele św. Jakuba. Brno szczyci się tym, iż po paryskich katakumbach ma drugie co do wielkości ossuarium w Europie. Szacuje się, że pochowano tu ponad 50 000 osób. Już na początku XIII wieku przy kościele św. Jakuba znajdował się cmentarz. Pojemność cmentarza szybko stała się niewystarczająca dla potrzeb rozwijającego się miasta. Te małe działki zwykle szybko się zapełniały, więc starsze kości i szczątki musiały być zbierane i przenoszone. W tym celu, jak się obecnie zakłada, w XVII wieku pod kościołem zbudowano krypty do przechowywania tych starych kości. Dodatkowo, reformy wprowadzone przez Józefa II w 1784 roku spowodowały zamknięcie cmentarzy ze względów higienicznych. Pozostałości z grobów przeniesiono do w/w krypt, mur cmentarny został zburzony, teren wokół kościoła wybrukowano dawnymi nagrobkami, a o ossuarium stopniowo zapomniano.
Zdjęcia wykonane w 2001 roku podczas odkrycia krypty
Koniecznie trzeba odwiedzić, wejście jest płatne i znajduje się po prawej stronie kościoła na zewnątrz. Schodzi się schodami w dół do czarnych drzwi tak, jakbyśmy schodzili do piwnicy. Po otwarciu drzwi jest kasa biletowa. Są zdjęcia pokazujące, jak znaleziono odnaleziono ossuarium. Idąc dalej dochodzimy już do miejsca gdzie są zlokalizowane czaszki i ściany z kości. Może szybkie streszczenie wygląda makabrycznie ale, w rzeczywistości nie jest tak źle. Aranżacja, oświetlenie i muzyka są zrobione ze smakiem. Nie ma się czego bać. Czas zwiedzana to nie więcej jak pół godziny.
Zdjęcia wykonane obecnie
Teatr Mahena i Teatr Janáčka
Teatr Mahena zbudowano w 1882 roku, był jednym z pierwszych budynków publicznych na świecie oświetlanych wyłącznie światłem elektrycznym. Wyposażenie elektrowni składało się m.in. z czterech dużych dynam sprowadzonych z Nowego Jorku. Plany zaprojektował sam Thomas Edison, a projekt zrealizowali francuscy i austriaccy producenci pod nadzorem asystenta Edisona, Francisa Jehla. Elektrownia musiała zostać zbudowana w odległym miejscu, prawie 300 m od teatru, aby zapewnić minimalizację hałasu. Początkowo Teatr Mahena był niemieckim teatrem operowym i nazywał się Deutsches Stadttheater (Niemiecki Teatr Miejski). W 1918 roku, po I wojnie światowej , przeszedł w ręce nowo powstałego państwa czechosłowackiego. Co ciekawe teatr Mahena został ogłoszony jednym z narodowych zabytków techniki Republiki Czeskiej. Dzisiejszy Teatr Mahena pełnił głównie funkcję opery, aż do wybudowania Teatru Janáčka w 1965 roku.
Teatr Mahena Teatru Janáčka