Albania – Berat miasto tysiąca okien

W skrócie - Spis treści, Informacje Pokaż

Miasto Berat znajduje się w południowo-środkowej Albanii, 100 km od stolicy Albianii – Tirany, jest dziewiątym co do wielkości miastem pod względem liczby ludności. Leży na prawym brzegu rzeki Osum. Stare centrum miasta składa się z trzech części (dzielnic): Kalaja (na wzgórzu z pozostałościami starego zamku), Mangalem (tradycyjnej osmańskiej część starego miasta u podnóża zamku) i Goricy (na lewym brzegu Osum, tradycyjna prawosławna część starego miasta). Obie dzielnice łączy most o długości 129 metrów z kamienia ze wspaniałymi łukami.
Podobnie jak wiele innych miast w Albanii, Berat ma własny zamek, budynki sakralne i wiele innych atrakcji, które warto odwiedzić. Jednak to z czego jest znane najbardziej i czyni je wyjątkowym, to historyczna tradycyjna zabudowa, która warto dodać, w 2008 roku została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz piękne widoki ze wzgórza zamkowego, na wyżej wspomniane dzielnice położone w górskiej scenerii masywu gór Tomorr.
Miasto Berat bez wątpienia jest jednym z tych miast, które powinno być przystankiem podczas podróży po Albanii. Pomimo tego, że jest ważnym centrum turystycznym, udało się mu utrzymać przyjemną atmosferę i nie zobaczymy tutaj tłumów ludzi jak np. w Tiranie czy Durres. Dodatkowo oprócz zewnętrznego piękna i wyjątkowej historii ma także w sobie coś czego nie mają inne miasta w krajach muzułmańskich, a szkoda 🙁 – to tolerancja religijna, gdzie meczety i cerkwie znajdują się obok siebie, a muzułmanie, choć stanowią większość, żyją w idealnej zgodzie z katolikami i prawosławnymi. Zresztą warto dodać, że ogólnie Albania to najbardziej tolerancyjny kraj na świecie i wizje jakie miał w przeszłości komunistyczny dyktator Enver Hodża, miały doprowadzić do stuprocentowego ateizmu, a stało się paradoksalnie inaczej, zostało światową stolicą tolerancji religijnej. Ale to już temat na inny artykuł i pewnie dla niektórych będzie to nudne, warto jednak poznać ten kraj i tą część historii zanim się go odwiedzi, ciekawy artykuł znajdziecie tutaj.

Trochę historii

Miasto Berat jest jednym z najstarszych w Albanii. Długa historia Berata jest właściwie historią spotkań różnych cywilizacji i ludzi, więc ta świecka i wieloetniczna struktura jest jednym z głównych filarów bogatego dziedzictwa kulturowego Berata. Najwcześniejszymi jej mieszkańcami w VI wiek p.n.e. było Iliryjskie plemię. W czasach iliryjskich Berat był jedną z fortec Ilirii, którą podczas najazdu zburzyli Rzymianie. Po upadku imperium rzymskiego Berat stało się częścią niestabilnej granicy Cesarstwa Bizantyjskiego, wraz z większą częścią reszty Półwyspu Bałkańskiego. Kolejne wieki to pierwsza inwazja bułgarska, która rozpoczęła się w Beracie w 860 roku i trwała do 927 roku. Miasto stało się jednym z najważniejszych miast w bułgarskim regionie Kutmiczewica. W 1018 roku Bułgarzy poddali miasto bizantyjskiemu cesarzowi Bazyliowi II, gdzie pozostało w ich rękach, dopóki drugie Imperium Bułgarskie nie odzyskało miasta w 1203 roku. W wieku XIII podlegało władcy Epiru Michałowi Angelosowi Komnenowi. Zaś w połowie wieku XIV weszło w skład królestwa Serbii. Następnie zostało stolicą albańskiego księstwa rodu Muzaka. W 1417 roku Berat został zdobyty przez Turków. Bohater narodowy Albanii George Castriot Skanderbeg, biorąc pod uwagę znaczenie miasta, oblegał je w lipcu 1455 roku niestety nie zdołał go zdobyć.
We wczesnym okresie panowania osmańskiego Berat przechodził poważny upadek, jednak już w XVI wieku zaczął rozwijać się równolegle wraz ze wzrostem Imperium Osmańskim. W XVII wieku stał się głównym ośrodkiem rzemieślniczym specjalizującym się w rzeźbieniu w drewnie. W XIX wieku Berat odegrał ważną rolę w odrodzeniu narodowym Albanii, stał się główną bazą wsparcia dla Ligi Prizreńskiej, która przypomnijmy miała za zadanie bronić interesów Albańczyków w nowo powstającym państwie albańskim. Na przełomie XIX i XX wieku prawosławni chrześcijanie w Beracie liczyli już około 5000 osób. Pod koniec XIX wieku w mieście działało 820 rzemieślników, co czyniło go najbardziej kwitnącym gospodarczym, handlowym i kulturalnym centrum południowej Albanii. Miasto w tym czasie posiadało również dobrą infrastrukturę. Był to węzeł łączący na wschód do Konstantynopola, a stamtąd do całej Grecji.
W 1961 roku Berat został oficjalnie ogłoszony miastem-muzeum, ze znacznym bogactwem zabytków, które stanowią świadectwo dziedzictwa kulturowego, historycznego i artystycznego, życia i pracy jego mieszkańców. Dziś Berat posiada ponad 210 obiektów muzealnych, gdzie turystyka jest jednym z najbardziej obiecujących kierunków rozwoju gospodarczego.

Czy wiesz że… Miasto Berat w czasach starożytnych, w II w. p.n.e. pod panowanie Rzymian nosiło nazwę Antipatrea. Zmiana nazwy miała miejsce jeszcze kilkukrotnie. Pod rządami Bizancjum miasto otrzymało nazwę Pulcheriopolis, a w IX wieku, gdy przejęli je Bułgarzy nazywało się Beligrad (Białe Miasto), z której to nazwy powstała obecna nazwa – Berat.

Co warto zobaczyć

Plan zamku

Zwiedzanie miasta najlepiej rozpocząć od twierdzy (Kalaja e Berati), to jedna z najczęściej odwiedzanych atrakcji turystycznych, a zarazem najstarszy zabytek miasta. Jego całkowita powierzchnia to około 10 hektarów. Trzeba naprawdę znaleźć się na górze, aby zobaczyć jaka jest ogromna. Wznosi się na 187-metrowym wzgórzu nad górną częścią miasta i oprócz części historycznej oferuje niesamowity panoramiczny widok na wszystko, co otacza Berat.
Dotrzeć do niej można brukowaną uliczką, lub po prostu dojechać taksówką. Wejście na teren zamku jest płatne, kwota jest symboliczna, to zaledwie 100 leków/os (2019 r.).
Wykopaliska archeologiczne przeprowadzone w latach 1976–1980 potwierdziły fakt, że pierwsza ludzka osada znajdowała się na terenie twierdzy, około 26 wieków przed naszą erą. W konsekwencji udowodniono, że obszar ten był stale zamieszkały i wielokrotnie przebudowywany w różnych okresach historii. Większość zabudowań pochodzi z XIII wieku, chociaż są i starsze fragmenty.
Zamek zbudowany jest z gigantycznych kwadratowych kamieni, otoczony wysokimi murami oddzielonymi 24 wieżami. Mury obronne najlepiej zachowały się od strony północnej, od której też widoczne jest główne wejście. W obrębie murów zamku znajdują się domy mieszkalne. Warto dodać, że jest to jedyny zamek w Albanii do dziś wciąż zamieszkały. Od strony rzeki nachylenie jest bardzo strome i skaliste. W północnej części głównej bramy znajduje się dobrze ufortyfikowany dziedziniec, jak przekazał nam przewodnik, jest to jedna z pierwszych tego typu konstrukcji realizowanych w średniowieczu, w celu odwrócenia bezpośrednich ataków. Aby zapewnić wodę w późnym średniowieczu, w południowym skrzydle zbudowano kamienny tunel do transportu wody z rzeki do zamku. W górnej części zamku znajduje się także otoczony murem akropol, w którym znajdują się pozostałości garnizonu wojskowego oraz ruiny po tzw. Białym Mieczecie (Xhamia e Bardhë) z okresu osmańskiego. Idąc dalej wąskimi uliczkami dojdziemy do kolejnych ruin tym razem Czerwonego Meczetu (Xhamia e Kuqe), z którego pozostała tylko jedna wieża. Na obszarze zamku oprócz murów, budynków mieszkalnych i wąskich uliczek znajduje się jeszcze inne osmańskie meczety, kilka bizantyjskich kościołów (większość z nich zamknięta) m.in. Kościół Świętej Trójcy (Kisha e Shën Triadha), Kościół św. Jerzego (Kisha e Shën Gjergj). Oprócz budynków sakralnych zobaczymy potężny posąg głowy cesarza Konstantyna, kawiarenki, sklepiki oraz taras widokowy, z którego roztacza się w/w wspaniały widok na drugą stronie rzeki gdzie widoczna jest stara dzielnica Gorica.

Wejście do zamku

Wejscie do zamku

Wejście do zamku od strony wewnętrznej

Handel na cytadeli przy domach mieszkalnych

Domy mieszkalne

Widok z zamku na dzielnicę Gorica

Widok z punktu widokowego na zamku

Pozostałości Białego Meczetu

Plac w twierdzy

Kościół św. Jerzego

Ruiny Czerwonego Meczetu

Cerkiew św. Trójcy

Jedno z wyjść z twierdzy i widok na cerkiew św. Trójcy

Głowa cesarza Konstantyna

Cerkiew Najświętszej Marii Panny z Blacherne

Uliczki w zamku

Wewnątrz twierdzy możemy odwiedzić również największe albańskie muzeum poświęcone albańskiemu twórcy ikon z XVI wieku Onufremu, utworzone 27 lutego 1986, mieści się ono w cerkwi Zaśnięcia NMP. Kolekcja muzeum składa się ze 173 wybranych eksponatów z cerkwi i klasztorów z Albanii. Posiada zbiory z okresu średniowiecza, głównie związane z bizantyjską sztuką chrześcijańską. Jednym z najcenniejszych obiektów sztuki sakralnej prezentowanych w muzeum jest ikonostas z 1806 roku będący oryginalnym ikonostasem katedry Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny.

Co jeszcze warto zobaczyć w Berat? Na pewno dwie historyczne dzielnice Mangalem i Gorica, które są oddzielone od siebie rzeką Osum, a połączone starym zabytkowym mostem. Dzielnica Gorica znajduje się na południowym brzegu rzeki, natomiast Mangalem na północnym u podnóża twierdzy, od strony głównej drogi i reszty miasta. Przechadzkę najlepiej rozpocząć własnie od tego mostu. Co więcej, most jest punktem orientacyjnym w mieście Berat. Jest to jeden z najstarszych i najpopularniejszych mostów osmańskich w Albanii. Po raz pierwszy zbudowany z drewna w 1780 roku, został odbudowany w kamieniu w 1900 roku. Podczas spaceru będziemy mieli okazje zobaczyć zabudowania architektury osmańskiej i wąskie – dodajmy bardzo śliskie brukowane uliczki.
Jednak to co najbardziej cieszy oko to te tradycyjne domy, zbudowane na przełomie XVIII i XIX wieku, położone na stoku wzgórza miejscowości, mają zwykle dwa piętra z kamiennym parterem, górne piętro pomalowane na biało i dachy pokryte czerwonym gontem ceramicznymi. Posiadają duże drewniane okna, które obserwując z daleka wydają się być ustawione jedne na drugich, przez co miasto zyskało przydomek „miasta z tysiącem okien”. Warto również wstąpić na niedawno powstały deptak (Bulwar Republiki) nad rzeką Osum, wzdłuż którego mieści się mnóstwo knajpek oraz skupia się życie towarzyskie miasta.
Podsumowując jeśli szukacie ciekawych miejsc w Albanii, niewątpliwie jednym z nich, które koniecznie trzeba odwiedzić, jest właśnie miasto Berat, nie tylko ze względu na wyjątkową architekturę czy historię miasta, ale także, jak już wcześniej wspomniałem, ze względu na tolerancję religijną jaką tu zobaczymy na każdym kroku.

Kamienny most na rzece Osum

Rzeka Osum i dzielnica Gorica

Dzielnica Gorica

Kościół św. Michała na skale

Dzielnica Mangalem

Dzielnica Mangalem i były Pałac Paszy

Pałac Paszy

Sufit w meczecie Xhamia e Mbretit

Grzegorz R.

#TuiTamINFO to ktoś, kto ostatnio ma dużo czasu i zwykle udaje Mu się gdzieś "uciec" bliżej lub dalej. Oczywiście stara się mieć ze sobą aparat. Kiedy nie podróżuje to prawdopodobnie delektuje się ciszą domowego spokoju lub odkrywam najgłębsze sekrety najnowszych urządzeń technologicznych.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ Anuluj odpowiedź

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Ponieważ podróżowanie stało się dla Mnie łatwiejsze, a ostatnio mam trochę więcej czasu, to zwykle udaje mi się gdzieś „uciec” kilka razy w roku, bliżej lub dalej. Oczywiście staram się mieć ze sobą aparat. Fotografia nie jest moim sposobem na życie, to raczej amatorska pasja i według mnie, może być sposobem komunikowania się z innymi. Myślę, że większość amatorów robi to z tych samych powodów, dla radości tworzenia, miłości do podróży i fotografii. Dołożyłem wszelkich starań, aby treść była jak najbardziej zgodna z rzeczywistością, wykorzystując do tego celu, przewodniki, informatory, biuletyny, książki historyczne, archiwa, biblioteki internetowe itp. Będę wdzięczny za wskazówki dotyczące błędów i nieaktualnych informacji. Wszelkie uwagi są dla mnie bardzo cenne i mile widziane, dzięki nim będę mógł dokonać jak najszybciej korekt w opisach.