Odwiedź Kłodzko – zobacz najważniejsze zabytki

W skrócie - Spis treści, Informacje Pokaż

Miasto Kłodzko położenie, pochodzenie nazwy, historia

Kłodzko to miasto leżące w województwie dolnośląskim. Jako największe miasto ziemi kłodzkiej i jej historyczna stolica jest jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc w kraju. Nazwa miejscowości może pochodzić od kłód, z których miał być zbudowany gród w X wieku na tych terenach, a z formy zapisu: Kladsko czy Cladzco wnioskuje się, że jego wczesnośredniowieczni mieszkańcy należeli do czeskiego odłamu grupy zachodniosłowiańskiej. Na mapach z XIX i XX wieku polską nazwą miasta było najczęściej Kładzko. Po włączeniu miejscowości do Polski najpierw przyjęto nazwę Kładzko, a ostatecznie spolonizowaną formę Kłodzko.
Przyjmuje się, że najstarsza wzmianka, wówczas jeszcze grodu pochodzi z 981 roku, z kroniki czeskiego dziejopisarza Kosmasa. Jednak znaleziska archeologiczne i historyczne przekazy przekonują, że jakaś osada musiała tu istnieć jeszcze wcześniej. Pod koniec X wieku Kłodzko wraz z okolicznymi terenami było własnością możnowładczego rodu czeskiego Sławnikowiców, rodu z którego wywodził się św. Wojciech, jeden z najważniejszych misjonarzy tamtych czasów.
W XI wieku przechodziło co kilka lat na przemian z rąk polskich Piastów w ręce czeskich książąt – Przemyślidów. W 1114 roku drewniany gród został spalony przez czeskiego księcia Sobiesława, który już w 1129 roku odbudowuje go w formie częściowo murowanej. W drugiej połowie XII wieku położone u stóp kasztelańskiego zamku podgrodzie zaczęło przekształcać się w osadę. Rozwinięta z podgrodzia osada targowa przekształciła się w miasto, zanim nastąpiła oficjalna lokacja. Niestety nie zachował się dokument lokacyjny, ale niektórzy historycy uważają, że mogło to nastąpić już w 1223 roku. Najstarszy zachowany dokument pochodzi z 1305 roku. W XIV wieku Kłodzko nękane jest licznymi epidemiami, pożarami i powodziami. Mimo tych trudności miasto przeżywa rozkwit gospodarczy, rozwijają się cech rzemieślnicze, których jest już ponad 30.
Rozwój Kłodzka został częściowo zahamowany przez wojny husyckie, które miały miejsce na początku XV wieku. Do ponownego ożywienia doszło dzięki królowi Jerzemu z Podiebradów, który ustanowił miasto w 1458 roku siedzibą hrabstwa. W 1501 roku Kłodzko i całe hrabstwo odkupił od Podiebradów Ulrich von Hardeck. Wiek XVI rozpoczął korzystny okres w dziejach miasta, trwający do wojny trzydziestoletniej.

Rynek z ratuszem w Kłodzku; litografia, E. W. Knippel ok. 1840 r. Śląska Biblioteka Cyfrowa

W 1526 roku Kłodzko wraz z Czechami przeszło pod panowanie Habsburgów. Okres ten naznaczony był konfliktami społeczno-religijnymi związanymi z reformacją. W 1622 roku miasto zostało zdobyte przez Austriaków. Zniszczeniu uległ zamek, który Austriacy postanowili zamienić w twierdzę. Dodatkowo trwające kilka tygodni oblężenie doprowadziło do ogromnych strat i zniszczeń, co skutkowało tym, iż miasto na kilka dziesięcioleci pogrążyło się w głębokim kryzysie.
Kolejny ważny etap w dziejach miasta to czas I wojny śląskiej, która toczyła się między Austrią i Prusami. Spór o Śląsk przyniósł zwycięstwo Fryderykowi Wielkiemu i w ten sposób w 1742 roku hrabstwo kłodzkie znalazło się na ponad 200 lat pod rządami pruskim. Stało się wówczas miastem garnizonowym, a cały system fortyfikacji z twierdzą na czele zaczęto rozbudowywać i umacniać. Mimo tak znakomitego systemu obrony w czasie wojen napoleońskich na początku XIX wieku Francuzi po kilku miesięcznych walkach zdobyli twierdzę. Mimo tego miasto dalej pozostało pod rządami Prus. W drugiej połowie XIX wieku Kłodzko zaczęło się rozrastać poza obręb miejskich murów, ponieważ straciło swój militarny charakter.
W czasie II wojny światowej w twierdzy utworzono obóz pracy przymusowej. W końcu wojny miasto ogłoszono twierdzą, która miała bronić się do końca. Ostatecznie w 1945 roku zdecydowano o poddaniu się bez walki. Z najważniejszych wydarzeń okresu powojennego trzeba wymienić m.in. zabezpieczanie kłodzkiej starówki, w której w latach 50-tych miały miejsce katastrofy budowlane, polegające na usuwaniu się ścian wyrobisk wielokondygnacyjnych piwnic oraz powódź tysiąclecia z 1997 roku, kiedy to w wyniku potężnych ulew, w Nysie Kłodzkiej woda podniosła się o 8,7 m powyżej zwykłego poziomu.
Dziś Stolica Ziemi Kłodzkiej jest warta odwiedzenia choćby ze względu na jej zabytki, ze słynną Twierdzą Kłodzką na czele. Miasto stanowi również idealną bazę wypadową dla turystów, którzy pragną przemierzać okoliczne szlaki górskie.

Panorama miasta – widok z twierdzy

Poznaj najważniejsze miejsca w Kłodzku

Twierdza Kłodzka

Lokalizacja ul. Grodzisko 1 Nawiguj Mapy Google

Jeślibyśmy organizowali konkurs co należy zobaczyć jako pierwsze odwiedzając Kłodzko, to zdecydowanym zwycięzcą będzie Twierdza w Kłodzku, która w 1960 roku została oficjalnie uznana za zabytek i udostępniona turystom do celów turystycznych i muzealniczych. Przeszła ewolucję od drewnianego grodu przez gotycki zamek i renesansową rezydencję do rozłożonej po obu stronach rzeki dwuczłonowej fortyfikacji, jednej z większych tego typu w Europie. Budowę Twierdzy rozpoczęto w okresie panowania pruskiego, w połowie XVII wieku. Była rozbudowywana i modernizowana przez kolejne 200 lat. Zajmuje powierzchnię 30 hektarów, choć trasa turystyczna obejmuje jedynie ok. 10% całości. Twierdzę można zwiedzać indywidualnie lub w towarzystwie przewodnika ubranego w historyczny mundur. W trakcie zwiedzania można zobaczyć między innymi armatę artyleryjską, z której za dopłatą istnieje możliwość odbycia krótkiego szkolenia i strzału z niej. Wchodząc, możemy wędrować po różnych ścieżkach i komnatach i udać się na szczyt twierdzy, aby zobaczyć miasto z lotu ptaka. Na terenie znajduje się kilka wystaw, w tym lapidarium zawierające stare kamienne rzeźby zebrane z historycznych budynków w całym regionie. Prawdziwą atrakcją jest jednak zwiedzanie z przewodnikiem rozbudowanej sieć tuneli obronnych, po tak zwanym labiryncie. Trasa ma długości ok 1 km. Temperatura waha się od 6°C do 8°C, a wilgotność jest bardzo wysoka, dlatego warto zaopatrzyć się w ciepłą odzież.

Więcej zdjęć, szczegółowy opis twierdzy znajdziemy tutaj

Podziemna Trasa Turystyczna

Lokalizacja Wejście u podnóża twierdzy w Punkcie Informacji Turystycznej Nawiguj Mapy Google

Pod znaczną częścią kłodzkiej starówki już od średniowiecza drążono głębokie piwnice, często dwukondygnacyjne. Podziemia te służyły dawnym mieszkańcom miasta jako magazyny żywności, schronienie w wypadku najazdu obcych wojsk oraz w piwnicach leżakowało także słynne piwo kłodzkie. Decyzja o remoncie podziemi zapadła w latach pięćdziesiątych XX wieku. Wynikało to z faktu, że tunele zagrażały części zabytkowej starówki. Podziemia osuwały się. Kamienice mogły się zawalić. W czasie prac, które rozpoczęły się w 1962 roku część budynków wyburzono, a tunele zabezpieczono. W 1966 roku w 1000-lecie Państwa Polskiego, specjaliści z AGH przygotowali przebiegu trasy podziemnej. Po dziesięciu latach prac zabezpieczających każdą piwnicę, wnękę i chodniki, stworzono wielopoziomową podziemną trasę, położoną pod kłodzką starówką. Trasa ma długość około 600 m i jest w niej kilkanaście sal tematycznych dotyczącymi historii miasta. Wejście do niej znajduje się u podnóża twierdzy w Informacji Turystycznej, wyjście poniżej kościoła parafialnego Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny przy ul. Zawiszy Czarnego. Zwiedzaniu towarzyszą dźwięki dawnego miasta, gwar jarmarku, muzyka mieszczańska, odgłosy w dawnej karczmie, a także odgłosy bitwy. Spotkamy też manekiny naturalnej wielkości w epokowych strojach, eksponaty obrazujące życie dawnych mieszkańców miasta i sposób zagospodarowania piwnic pod ich domami.

Godziny otwarcia, cennik zobacz tutaj / Schemat podziemnej trasy zobacz

Most gotycki na Młynówce i mury obronne

Lokalizacja Stwosza 5 Nawiguj Mapy Google

Most gotycki według niektórych jest najpiękniejszym zabytkiem Kłodzka. Łączy ze sobą Wyspę Piasek i staromiejską część Kłodzka na Fortecznej Górze z rynkiem i twierdzą. Z racji swej formy i wystroju porównywany bywa do mostu Karola w Pradze i choć mniejszy to wiadomo, że jest starszy. Nie znana jest dokładna data budowy mostu. Szacuje się, że wzniesiono go gdzieś między 1281 a 1390 rokiem, w miejscu wcześniejszego, drewnianego mostu. Według starych podań kamienne bloki piaskowca budowniczowie łączyli zaprawą z dodatkiem kurzych jaj, które mieszkańcy miasta zmuszeni byli dostarczać na budowę. Zdobiące most figury dobudowane były później w XVI-XVII wieku. Wchodząc na most od dołu widzimy kolejno po prawej stronie figury: św. Franciszka Ksawerego, Chrystusa na Krzyżu, Trójcę Świętą i Ukoronowanie NMP, a po lewej stronie św. Wacława, Pietę i św. Jana Nepomucena. Z mostu patrząc za rzekę możemy podziwiać fragmenty średniowiecznych murów miejskich.

Ratusz, fontanna i figura wotywna na rynku Starego Miasta

Lokalizacja Plac Bolesława Chrobrego Nawiguj Mapy Google

Rynek w Kłodzku stanowi integralną część zabytkowej starówki miasta. Najbardziej reprezentacyjną i okazałą budowlą w rynku jest Ratusz, jednakże nie pełni już dawnych funkcji handlowych. Obecnie jest siedzibą władz miasta. Neorenesansowy budynek zbudowano w latach 1887-1890. Wzmianki o istnieniu pierwszego ratusza pochodzą z 1342 roku, jako że miasto otrzymało prawa miejskie w XIII wieku. Pożary, które przez stulecia nawiedzały Kłodzko, sprawiły, że każdy kolejny ratusz budowany był praktycznie od podstaw. Najstarszą zachowaną częścią obecnego Ratusza jest średniowieczna wieża z renesansową galerią na piętrze zwieńczona barokową iglicą. W 1896 roku na budynku zamontowano zegar.
Kolejnym zabytkiem na rynku jest kolumna wotywna Najświętszej Maryi Panny. Znajduje się w zachodniej części starego miasta. Stoi na spadzistym terenie placu, z którego prowadzi do niego siedem stopni od frontu. Została wzniesiona w 1680 roku jako wspólna inicjatywa rady miejskiej Kłodzka i kłodzkich jezuitów. Stanowić miała wotum za ocalenie miasta z zarazy, która pochłonęła 1479 osób oraz pożaru miasta z 1676 roku.
Na wprost głównego wejścia do ratusza stoi fontanna. Pierwszą studnię zainstalowano w tym miejscu w połowie XVI wieku. Do dnia dzisiejszego nie zachowały się żadne jej opisy. Obecna, pochodzi z przełomu XVII i XVIII wieku. Podczas przebudowy ratusza w 1890 roku została gruntownie wyremontowana. Jej elementem charakterystycznym jest duże półkoliste sklepienie nad wnęką, przypominające kształtem muszlę, wspartą na czterech delfinach, nad którą wspiera się na tarczy herbowej lew czeski w kielichowej koronie.

Kościół Matki Bożej Różańcowej

Lokalizacja Plac Franciszkański 1 Nawiguj Mapy Google

Kościół położony jest na Wyspie Piasek. Obecna budowla powstała na miejscu poprzednich świątyń w latach 1628–1631, kiedy oddano ją do użytku w stanie surowym, ale jego wykończenie trwało jeszcze bardzo wiele lat, ze względu na niekorzystne warunki materialne zakonu, do 1697 roku. Do południowej ściany kościoła przylega klasztor Franciszkanów. W 1810 roku zakonników usunięto z klasztoru i kościoła na mocy dekretu o sekularyzacji, a budynki stały puste przez dziesięć lat, kiedy to po nieznalezieniu chętnych na ich kupno, władze urządziły w świątyni katolicki kościół garnizonowy. Sytuacja taka miała miejsce do zakończenia II wojny światowej. W 1945 roku franciszkanie wrócili do kościoła. Obiekt uległ znacznym zniszczeniom w trakcie powodzi w lipcu 1997 roku.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Lokalizacja Plac Kościelny 9 Nawiguj Mapy Google

Ta przepiękna świątynia jest najstarszym zachowanym kościołem Kłodzka. Pierwotna budowla miała tu istnieć w 1194 roku, zaś obecna zbudowana w stylu gotyckim powstawała od połowy XV wieku, a prace przy jej wykończeniu trwały jeszcze z przerwami do połowy XVI stulecia. Do najciekawszy zabytków sztuki sakralnej, obok nagrobka fundatora kościoła Arnosta z Pardubic, Ołtarz Główny z gotycką figurą Maryjną pochodzący z lat 1727-1729, Figura Madonny z Czyżykiem wykonana ok. 1360-1364 roku, Figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem znajdująca się na ołtarzu głównym, wykonana ok. 1450 roku czy Ołtarz Wniebowzięcia NMP wykonany w 1725 roku. Są to tylko niektóre zabytki sztuki sakralnej jakie znajdują się w tym kościele. Zwiedzającym trudno oderwać oczy przepięknych rzeźb, malowideł i niezwykłych ołtarzy.

Źródła w/w opisów: Wikipedia.pl / folder gminy Kłodzko „Zabytki Starego Miasta” / www.klodzko.pl / 101 Skarbów historii w Polsce 2014r. / www.podziemia.klodzko.pl /

Grzegorz R.

#TuiTamINFO to ktoś, kto ostatnio ma dużo czasu i zwykle udaje Mu się gdzieś "uciec" bliżej lub dalej. Oczywiście stara się mieć ze sobą aparat. Kiedy nie podróżuje to prawdopodobnie delektuje się ciszą domowego spokoju lub odkrywam najgłębsze sekrety najnowszych urządzeń technologicznych.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ Anuluj odpowiedź

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Ponieważ podróżowanie stało się dla Mnie łatwiejsze, a ostatnio mam trochę więcej czasu, to zwykle udaje mi się gdzieś „uciec” kilka razy w roku, bliżej lub dalej. Oczywiście staram się mieć ze sobą aparat. Fotografia nie jest moim sposobem na życie, to raczej amatorska pasja i według mnie, może być sposobem komunikowania się z innymi. Myślę, że większość amatorów robi to z tych samych powodów, dla radości tworzenia, miłości do podróży i fotografii. Dołożyłem wszelkich starań, aby treść była jak najbardziej zgodna z rzeczywistością, wykorzystując do tego celu, przewodniki, informatory, biuletyny, książki historyczne, archiwa, biblioteki internetowe itp. Będę wdzięczny za wskazówki dotyczące błędów i nieaktualnych informacji. Wszelkie uwagi są dla mnie bardzo cenne i mile widziane, dzięki nim będę mógł dokonać jak najszybciej korekt w opisach.