Słowo wstępu
Santa Clara to miasto położone w centralnej Kubie , około 270 km na wschód od Hawany . Jest stolicą prowincji Villa Clara i piątym co do wielkości miastem na wyspie pod względem liczby ludności. Nie jest to główny cel masowej turystyki. W porównaniu z popularnymi kurortami jak Varadero, Hawana czy Trynidad, gdzie wielu podróżnych skupia się głównie na plażach czy kolonialnej architekturze. Santa Clara raczej jest traktowane jako jednodniowy wypad, albo krótki przystanek w podróży między innymi miastami, gdzie można doświadczyć bardziej „lokalnej” Kuby, bez tłumów turystów i komercjalizacji widocznej w popularniejszych w/w miejscach. Z drugiej strony Santa Clara ma znaczenie historyczne i kulturowe, szczególnie dla turystów zainteresowanych historią rewolucji kubańskiej. Znajduje się tutaj Mauzoleum i muzeum „Che” Guevary , Pomnik Zdobycia Pociągu Pancernego oraz duży plac z imponującym pomnikiem „Che” Guevary, będący ważnym miejscem pamięci. Ogólnie miasteczko jest niewielkie, ale urokliwe. Tworzy go centralny plac miasta (Parque Leoncio Vidal ), będący miejscem spotkań i wydarzeń kulturalnych. Otoczony jest zabytkowymi budynkami, takimi jak Teatr Dobroczynności (Teatro La Caridad ), Prowincjonalna Biblioteka im. José Martí (Biblioteca Provincial José Martí ) i Muzeum Sztuki Dekoracyjnej (Museo de Artes Decorativas ). Na placu znajduje się charakterystyczna Glorieta (altana) oraz fontanna El Niño de la Bota (Chłopiec z Butem). Co najważniejsze na wzgórzu, na którym założono miasto znajduje się kościół upamiętniający to wydarzenie.
Popularne w tej chwili...
Podsumowując Santa Clara nie jest pomijana przez wszystkich turystów, zwłaszcza tych zainteresowanych historią Kuby. Jednak w porównaniu z głównymi ośrodkami turystycznymi, może wydawać się mniej oblegana. Dla wielu podróżników stanowi cenną i ważną część ich kubańskiej przygody, oferując unikalne wglądy w historię i kulturę kraju. Jeśli szukamy autentyczności i historii Kuby, Santa Clara zdecydowanie nie powinna być pominięta podczas zwiedzania Kuby.
Przedmieścia Sana Clara
Trochę historii
Santa Clara została założona 15 lipca 1689 roku. Nie założyli jej Hiszpanie, jak wiele innych kubańskich miast, ale raczej grupy rodzin uciekających z nadmorskiego miasta Remedios przed ciągłymi atakami piratów. Osadnicy przenieśli się w głąb lądu, szukając bezpieczniejszego miejsca do życia i pracy. Wybrali żyzną dolinę nad brzegiem rzeki Cubanicay (później przemianowanej na Río Belico). Początkowo osada nosiła nazwę Cayo Nuevo, ale wkrótce została zmieniona na Santa Clara, na cześć świętej Klary z Asyżu. W pierwszych latach swojego istnienia była małą osadą rolniczą, a jej mieszkańcy zajmowali się głównie uprawą ziemi i hodowlą bydła. Położenie w centralnej części Kuby sprawiło, że miasto stopniowo zyskiwało na znaczeniu jako węzeł komunikacyjny i handlowy między wschodnią i zachodnią częścią wyspy. W XIX wieku Santa Clara przeżywała okres wzrostu gospodarczego, związany z rozwojem plantacji trzciny cukrowej i handlem. Podczas dziesięcioletniej wojny (1868-1878) i wojny o niepodległość (1895-1898), Santa Clara była ważnym ośrodkiem działalności patriotycznej i miejscem wielu potyczek z wojskami hiszpańskimi. Co warto podkreślić, mieszkańcy Santa Clary aktywnie uczestniczyli w wojnach o niepodległość Kuby przeciwko hiszpańskiemu kolonializmowi. XX wiek to Rewolucja Kubańska i jej dziedzictwo. Najbardziej znaczącym wydarzeniem w historii była Bitwa o Santa Clarę pod koniec grudnia 1958 roku. Ernesto „Che” Guevara poprowadził swoją kolumnę rewolucjonistów do ataku na miasto, które było strategicznym punktem i ostatnią dużą przeszkodą na drodze do Hawany. Kluczowym momentem bitwy było zdobycie pociągu pancernego (Tren Blindado ) wysłanego przez rząd Batisty z zaopatrzeniem dla garnizonu w Santa Clarze. Rewolucjoniści, przy użyciu buldożera, wykoleili pociąg, co miało ogromne znaczenie psychologiczne i militarne. Po zaciętych walkach, 31 grudnia 1958 roku, Santa Clara została zdobyta przez rewolucjonistów. To zwycięstwo uznawane jest za decydujące dla upadku reżimu Fulgencio Batisty, który uciekł z Kuby kilka godzin później, otwierając drogę do zwycięstwa rewolucji i objęcia władzy przez Fidela Castro. Po rewolucji Santa Clara stała się ważnym symbolem rewolucyjnych zmagań i pamięci o Che Guevarze. Dziś Santa Clara jest ważnym ośrodkiem miejskim, przemysłowym, edukacyjnym i kulturalnym w centralnej Kubie i pozostaje żywym pomnikiem postaci „Che” Guevary.
Mauzoleum i muzeum „Che” Guevary
Mauzoleum Che Guevary w Santa Clara jest integralną częścią kompleksu „Che” Guevary (Complejo Escultórico Memorial Comandante Ernesto „Che” Guevara). To monumentalne miejsce pamięci poświęcone jest Ernesto „Che” Guevarze i 29 jego towarzyszom, którzy zginęli w Boliwii w 1967 roku. W mauzoleum znajdują się nisze ze szczątkami „Che” Guevary i niektórych jego towarzyszy broni odnalezionych w tajnym masowym grobie w Boliwii. Przy każdej z tych nisz znajduje się portret poległego towarzysza, a „Che” jest oznaczony dodatkowo zapaloną gwiazdą. Fidel Castro uroczyście odsłonił pomnik w 1988 roku, choć ponowny pochówek odbył się później, a Castro zapalił wieczny znicz 17 października 1997 roku. Pierwsze pochówki odbyły się 29 grudnia 1998 roku, w 40. rocznicę zwycięstwa Guevary w bitwie pod Santa Clara. Nad mauzoleum góruje imponujący pomnik z brązową statuą „Che” Guevary w mundurze wojskowym z karabinem, zwrócony w stronę Ameryki Południowej. W samym Mauzoleum panuje atmosfera ciszy i szacunku. Ze względu na zakaz fotografowania, warto przygotować się na to, że nie będzie można uwiecznić wnętrz mauzoleum, co jest zrozumiałe.
Obok znajduje się muzeum, które przedstawia życie i działalność „Che” Guevary, od jego wczesnych lat, poprzez jego udział w rewolucji kubańskiej, aż po jego śmierć w Boliwii. Tutaj już można robić zdjęcia. Ekspozycje obejmują liczne fotografie dokumentujące różne etapy jego życia m.in. osobiste przedmioty należące do „Che”, takie jak jego karabin (karabin M2 kalibru 30), świadectwa lekarskie, lornetka polowa i bidon. W muzeum znajdują się również dokumenty i pamiątki związane z jego rewolucyjną działalnością. Podsumowując, Muzeum „Che” Guevary w Santa Clara jest ważnym miejscem, które pozwala zgłębić historię i dziedzictwo tej kontrowersyjnej, ale niewątpliwie znaczącej postaci XX wieku. W połączeniu z mauzoleum stanowi ono centralny punkt pamięci o „Che” Guevarze na Kubie.
Rewolucyjny pociąg pancerny
Wykolejony pociąg pancerny (Tren Blindado) to kolejna pamiątka, narodowy pomnik i park pamięci w Santa Clara. Oddalony jest od Mauzoleum „Che” Guevary ok. 4 km. Upamiętnia on kluczowe wydarzenie z bitwy o Santa Clarę podczas rewolucji kubańskiej. 29 grudnia 1958 roku, podczas bitwy o Santa Clarę, oddziały rewolucjonistów pod dowództwem „Che” Guevary dokonały brawurowej akcji, wykolejając opancerzony pociąg wysłany przez reżim Fulgencio Batisty z amunicją, bronią i żołnierzami mającymi wzmocnić garnizon w Santa Clarze. Zdobycie pociągu pancernego i ostateczne zwycięstwo w bitwie miało ogromne znaczenie psychologiczne i militarne, przyczyniając się do upadku reżimu Batisty, który uciekł z Kuby w ciągu 12 godzin od zdobycia miasta. Na miejscu wykolejenia pociągu stworzono pomnik upamiętniający to wydarzenie. Składa się on z kilku oryginalnych wagonów pociągu pancernego, które zostały zachowane i zaadaptowane na muzeum (Museo del Tren Blindado). Wewnątrz wagonów muzeum można zobaczyć fotografie, dokumenty i przedmioty związane z bitwą o Santa Clarę i rewolucją kubańską. Ekspozycje opowiadają o przebiegu akcji, roli „Che” Guevary i zaangażowaniu lokalnej ludności. Na terenie kompleksu znajduje się również pomnik buldożera, który został użyty do podważenia torów i wykolejenia pociągu. Jest to symbol pomysłowości i determinacji rewolucjonistów. Odwiedzając Santa Clarę, Museo del Tren Blindado jest obowiązkowym punktem na mapie dla każdego, kto chce lepiej zrozumieć historię Kuby i rewolucji kubańskiej.
Katedra św. Klary z Asyżu w Santa Clara
Katedra św. Klary z Asyżu (Catedral de Santa Clara de Asís ) jest najważniejszym obiektem sakralnym w mieście Santa Clara. Jej budowa zakończona została w 1692 roku, jednak w 1923 roku w znacznej części uległa zniszczeniu. Większa część obecnego kształtu katedry zbudowana została w latach 40-tych XX wieku. Zbudowana jest w stylu neogotyckim, posiada dużą kolekcję ołowianych witraży. Najbardziej imponującym dziełem jest posąg przedstawiający Najświętszą Maryję Pannę, zwany lokalnie „la Virgen del Camino” (Dziewica Podróżujących). Posąg ten, na początku rewolucji kubańskiej znajdował się na początku drogi prowadzącej z miasta Santa Clara w kierunku Hawany by, jak wierzono, błogosławić turystów przyjeżdżających lub wyjeżdżających z miasta. Po rewolucji posąg został rozebrany i zaginął na ponad trzy dekady. Ostatecznie został ponownie odkryty w 1995 roku w jednym z rowów w okolicach miasta, po czym został oczyszczony.