Muzeum Prasy Śląskiej w Pszczynie

W skrócie - Spis treści, Informacje Pokaż

Muzeum Prasy Śląskiej to jedyne tego typu muzeum w Polsce. Mieści się u wylotu ulicy Piastowskiej głównym deptaku Pszczyny, w jednopiętrowej starej kamienicy mieszczańskiej z przełomu XVIII/XIX wieku, obiekt ten został wpisany do rejestru zabytków. Muzeum powstało w 1985 roku dzięki staraniom obecnego kustosza – Aleksandra Spyry i jego żony Krystyny oraz przy wsparciu Towarzystwa Miłośników Ziemi Pszczyńskiej. Podstawową działalnością muzeum jest kolekcjonowanie i prezentacja wszelkich druków śląskich, powstałych w języku polskim, niemieckim i innych. Muzealna ekspozycja znajduje się na parterze oraz poddaszu obiektu i ukazuje dzieje prasy śląskiej, od jej początków aż do 1939 roku. Znajdziemy więc tutaj przede wszystkim gazety, ulotki, książki i czasopisma o treściach patriotycznych, które miały za zadanie budowanie świadomości narodowej polskiej Ślązaków i doprowadziły do rozstrzygnięć historycznych – trzy powstania śląskie, plebiscyt, powrót do Macierzy. Najstarszym drukiem w posiadaniu muzeum jest brewiarz z 1688 roku, najstarszą zaś gazetą – egzemplarz Schlesische Privilegirte Zeitung z 1813 roku. Można tutaj także zobaczyć gazety wydawane przez trzy wybitne postacie, Wojciecha Korfantego, Stanisława Ligonia i Karola Miarkę. Jako jedyne w kraju muzeum gromadzi w swych zbiorach maszyny oraz urządzenia drukarskie i introligatorskie (m.in. nożyce do cięcia papieru) i pomocnicze (kamera reprodukcyjna). W budynku muzeum znajduje się również biblioteka w której zgromadzono ponad 2500 pozycji głównie związane z drukarstwem i prasą. Muzeum wyposażone jest również w system do prezentacji multimedialnych. W jednej z sali ekspozycyjnych, na parterze nad maszynami drukarskimi zainstalowano ekran, na którym wyświetlany jest krótki film opowiadający historię drukarstwa oraz zasady działania wybranych maszyn drukarskich, a na poddaszu od 2016 została zainstalowana mapa przedstawiająca lokalizacje najstarszych i najważniejszych drukarni na Śląsku z pulpitem do interaktywnej prezentacji.
Muzeum Prasy Śląskiej nosi imię przywódcy ludu śląskiego Wojciecha Korfantego, na co zgodę wyraziły córki Wojciecha Korfantego – Halżka Kozłowska i Maria Ulmann, które w 1989 roku przyjechały do Polski i odwiedziły Pszczynę. Na parterze możemy zobaczyć po nim pamiątki: Zrekonstruowany gabinet redaktorski, ekspozycje biograficzną oraz meble pochodzące z jego drukarni „Polonia” w Katowicach.
Na piętrze znajduje się również sala poezji i muzyki kameralnej, w której prezentowane są dawne instrumenty muzyczne z terenu Śląska, tzw. „Izba u Telemanna” (otwarta we wrześniu 1997 roku), umieszczono w niej zabytkowe instrumenty muzyczne, używane dawniej w domach mieszczan (wśród nich m.in. dudy i cymbały), ale także te najpopularniejsze używane przez orkiestry dęte, czy też wykonane własnoręcznie na pszczyńskich wsiach. Najcenniejszymi instrumentami są: piano de table z 1805 roku, oraz pozytyw z 1783 roku ze spalonego kościółka św. Jadwigi w Pszczynie, choć pierwsza wzmianka o tym instrumencie pochodzi z 1750 roku (w tym właśnie roku organmistrz T. Schulz z Jabłonkowa wybudował do niego nową wiatrownicę). Warto również nadmienić że corocznie od 1997 roku w „Izbie u Telemanna” odbywa się kameralna impreza artystyczna – Dialogi Poezji i Muzyki – Plesna Civitas, na które zapraszają Towarzystwo Miłośników Ziemi Pszczyńskiej, Starostwo Powiatowe w Pszczynie oraz Pszczyńskie Centrum Kultury.
Od 19 października 2006 roku Muzeum Prasy i Drukarstwa Śląskiego im. Wojciecha Korfantego znajduje się na oznakowanym Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego i jest jednym z ponad trzydziestu obiektów na jego trasie – to jedyny taki szlak w Polsce. Muzeum zwiedzać możemy od wtorku do soboty w godzinach od 10:00 do 14:00 oraz w niedziele (tylko od kwietnia do września), w godzinach od 14:00 do 18:00. Bilet kosztuje 8 zł plus 2 zł Izba Telemanna. Na zwiedzanie całości powinna nam wystarczyć 1 godzin.

Ciekawostka: W Muzeum znajduje się miniaturowy model prasy drukarskiej Gutenberga w skali 1:10, przekazanej w 1992 roku przez właściciela drukarni w Solinger z Niemiec.

Kim byli….

Wojciech Korfanty (1873-1939) – działacz śląski, publicysta, poseł na Sejm Ustawodawczy.
Urodzony w osadzie Sadzawka (obecnie Siemianowice Śląskie), zmarł w Warszawie. Polityk, działacz śląski, publicysta. Posłował do parlamentu Rzeszy i pruskiego Landtagu. Poseł na Sejm Ustawodawczy. W latach 1920-1921 był polskim komisarzem plebiscytowym na Górnym Śląsku. Kierował całością akcji organizacyjnej, propagandowej i politycznej na rzecz zwycięstwa Polski w plebiscycie o przyłączenie Śląska do Polski. Dyktator III powstania śląskiego. Wicepremier rządu Wincentego Witosa w 1923 roku. Poseł w Sejmie Rzeczypospolitej i w Sejmie Śląskim, zasiadał w senacie. W 1927 roku stanął przed Sądem Marszałkowskim. W 1930 roku aresztowany i osadzony w twierdzy brzeskiej. W 1935 udał się na emigrację do Czechosłowacji, po zajęciu kraju przez hitlerowców wyjechał przez Niemcy do Francji. W kwietniu 1939 roku wrócił do Polski. Po powrocie aresztowany i osadzony w więzieniu mokotowskim. Zwolniony po 82 dniach. Zmarł 17.08.1939 w dwudziestą rocznicę wybuchu pierwszego powstania śląskiego. Według jednej z wersji śmierć nastąpiła wskutek wymalowania ścian farbą z domieszką arszeniku, co miało być bezpośrednią przyczyną śmierci (zeznanie dr. Szareckiego, Londyn 1940 rok). Pogrzeb Wojciecha Korfantego, który odbył się 20.08.1939 w Katowicach na cmentarzu przy ul. Francuskiej, przekształcił się w wielką patriotyczną manifestację, stał się wyrazem poparcia dla prowadzonej przez niego polityki niepodległościowej. Trzeba głośno mówić że dzięki niemu trzecie powstanie śląskie, okazało się jednym z dwóch obok powstania wielkopolskiego, polskich zrywów zbrojnych zakończonych sukcesem.
Wojciech Korfanty był wieloletnim przewodniczącym Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji. W 1936 brał czynny udział w montowaniu tzw. Frontu Morges. Został pierwszym prezesem Stronnictwa Pracy, powstałego w 1937 z połączenia Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji i Narodowej Partii Robotniczej. Pośmiertnie w 1997 roku został odznaczony m.in. Orderem Orła Białego. Od 1993 roku nagrody jego imienia przyznaje Związek Górnośląski – regionalna organizacja promująca śląską kulturę i tradycję.

Georg Philipp Telemann (1681-1767) – niemiecki kompozytor okresu baroku.
Urodził się w Magdeburgu w rodzinie silnie związanej z kościołem luterańskim. Jego ojciec i matka byli dziećmi pastorów, i tego rodzaju karierę przeznaczano także Georgowi, gdyby nie jego nadzwyczajne zdolności muzyczne. Muzyką zaczął się interesować w wieku 10 lat, a w wieku 12 lat napisał pierwszą operę. Jednak jego talent nie był akceptowany przez rodzinę, która chciała, by zdobył bardziej lukratywny zawód. Jego matka skonfiskowała mu wszystkie instrumenty, on jednak nadal komponował muzykę i na własną rękę rozszerzał swe umiejętności muzyczne. W latach 1704–1708 Telemann przebywał na dworze hr. Promnitza (dworzanina Augusta II, króla polskiego) w Żarach jako muzyk nadworny i kapelmistrz. W miesiącach letnich bywał częstym gościem w Pszczynie. Żarski dwór Promnitza uchodził za jeden z najświetniejszych sasko-polskich dworów magnackich. Panował tam przepych i ceremoniał. Niemal bez przerwy gościły włoskie i francuskie zespoły operowo–baletowe. Tam miał okazję poznać polską muzykę ludową, co okazało się dla późniejszej twórczości Telemanna bardzo znaczące. Wiele jego dzieł nawiązuje bowiem do polskich tańców.
Następną posadę przyjął w Eisenach, jako dworski koncertmistrz i dyrygent. Jego pobyt pokrywał się częściowo z obecnością Jana Sebastiana Bacha. W Eisenach Telemann komponował głównie sonaty kościelne i różne okolicznościowe dzieła muzyczne. Tam też ożenił się, ale po śmierci żony przy porodzie w 1711 roku zdecydował przenieść się do Frankfurtu. Równolegle działał też w Hamburgu, z którym po pewnym czasie związał się na stałe. Był tytanem pracy, obowiązków miał mnóstwo i chętnie przyjmował różne dodatkowe zamówienia z kraju i z zagranicy. Był kompozytorem samoukiem. Przez całe życie utrzymywał się wśród najbardziej postępowych twórców. U współczesnych zyskał uznanie także jako organista i kapelmistrz. Był uważany za najbardziej płodnego kompozytora wszystkich czasów. Do końca utrzymywał wysoką sprawność intelektualną, a swe ostatnie dzieło skomponował w 1767 roku. W tym samym roku zmarł na zapalenie płuc w Hamburgu.

Ciekawostka: Georg Philipp Telemann był ojcem chrzestnym jednego z synów Jana Sebastiana Bacha — Carla Philippa Emanuela, który swe środkowe imię dostał na jego cześć.

Izba u Telemanna – Galeria

Grzegorz R.

#TuiTamINFO to ktoś, kto ostatnio ma dużo czasu i zwykle udaje Mu się gdzieś "uciec" bliżej lub dalej. Oczywiście stara się mieć ze sobą aparat. Kiedy nie podróżuje to prawdopodobnie delektuje się ciszą domowego spokoju lub odkrywam najgłębsze sekrety najnowszych urządzeń technologicznych.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ Anuluj odpowiedź

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Ponieważ podróżowanie stało się dla Mnie łatwiejsze, a ostatnio mam trochę więcej czasu, to zwykle udaje mi się gdzieś „uciec” kilka razy w roku, bliżej lub dalej. Oczywiście staram się mieć ze sobą aparat. Fotografia nie jest moim sposobem na życie, to raczej amatorska pasja i według mnie, może być sposobem komunikowania się z innymi. Myślę, że większość amatorów robi to z tych samych powodów, dla radości tworzenia, miłości do podróży i fotografii. Dołożyłem wszelkich starań, aby treść była jak najbardziej zgodna z rzeczywistością, wykorzystując do tego celu, przewodniki, informatory, biuletyny, książki historyczne, archiwa, biblioteki internetowe itp. Będę wdzięczny za wskazówki dotyczące błędów i nieaktualnych informacji. Wszelkie uwagi są dla mnie bardzo cenne i mile widziane, dzięki nim będę mógł dokonać jak najszybciej korekt w opisach.