Bieszczadzka wąskotorowa Kolejka Leśna

W skrócie - Spis treści, Informacje Pokaż

Wąskotorowa Kolejka Leśna jest główną turystyczna atrakcją Bieszczadów. Znajduje się w Majdanie, w dolinie Solinki 2 km od Cisnej. Powstała przed I wojną światową. Odegrała w rozwoju Bieszczad dużą rolę, będąc w wielu przypadkach przy braku sieci utwardzonych dróg, spławnych rzek, jedynym środkiem transportu. Z tego powodu właściciele lasów inwestowali w transport kolejowy. Obecnie sieć tych kolei uległa w znacznej jej części likwidacji, co było spowodowane zmianami gospodarczymi, rozwojem wspomnianych wcześniej sieci dróg, a także brakiem inwestycji w modernizację. Obecnie w eksploatacji znajdują się tylko fragmenty sieci, głównie jako atrakcja turystyczna.

Skansen – bocznica na dworcu głównym na Majdanie

Dostępne dziś fragment wybudowano z końcem XIX wieku służył mieszkańcom jako ważna trasa komunikacyjna ożywiająca gospodarczo dawne, wsie położone u stóp granicznego Beskidu. Z początkiem XXI stulecia bieszczadzka ciuchcia zaistniała dzięki grupie pasjonatów, którzy w 1992 roku dzięki staraniom Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei, Bieszczadzka Kolej Leśna została objęta ochroną konserwatorską. Do rejestru zabytków wpisano torowisko, stacje i przystanki na całej sieci oraz część taboru. W 1996 roku powołano do życia Fundację Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej, która postawiła sobie za cel przejęcie majątku linii i jego dalszą eksploatację oraz zbieranie funduszy na konieczne remonty. W 1997 roku Fundacja przywróciła, po dwuletniej przerwie, sezonowy ruch turystyczny. Odbywał się on początkowo tylko na niewielkiej jej części. Dziś kolejka kursuje sezonowo na dwóch trasach: Pierwsza Majdan – Cisna – Dołżyca – Przysłup, (odległość 12 km czas przejazdu 1 godz. 10 min), i druga trasa: Majdan – Żubracze – Solinka – Balnica (odległość 9 km czas przejazdu 45 min). W lipcu i sierpniu, zgodnie z rozkładem jazdy, ze stacji w Majdanie wyrusza pięć pociągów. Pierwszy odjeżdża o godzinie 9:30 do Przysłupia, a ostatni o godzinie 15:30 do Balnicy (dane 2017 r.).
Trasa przejażdżki jest bardzo urozmaicona, biegnie przez lasy, jest mnóstwo zakrętów i delikatnych wzniesień. Nie wolno jechać szybciej niż 15 km/godz. W stronę Woli Michowej wiedzie wąską górską doliną do granicy ze Słowacją w Balnicy. W drugą stronę, z głównej stacji Majdan, ciuchcia wyrusza przez dolinę do Cisnej i Dołżycy i jedzie przez pewien czas równolegle do głównej drogi. Po drodze możemy podziwiać piękną panoramę na BPN i najwyższe połoniny bieszczadzkie (tą właśnie trasę poleciła nam pani sprzedająca bilety). Na końcowej stacji w Przysłupie mamy 45 min. postoju, można w miejscowej smażalni spróbować wędzonego pstrąga, polecam naprawdę dobry. Obok znajduje się galeria rzeźbiarska z pamiątkami. Jeśli ktoś ma wykupiony bilet powrotny wraca z powrotem.
Warto dodać że, na terenie stacji Majdan znajduje się parking, punkty małej gastronomii, sklepy z pamiątkami, można zakupić miejscowe specjały: miody sery, nalewki. Znajduje się również ekspozycja muzealna, oraz skansen, gdzie na bocznicy ustawiono kilka starych wagoników i lokomotyw.

Ciekawostka: Bieszczadzka Wąskotorowa Kolej Leśna – jest najwyżej położoną linią wąskotorową w Polsce. Nazwa „Majdan” pochodzi od placu przeładunkowego drewna jaki się w tym miejscu początkowo znajdował.

Historia powstania kolejki

Historia Bieszczadzkiej kolejki sięga lat 1890-1895, kiedy wybudowano ją z inicjatywy kilku firm z Budapesztu oraz Wiednia eksploatujących wtedy bieszczadzkie lasy i posiadających na tym terenie tartaki. Wszystkie prace wykonano ręcznie, przy użyciu transportu konnego należącego do mieszkańców okolicznych wiosek. Na początku cała trasa liczyła 24 km. Szerokość toru wynosiła, zgodnie z obowiązującym standardem na terenie monarchii Austro-węgierskiej, 760 mm obecnie jest o 10 mm mniejsza. Wykonanie projektu i jego realizację powierzono polskiemu inżynierowi kolejowemu z Jarosławia. Budowa została zakończona 22 stycznia 1898 roku. Na końcowej stacji Cisna – Majdan zlokalizowano największy w Bieszczadach skład załadowczy drewna. W latach 1900–1904 wybudowano 20-kilometrowe przedłużenie linii z Cisnej do Beskidu. Linia ta była obsługiwana przez odrębne przedsiębiorstwo z własnym taborem.
Dramatyczne przemiany i zniszczenia wojen światowych nie ominęły kolejki leśnej. W czasie I wojny światowej przez Bieszczady dwukrotnie przechodziła linia frontu i ruch na niej był okresowo zawieszany. W czasie działań wojennych zniszczeniu uległy tory i mosty, a tabor, po wycofaniu się wojsk rosyjskich, które przejściowo zajęły ten region został w większości wywieziony w głąb Rosji.
Od 1921 roku, gdy sytuacja gospodarcza Polski zaczęła się stabilizować, ocalałe resztki majątku i taboru kolejki przejął Zarząd Okręgowy Dyrekcji PKP we Lwowie. Zakupiono nowe parowozy, wagony i drezyny. Do 1939 roku prowadzony był regularny ruch pasażerski i towarowy na podstawie specjalnych umów z PKP. W 1920 roku została, również ponownie uruchomiona linia Cisna – Beskid, była ona czynna tylko do lat 30-tych, z uwagi na wyczerpanie się dostępnych zasobów drewna linie zamknięto i rozebrano.
Podczas II wojny światowej kolejka, administrowana przez okupacyjne władze niemieckie była intensywnie wykorzystywana, wskutek wzmożonej eksploatacji lasów dla potrzeb wojskowych. Niemcy zmodernizowali tabor. W 1940 roku kursowały dwie pary pociągów pasażerskich. Pod koniec wojny w wyniku walk uległy zniszczeniu tory i nasypy, wysadzono wiele mostów, ewakuowano personel i wywieziono urządzenia i prawie cały tabor kolei.
Po wojnie kolej została przejęta w zarząd PKP, ale ze względu na duże zniszczenia, wyludnienie regionu i trwające walki z UPA, regularnego ruchu nie wznowiono.
W latach 1954-1964 przystąpiono do odbudowy kolejki, głównie z myślą o zwózce drewna z okolic Górnej Solinki, Wetliny, Smereku, Cisnej, Smolnika i innych miejscowości do stacji PKP w Łupkowie i kombinatu drzewnego w Rzepedzi. Oprócz podstawowej funkcji jakim był transport drewna, kolejka była środkiem przemieszczania się dla mieszkańców okolicznych wiosek, co przy braku dróg w tym czasie było jedyną możliwością.
Od końca lat 70-tych ubiegłego wieku transport przewożonego kolejką drewna zaczął się zmniejszać, ze względu na wybudowaną tzw. Obwodnicę Bieszczadzką, szybszy i tańszy transport pomału wypierał transport kolejką. Początek lat 90-tych, w wyniku przemian gospodarczych, po prawie 100 latach istnienia kolejka przestała służyć transportowi drewna, a w 1991 roku zamknięto całoroczny ruch pasażerski, uruchamiając linię jedynie w sezonie letnim.
W 1992 roku, dzięki Polskiemu Stowarzyszeniu Miłośników Kolei, wąskotorówka została objęta ochroną konserwatorską. Całą jej infrastrukturę oraz tabor, wpisano do rejestru zabytków. W 1996 roku powołano do życia Fundację Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej, która wyremontowała torowisko, zakupiła lokomotywki i wagony, dzięki czemu w 1997 można było wznowić kursy pasażerskie dla turystów. Dziś Bieszczadzka kolej Wąskotorowa jest jedną z największych atrakcji turystycznych Bieszczad, a świadczą o tym rekordy jakie pobija w przewozie turystów i tak: 2010 rok- 60 tys, 2011 – 72 tys, 2012 – 85 tys, 2013 – 94 tys, 2014 – 102 tys, 2015 – 112 tys, 2016 – 127 tys turystów i wszystko wskazuje na to, że rok 2017 również będzie rekordowy.

Źródło: Technika Transportu Szynowego (TTS) 5-6/2005

Ekspozycja muzealna

Informacje praktyczne

Strona internetowa: [www.kolejka.bieszczady.pl]
Kontakt: Fundacja Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej – Majdan 17 38-607 Cisna tel. (+48) 13 468 63 35
Kup bilet przez Internet: [www.kolejka.bieszczady.pl/kup-bilet]
Zakup biletu przez Internet gwarantuje pewne miejsce w pociągu, w sezonie to jest najlepsza opcja, ponieważ liczba miejsc w pociągu jest ograniczona i przyjazd w późniejszych godzinach nie gwarantuje, że go dostaniemy w kasie na stacji głównej w Majdanie. W kasie nie ma możliwości płacenia kartą (2017 r), trzeba mieć gotówkę.
Wstęp na teren stacji jest płatny, upoważnia m.in. do zwiedzania skansenu i ekspozycji muzealnej
– 2 zł bilet normalny
– 1 zł bilet ulgowy
Na terenie Majdanu znajduje się parking samochodowy dodatkowo płatny – za cały dzień. Czynny w godzinach pracy stacji, potem zamykana jest brama wyjazdowa.

Kliknij na zdjęcie aby powiększyć

Grzegorz R.

#TuiTamINFO to ktoś, kto ostatnio ma dużo czasu i zwykle udaje Mu się gdzieś "uciec" bliżej lub dalej. Oczywiście stara się mieć ze sobą aparat. Kiedy nie podróżuje to prawdopodobnie delektuje się ciszą domowego spokoju lub odkrywam najgłębsze sekrety najnowszych urządzeń technologicznych.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ Anuluj odpowiedź

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Ponieważ podróżowanie stało się dla Mnie łatwiejsze, a ostatnio mam trochę więcej czasu, to zwykle udaje mi się gdzieś „uciec” kilka razy w roku, bliżej lub dalej. Oczywiście staram się mieć ze sobą aparat. Fotografia nie jest moim sposobem na życie, to raczej amatorska pasja i według mnie, może być sposobem komunikowania się z innymi. Myślę, że większość amatorów robi to z tych samych powodów, dla radości tworzenia, miłości do podróży i fotografii. Dołożyłem wszelkich starań, aby treść była jak najbardziej zgodna z rzeczywistością, wykorzystując do tego celu, przewodniki, informatory, biuletyny, książki historyczne, archiwa, biblioteki internetowe itp. Będę wdzięczny za wskazówki dotyczące błędów i nieaktualnych informacji. Wszelkie uwagi są dla mnie bardzo cenne i mile widziane, dzięki nim będę mógł dokonać jak najszybciej korekt w opisach.