Ruiny zamku Rabsztyn leżą na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, na Szlaku Orlich Gniazd, w województwie małopolskim, we wsi o tej samej nazwie, w powiecie olkuskim, w odległości około 5 kilometrów od górniczego miasta Olkusza. Okolica ta, nazywana Wyżyną Olkuską, znajduje się na wysokości ponad 400 metrów n.p.m. Bliskość miasta i względy bezpieczeństwa zadecydowały o lokalizacji dla tej warowni, usadowionej na najbliższym Olkuszowi ostańcu. Zamek usytuowany został w trudno dostępnym, szczytowym rejonie wzgórza, wtopiony w naturalne skały, otoczony fosa. Nazwa zamku i miejscowości powstała z połączenia niemieckich wyrazów rabe (kruk) i stein (skała), co w polskim tłumaczeniu oznacza Krucza Skała . Kto i kiedy zbudował Rabsztyn, dokładnie nie wiadomo brak jest materiałów źródłowych z okresu powstawania zamku Rabsztyn. Ponieważ nie zachowały się żadne plany czy szkice ówczesnej budowli, głównych wskazówek dotyczących pochodzenia zamku należy szukać w badaniach architektonicznych i archeologicznych, prowadzonych na ruinach zamku. Pomocnymi materiałami są także informacje źródłowe z XV wieku, ilustracje z wieku XVII i XVIII. Do najbardziej cennych dokumentów należą ryciny, z których najstarsza pochodzi z roku 1792, a także przedwojenne fotografie. Zawarte na nich obrazy w niezastąpiony sposób wypełniają wiedzę o wyglądzie zamku. Dzisiaj wiadomo już, że Rabsztyn został kilkakrotnie poddany przebudowie; począwszy od wczesnego średniowiecza do XVII wieku włącznie. Najstarsze ślady średniowiecznej kamiennej budowli znajdują się na szczycie wapiennego ostańca i są nazywane zamkiem górnym. Przypuszczalne datowanie tego założenia to koniec XIII, początek XIV wieku. Z całego kompleksu obronnego właśnie ta część uległa największej degradacji i od strony wizualnej jest najbardziej zniszczona. Kolejnym i chyba najważniejszym, kamiennym obiektem na rabsztyńskim ostańcu, istniejącym jeszcze do końca XIX wieku była wieża, była ona elementem o znaczeniu podstawowym dla obronności zamku, miejscem ostatecznej obrony. Niestety nie przetrwała próby czasu, została wysadzona przez rabusi kamiennego surowca, lub jak podają inne źródła, przez poszukiwaczy skarbów. Zamek w Rabsztynie zaliczał się w swym najstarszym okresie do skromnych, ale znaczących warowni, głównie za przyczyną bardzo małej ilość tego typu obiektów na tym terenie w owym czasie. W pierwotnej postaci swą wielkością mógł imponować raczej tylko ludziom niskiego stanu. Z czasem jednak obraz zamku zaczął ulegać zmianie. Warownia poddawana była modernizacjom, przebudowom, zwiększała swe gabaryty, śledząc nowe trendy sztuki obronnej na przełomie dalszych lat, co w rezultacie doprowadziło do powstania pięknej renesansowej rezydencji. Dziś z tamtych lat do zwiedzania nie wiele zostało, można podziwiać szczątki gotyckiego zamku górnego, mury zamku dolnego, bramę wjazdową z wieżą bramną, mieszczącą obecnie niewielką ekspozycję muzealną, pozostałości dziedzińca zamkowego oraz zrekonstruowany most. Dodać również trzeba, że prace rekonstrukcyjne trwają nadal. Odkryte w obrębie zamku średniego pomieszczenia chroni teraz przeszklony pawilon i na tym nie koniec, jak można przeczytać w artykule na stronie Miasto i Gmina Olkusz [www.umig.olkusz.pl ] powstała już koncepcja trasy turystycznej na zamku, a niebawem poprzez nadbudowę uczytelniona zostanie wieża zamku górnego, co pozwoli na obserwowanie pięknej rabsztyńskiej panoramy z jeszcze większej wysokości. Ukończono również projekt „Rabsztyn, ruiny zamku (XIV-XV): prace konserwatorskie i zabezpieczające w obrębie zamku średniego – etap III ” w ramach którego wykonano szereg prac związanych z rekonstrukcja murów od strony zachodniej i południowej, wykonano stalowe schody, tarasy widokowe, nowe posadzki. Po zrealizowaniu wszystkich zadań inwestycyjnych na zamku, oprócz oczywistych funkcji ekspozycyjno-muzealnej, pojawi się towarzysząca jej funkcja turystyczna, obejmująca m. in. kawiarnię, toalety, sklepik z pamiątkami, czy wielofunkcyjna scena, umożliwiająca organizację imprez plenerowych. W artykule mowa jest również o kolejnych planach robót, których głównym celem będzie stabilizacja i zespolenie północno-wschodniego i wschodniego fragmentu skarpy ostańca wapiennego, pod zamkiem górnym z nadbudową wieży zamku górnego. Nic tylko pogratulować włodarzom miasta i wszystkim, którzy przyczyniają się do takich decyzji.Warto również zaznaczyć, że od 2015 roku w ramach biletu wejściowego na zamek, jest możliwość dodatkowo zwiedzić dom Antoniego Kocjana, który celowo dla zwiększenia atrakcyjności został przeniesiony z Olkusza, znajduje się u podnóża góry zamkowej. Antoni Kocjan był przedwojennym konstruktorem szybowców i oficerem wywiadu lotniczego Armii Krajowej. Zasłynął tym, iż rozpracował tajemnicę niemieckich rakiet V1 i V2 (bardziej szczegółowy opis poniżej ).
Popularne w tej chwili...
Czy wiesz że… Na zamku w Rabsztynie około 1580 roku znajdowała się niewielka hodowla lwów?. Hodowano je dla króla Stefana Batorego, który był zapalonym myśliwym. Oprócz Rabsztyna hodowla prowadzona była jeszcze pod Warszawą, w Krakowie i na Litwie.
Brama wjazdowa do zamku Na dziedzińcu Widok na zamek dolny Widok zza murów na zamek górny Wejście na wieże Na szycie wieży Widok z wieży Ekspozycje muzealne w wieży bramnej
VIDEO
Zamek w Rabsztynie z lotu ptaka [ www.polskazdrona.pl ]
VIDEO
Wirtualna rekonstrukcja zamku
Ciekawostka… Ruiny zamku w Rabsztynie pojawiły się w filmie w reż. Giacomo Battiato „Karol. Człowiek, który został papieżem.”
Dzieje zamku
Rekonstrukcja zamku
Zamek Rabsztyn został wybudowany prawdopodobnie na przełomie XIII i XIV wieku. Nie wiadomo, kto wybudował najstarszą część, czyli zamek górny. Być może był to małopolski ród rycerski Toporczyków z Morawicy. Inne hipotezy wiążą początki zamku z działalnością księcia Henryka Brodatego lub biskupa krakowskiego Jana Muskaty. Nadmieńmy, iż Wacław II był zarówno władcą państwa czeskiego a w latach 1290- 1305 również polskiego. Zaś biskup Muskata, ściśle związany z czeskim rodem panującym popierał Przemyślidów, przeciwstawiając się Władysławowi Łokietkowi, co prowadziło do licznych zatargów między królem, a biskupem. Przez niemal cały XIV wiek zamek Rabsztyn nie był wzmiankowany w źródłach. Jednak przyjmuję się, że to za panowania, króla Kazimierza Wielkiego nastąpiła rozbudowa zamku, który stał się kamienno-ceglaną, gotycką twierdzą włączoną w Szlak Orlich Gniazd. Pod koniec XIV wieku po śmierci króla Kazimierza Wielkiego, zamek trafił w ręce potężnego rodu Leliwitów Melsztyńskich . Z tego okresu pochodzą pierwsze zapiski dotyczące zamku w Rabsztynie. W jednej z nich, datowanej na 1396 rok wymienia się Grzegorza, kapelana zamkowej kaplicy. Warto dodać, że w tym czasie u stóp górnego zamku powstał zamek średni z budynkami mieszkalnymi, dziedzińcem i bramą w murze broniącym zamku od strony wschodniej. W południowo-zachodnim narożniku zamku średniego znajdowała się wieża z otworami strzelniczymi skierowanymi na zewnątrz zamku, a w 1412 roku przeprowadzono częściowy remont zamku rabsztyńskiego, podczas którego przebudowano wieżę obronną oraz wydrążono studnię. Następnie na krótką chwilę zamek trafia w ręce Jan Spytkowic z Melsztyna , a potem córki Jadwigi , której prawnym opiekunem, a także właścicielem zamku został jej stryj Spytek z Melsztyna (młodszy). Ze Spytkiem z Melsztyn wiąże się pewna historia. Zawiązał on konfederację polskich husytów przeciw biskupowi krakowskiemu Zbigniewowi Oleśnickiemu. Po napadzie na obradującą w Nowym Korczynie radę królewską, został pokonany w bitwie pod Grotnikami, gdzie sam poległ i pośmiertnie uznano go za wroga Polski. Jego majątek w tym zamek w Rabsztynie uległ konfiskacie i w 1441 roku przeszedł na rzecz skarbu królewskiego, jednak pod naciskiem szlachty król złagodził wyrok, zamek przeszedł w ręce Andrzeja Tęczyńskiego herbu Topór. Na rozkaz króla Władysława Warneńczyka w 1443 roku rozpoczęto odbudowę i wzmacnianie zamku, który stał się siedzibą niegrodowego starostwa.
Najstarszy zachowany wizerunek zamku – akwarela Zygmunta Vogla z 1792 roku
Na przełomie XIV i XV wieku powstał zamek dolny, wybudowano go na wschodniej i północnej stronie wzgórza. Od północy bronił zamku dostawiony do skały mur kurtynowy, w którym znajdowała się brama wjazdowa i pomieszczenia straży. Wtedy też wykopano suchą fosę na północno-wschodnim stoku wzgórza. Nie wiadomo jak wyglądał zamek dolny, ponieważ w znacznej części został rozebrany pod koniec XVI wieku, gdy na jego miejscu postawiono renesansowy pałac. Po tragicznej śmierci Andrzeja Tęczyńskiego w 1461 roku, (został zabity przez mieszczan krakowskich za znieważenie rzemieślnika – płatnerza, który mu źle wykonał zbroję ), starostą został jego syn Jan, który przyjął nazwisko Rabsztyński . Po 1515 roku starostwo rabsztyńskie otrzymał Jan Boner, bankier króla Zygmunta Starego. Ciekawostką jaką warto tu przytoczyć jest fakt, iż Jan Boner jako bankier królewski sfinansował wesele z włoską księżniczką Boną Sforzą (chyba najbardziej znaną polską królową ) i współdecydował o wydatkach przy budowie kaplicy zygmuntowskiej i samego zamku wawelskiego. Bonerowie przebudowali zamek, który uzyskał kształt renesansowej rezydencji mieszkalno-obronnej. Jan Boner nie posiadał własnych dzieci. Cały swój majątek przekazał bratankowi- Sewerynowi , a po jego śmierci majątek odziedziczył jego syn Stanisław , który w 1573 roku na zamku gościł króla Henryka Walezego. Zamek w posiadaniu Bonerów był do końca XVI wieku. Kolejnym starostą rabsztyńskim w 1592 roku został marszałek wielki koronny Mikołaj Wolski . Za jego czasów rozpoczęła się w/w przebudowa rabsztyńskiego zamku. Wyburzono część murów obronnych i ścian zamku dolnego, a na miejscu wzniesiono renesansowy pałac, którego mury możemy oglądać do dziś. Budowę dokończył kolejny starosta rabsztyński marszałek wielki koronny Zygmunt Gonzaga Myszkowski . W dwóch skrzydłach pałacu znajdowało się 40 pokoi. Dzięki temu przedsięwzięciu zamek stał się renesansową możnowładcą siedzibą mieszkalną, przez co zatracił, częściowo, swój obronny charakter. Świetność Rabsztyna nie trwała długo. W 1657 roku zamek został spalony i ograbiony przez wycofujących się Szwedów. Po Potopie Szwedzkim zamek został tylko częściowo odbudowany ze zniszczeń i wkrótce został opuszczony. Dlatego na początku XVIII wieku u podnóża zamku wybudowano dwór starościński i folwark. Taki stan pokazuje najstarszy zachowany wizerunek zamku, czyli akwarela Zygmunta Vogla z 1792 roku. Opuszczony zamek popadał w coraz większą ruinę. Okoliczna ludność rozbierała zamkowe mury dla odzyskania budulca, dodatkowo na przełomie XIX i XX wieku tzw. poszukiwacze skarbów wysadzili jedyną zachowaną część zamku – basztę oraz mury zamku dolnego. Od 1990 roku właścicielem zamku są władze Olkusza , które prowadzą intensywne prace mające na celu uchronienie tego cennego zabytku przed zniszczeniem i przyznać trzeba, że zamek z roku na rok staje się coraz piękniejszy.
Źródła historyczne pisane . Opis Zamku w Rabsztynie – Tygodnik Ilustrowany 1862 rok
[…] Pod rokiem 1587 Rabsztyn, porówno z Olkuszem, ma w dziejach świetnie zapisaną kartę. Podczas wojny o posiadanie korony przez Maksymiliana ze stronnikami Zygmunta toczonej, kilka tysięcy posiłków ze Szląska wysłanych, dążyło drogą nieopodal zamku wiodącą ku Krakowowi, w pomoc arcyksięciu. Znaczną tę na owe czasy siłę zniósł starosta rabsztyński Hołubek, w porozumieniu z górnikami olkuskimi, którzy w chwili gdy on z zamku w sto koni na nieprzyjaciół uderzył, od strony miasta na tyły ich natarli. Mnóstwo jeńców, wraz z całym sprzętem wojennym wpadło w ręce zwycięzców. Zygmunt III darował starostwo rabsztyńskie Mikołajowi Wolskiemu, marszałkowi wielkiemu koronnemu, ulubieńcowi swojemu. Wtenczas to zamek tutejszy, przez zamiłowanego w budownictwie i sztukach właściciela odnowiony, rozszerzony i przyozdobiony, cieszył się największą, lecz niestety krótką okazałością. W wybuchłej niezadługo wojnie szwedzkiej porówno z tylą innych miast i grodów, uległ łupieży i ruinie. Jak z tego opisu widać, pomimo ruiny jakiej uległ, mógł jeszcze zamek zostać odbudowanym, gdyby w sumienne i dbałe dostał się ręce. Ale z upadającym publicznym duchem, starostwo już tylko o własnych myśleli zyskach, nie zaś o utrzymaniu warownych, pieczy swej poruczonych grodów. To też pomimo znacznej, bo do 16,000 blisko ówczesnych złotych wynoszącej intraty, zamek upadał coraz bardziej, a natomiast wzniosły się gospodarskie zabudowania, stodoły, browary i spichlerze… Ostatnim pod koniec zeszłego wieku, starostą rabsztyńskim był Mieczkowski.[…]
Tygodnik Ilustrowany 1862 rok str. 79-80 [ zobacz pełny tekst ]
Kliknij w wybrany punk na mapie, a zobaczysz link do konkretnego opisu zamku.
Szlak turystyczny nazywany Orlimi Gniazdami, przebiega przez województwa małopolskie i śląskie. Rozpoczyna bieg w Krakowie, kończy w Częstochowie. Król Kazimierz III Wielki podjął się zadania stworzenia systemu obronnego zabezpieczającego granice Rzeczypospolitej i szlaków handlowych, czego dowodem są owe pozostałości zamków i warowni. Co najmniej kilkanaście twierdz powstało właśnie na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Szlak ma długość ok. 163,9 km. Nazwę swą zawdzięcza leżącym na jego trasie ruinom zamków i warowni, ze względu na ich usytuowanie na skałach dochodzących nawet do 30 metrów wysokości. Niestety, dziś większość tych wspaniałych budowli możemy oglądać tylko jako ruiny. Na szczęście w ostatnim czasie ponowione zostały próby rekonstrukcji tych historycznych budowli i zostały odbudowane z ruin, chodzi o zamki w Bobolicach i Korzkwi.
Odległości od zamku w Rabsztynie do poszczególnych miejsc
Bydlin – Ruiny Zamku Rycerskiego w Bydlinie – 14,5 km
Pieskowa Skała – Zamek Królewski w Pieskowej Skale – 21 km
Smoleń – Ruiny Zamku Rycerskiego w Smoleniu – 23,5 km
Ojców – Ruiny Zamku Królewskiego na Złotej Górze w Ojcowie – 26 km
Pilica – Ruiny Zamku Rycerskiego w Pilicy – 28 km
Ogrodzieniec – Ruiny Zamku Rycerskiego w Ogrodzieńcu – 28.5 km
Rudno – Ruiny Zamku Tenczyn 30 km
Korzkiew – Zamek Rycerski w Korzkwi (odrestaurowany) – 33,5 km
Babice – Ruiny Zamku biskupów krakowskich Lipowiec36,5 km
Morsko – Ruiny Zamku Bąkowiec 42 km
Mirów – Ruiny Zamku Rycerskiego koło Mirowa 48 km
Bobolice – Zamek Rycerski w Bobolicach (odrestaurowany) 49,5 km
Ostrężnik – Pozostałości Zamku królewskiego (kompletna ruina prawie nic nie ma) 59,5 km
Olsztyn – Ruiny Zamku Królewskiego w Olsztynie 72 km Poza nimi istniały również inne zamki wchodzące w skład umocnień granicznych, ale wznoszące się poza terenami pasa skalnego Jury Krakowsko-Częstochowskiej są to: Zamek w Dankowie (nieistniejące ruiny twierdzy bastionowej z XVII wieku ), Ruiny Zameku w Lelowie – zbudowany w stylu gotyckim (został rozebrany w latach 1804-1805. Obecnie w tym miejscu znajduje się cmentarz ), Ruiny Zamku w Koziegłowach (rozebrany w latach 60-tych XX w.), Ruiny Zamku w Siewierzu gotycki zamek książęcy i Królewski Zamek Będziński średniowieczna warownia obronna .
Chata Kocjana u podnóża góry zamkowej
Drewniany dom, w którym urodził się Antoni Kocjan słynny przedwojenny konstruktor szybowcowy został wybudowany w 1862 roku, o czym świadczy data na belce stropowej. W 2002 roku na zlecenie władz Olkusza, dom znajdujący się w bardzo złym stanie technicznym został rozebrany, a jego elementy opisane i zabezpieczone. W 2014 roku dom został zrekonstruowany z użyciem oryginalnych elementów i przeniesiony do Rabsztyna stoi u podnóża ruin zamku, można go zwiedzać w ramach biletu zakupionego na zamku. W „Chacie Kocjana” administrowanej przez Miejski Ośrodek Kultury w Olkuszu znajduje się mała wystawa poświęcona Antoniemu Kocjanowi oraz ekspozycja etnograficzna.
Antoni Kocjan był najbardziej zasłużonym przedwojennym konstruktorem szybowców, a podczas okupacji kierował wywiadem lotniczym Armi Krajowej, który odkrył tajemnicę tajnej broni Hitlera – rakiety V1 i V2. Dlatego mówi się o nim, że był „człowiekiem który wygrał wojnę”.
Kim był Antoni Kocjan? Urodził się 12 sierpnia 1902 roku we wsi Skalskie, która dzisiaj jest dzielnicą Olkusza. W 1916 roku rozpoczął naukę w gimnazjum im. Króla Kazimierza Wielkiego w Olkuszu. Od lipca 1920 roku, jako ochotnik walczył w wojnie polsko-bolszewickiej na froncie wołyńskim. W 1923 roku został studentem Politechniki Warszawskiej na wydziale elektrotechnicznym. W 1925 roku rozpoczął działalność w Sekcji Lotniczej Wydziału Mechanicznego Politechniki, pod jego kierunkiem powstawały samoloty i szybowce. W październiku 1929 roku ukończył kurs pilotażu. Jego największą pasją były konstrukcje szybowcowe. W 1931 roku Antoni Kocjan, na zamówienie Aeroklubu Lwowskiego zaprojektował i zbudował szybowiec Czajka I i Czajka II . Rok później poświęcił się całkowicie konstrukcji szybowców zakładając Warsztaty Szybowcowe na Lotnisku Mokotowskim. W 1932 roku wzbił się w powietrze szybowiec Wrona , a dwa lata później jego ulepszona wersja Wrona – bis , do 1939 roku wybudowano ponad 360 tych modeli. W 1933 roku Antoni zaprojektował i zbudował kolejny szybowiec – Kormoran na którym ustanowiono 19 krajowych i międzynarodowych rekordów przelotu i wysokości. Był to najpopularniejszy polski szybowiec treningowy okresu międzywojennego. Kolejna jego konstrukcją był szybowiec Sorka zaprojektowany w 1934 roku. Rok później opracował szybowiec akrobacyjny Sokół , a w 1936 r. dwumiejscowy szybowiec wyczynowy Mewa . Jednak największą sławę przyniósł mu jednomiejscowy, wypoczynkowy szybowiec Orlik zaprojektowany w 1937 roku, który zajął 7 miejsce w I Szybowcowych Mistrzostwach Świata. Kolejna wersja tego szybowca, Orlik III , w 1939 roku zajęła II miejsce w międzynarodowym konkursie na standardowy szybowiec olimpijski.
Fragment broszury poświęconej Antoniemu Kocjanowi wydanej przez Miejski Ośrodek Kultury w Olkuszu w 2015 roku.
Rolę jaką odegrały konstrukcje Kocjana w rozwoju polskiego szybownictwa można mierzyć ich liczbą. Spośród 1400 szybowców zbudowanych w Polsce w latach 30-tych ubiegłego wieku 700 było konstrukcji Kocjana. Wybuch wojny zastał Antoniego Kocjana w Warszawie. Podczas okupacji, na początku 1940 roku rozpoczął działalność konspiracyjną. We wrześniu tego samego roku został aresztowany podczas łapanki i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Dzięki staraniom przyjaciół, znajdująca się pod niemieckim zarządem warszawska firma Techno-Service wystąpiła o zwolnienie Kocjana, jako wybitnego specjalisty potrzebnego w firmie. Ostatecznie po 10 miesiącach pobytu w Oświęcimiu został zwolniony z obozu i wrócił do Warszawy, gdzie otrzymał stanowisko zaopatrzeniowca w w/w firmie. Ta funkcja zabezpieczyła go przed łapankami i dawała możliwość podróżowania. Już we wrześniu 1941 roku Kocjan wrócił do działalności konspiracyjnej. Zorganizował w Warszawie ośrodek produkcji broni na potrzeby ZWZ/AK, a na terenie jego Warsztatów Szybowcowych powstała największa konspiracyjna drukarnia na ziemiach polskich podczas okupacji. Regularnie drukowano w niej czasopisma o łącznych miesięcznych nakładach 227 tys. egzemplarzy.Jednak główna działalność konspiracyjna Antoniego Kocjana dotyczyła wywiadu lotniczego. Został szefem Referatu Lotniczego wywiadu ZWZ/AK. Jego praca polegała na zbieraniu przez AK informacji dotyczących lotnictwa. Na początku 1943 roku do Kocjana zaczęły napływać meldunki o dziwnych „torpedach powietrznych” lub „bombach latających”. Tak zaczęło się największe zadanie Antoniego Kocjana i polskiego wywiadu lotniczego, czyli rozszyfrowanie tajemnicy V1 i V2. W meldunkach opracowanych przez Kocjana i wysyłanych do Londynu w lutym i marcu 1943 roku poinformowano o odkryciu przez wywiad AK rakietowego poligonu doświadczalnego i fabryki rakiet w Peenemunde na wyspie Uznam. Informacje przekazane przez wywiad AK doprowadziły do zbombardowania przez Anglików w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 roku tej placówki, w akcji brało udział 597 bombowców brytyjskich. Łącznie zrzucono 1937 bomb, które zniszczyły znaczną część tajnego niemieckiego ośrodka. Dzięki zbombardowaniu Peenemunde prace nad produkcją V1 i V2 zostały opóźnione o pół roku. W tym miejscu warto dodać, że dwa lata później prezydent USA – Dwight Eisenhower napisał „Gdyby Niemcom udało się udoskonalić nową broń o sześć miesięcy wcześniej, i wprowadzić ją do akcji w odpowiedniej chwili, to jest rzeczą wielce prawdopodobną, że nasza inwazja na Europę napotkałaby na olbrzymie trudności i mogła być niemożliwa „. Dlatego o Antonim Kocjanie mówi się, że był „człowiekiem który wygrał wojnę” . Kolejnym sukcesem wywiadu lotniczego AK, kierowanego przez Antoniego Kocjana było przechwycenie, a następnie dostarczenie do Anglii fragmentów rakiety V2, gdzie została poddana analizie, co przyniosło szereg bezcennych danych pozwalających na skuteczną walkę z tego typu rakietami. Niestety Antoni Kocjan nie mógł świętować zwycięstwa. Został aresztowany w czerwcu 1944 roku wraz z żoną z powodu wykrycia przez Niemców drukarni. Początkowo Niemcy nie wiedzieli o roli, jaką odgrywał Kocjan w konspiracji. Rozpoczęto starania o jego uwolnienie. W efekcie żona Elżbieta Kocjan wyszła na wolność, a jej mąż po brutalnych torturach i przesłuchaniach przez gestapo został rozstrzelany 13 sierpnia 1944 roku wraz z grupą stu ostatnich więźniów Pawiaka. Jego grób jest nieznany.
Źródło: Broszura Miejskiego Ośrodka Kultury w Olkuszu – Dział Muzealno-Regionalny.
Izba pamięci Antoniego Kocjana Ekspozycja etnograficzna Ekspozycja etnograficzna
Strona internetowa – www.zamekrabsztyn.pl
Stowarzyszenie Zamek Rabsztyn – [www.facebook.com/Stowarzyszenie-Zamek-Rabsztyn-219318624749826/ ] oraz [www.rabsztyn.ilkus.pl/ ]
Godziny otwarcia – Kwiecień – Soboty, niedziele od 10:00-18:00, w tygodniu tylko dla grup zorganizowanych, po wcześniejszej rezerwacji tel. 32 494 39 66 – Maj, Czerwiec, Lipiec, Sierpień – Od poniedziałku do piątku 10:00-18:00, sobota, niedziela, święta 10:00-19:00 – Wrzesień – Od poniedziałku do niedzieli 10:00-18:00 – Październik – Soboty, niedziele 10:00-17:00 w tygodniu tylko dla grup zorganizowanych, po wcześniejszej rezerwacji
Bilety wstępu – Dorośli 5 zł, ulgowy 4 zł
Parking – Znajduje się niedaleko Chaty Kocjana – niestrzeżony czynny w godzinach otwarcia zamku, płatny 2 zł