Bezpowrotnie minęły czasy, kiedy posiadająca ogromne włości kościół czy możnowładcy wznosili wytworne siedziby, by stamtąd zarządzać swoim majątkiem. Jednak ich ślady w postaci licznych twierdz, pałaców, dworów i ruin zamków zachowały się doskonale. Na pewno można do nich zaliczyć zamek Hukvaldy, znajduje się on w miejscowości o tej samej nazwie. Sama wieś Hukvaldy (niem. Hochwald) połżona jest w powiecie Frydek-Mistek, w kraju morawsko-śląskim, na Pogórzu Morawsko-Śląskim, nad potokiem Ondřejnice, na Morawach, w geograficznym centrum tzw. Laska. W przeszłości była to znacząca miejscowość właśnie za sprawą w/w zamku, który był przez wieki centrum administracyjnym biskupów ołomunieckich.
Herb władców nad główną bramą
Ruiny warowni Hukvaldy wznoszą się na wzgórzu. Zamek należy do największych w Europie Środkowej, jest drugim pod względem wielkości na Morawach, ma około 650 lat i występuje jako najlepiej zachowany średniowieczny zamek w Beskidach i Podbeskidziu. Kamienny gród założył w XIII wieku Arnold z Hückeswagen. Najstarsze wzmianki o warowni w dokumentach historycznych pochodzą z 1285 roku. W połowie XIV wieku zamek stał się własnością biskupów ołomunieckich, którzy rozbudowali go na przestrzeni wieków, w potężną twierdzę otoczoną murami obronnymi z pięcioma basztami. Jego głównym zadaniem była ochrona ważnego szlaku handlowego łączącego Ołomuniec z Krakowem, a po drugiej stronie granicy, Nový Jičín, Místek (pierwotnie Friedeberk), Frydek i Cieszyn. Prawdopodobnie warownia nigdy nie została zdobyta przez nieprzyjaciela, a próbowali go zdobyć m.in. Duńczycy i trzykrotnie Szwedzi podczas wojny trzydziestoletniej. Dopiero w 1762 roku pokonała go natura, część zamku spłonęła po uderzeniu pioruna. Po tym tragicznym wydarzeniu warownia została opuszczona i od tego czasu zaczęła popadać w ruinę. Obecnie obiekt został częściowo odrestaurowany. W pomieszczeniu dawnej wartowni można zapoznać się z historią zamku. Najbardziej zachowaną częścią ruin zamku Hukvaldy jest barokowa kaplica zamkowa poświęcona św. Andrzejowi. Budynek pochodzi z XVII wieku, a jego wejście zdobią posągi Jana Nepomucena i Franciszka Xaverskiego. Z zamkowej wieży rozciąga się widok na Bramę Morawską i pasmo Beskidów morawsko-śląskich. Ruiny zamku stanowią jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych regionu i przyciągają każdego roku licznych turystów z całych Czech i ostatnio również z Polski, a to za sprawą bardzo dobrego połączenia – bliskość autostrady. Na zamku często przebywał i szukał natchnienia znany na całym świecie czeski kompozytor Leoš Janáček, który urodził się tu w Hukvaldach w 1854 roku, twórca m.in. opery „Przygody Liska Chytruska”. Rzeźbę liska siedzącego na kamieniu można podziwiać niedaleko amfiteatru przy drodze wiodącej do ruin zamku. Melomanów na pewno zainteresuje odbywający się co roku latem na zamku i w otaczającym go ogrodzie, festiwal muzyczny „Janáčkovy Hukvaldy”, gdzie rozbrzmiewa muzyka kompozytora. Zresztą warto dodać, iż na każdym kroku, spacerując czy to po zamku czy parku natkniemy się na ślady pochodzącego stąd sławnego kompozytora. Jego spuścizna muzyczna mocno związana jest głównie z ruinami zamku. W wiosce można zwiedzić również rodzinny dom kompozytora. Dodatkową atrakcją jest znajdująca się w zamkowym parku, na obszarze około 500 hektarów hodowla danieli i muflonów.Zamek Hukvaldy jest dostępny do zwiedzania z przewodnikiem lub samodzielnie, w sezonie od kwietnia do października. Na zwiedzanie trzeba sobie zarezerwować około 2 godziny .
Popularne w tej chwili...
Informacja: Godziny otwarcia, program, ceny biletów itp. [www.hradhukvaldy.eu/uvodni-strana]
Ciekawostka: Jak podają źródła historyczne, największym problemem zamku był zawsze niedostatek wody. Wydrążona w XVI wieku studnia o głębokości 170 metrów (inne materiały archiwalne podają 150 m), miała podobno kosztować więcej niż cała budowla zamku.
Opis zamku Hukvaldy
Kaplica św. Andrzej na zamku Hukvaldy
Zamek znajduje się na długim spiczastym grzbiecie, zajmuje szczytowe partie mocno wydłużonego wzgórza, ograniczonym przez gromady skalne na obu końcach. Niedostępność zamku podkreślają strome zbocza opadające stromo w dolinę. Kształt wzgórza był głównym czynnikiem wpływającym na rozwój i fortyfikacje zamku. Warownia obejmuje teren o długości 320 m i łącznym obwodzie ok. 800 m. Do zamku prowadzą dwie drogi. Dłuższa asfaltowa po zachodnim zboczu oraz krótsza, prowadzona przez znaki turystyczne, wzdłuż północno-zachodniego zbocza. Krótko przed wejściem do zamku obie drogi łączą się. Zamek otaczają dobrze zachowane mury obronne o grubości 2 metrów, wzmocnione dziewięcioma basztami. Podzielony jest na sześć kolejnych części. Do każdej z nich prowadzi oddzielna brama. Do zamku wchodzi się przez pierwszą bramę, która chroniła głównego wejście do zamku. Została ona zbudowana przez biskupa ołomunieckiego arcyksięcia Leopolda Wilhelma von Habsburga, o czym świadczy herb umieszczony nad bramą. Druga brama, prowadząca na główny dziedziniec, stanowi obecnie główne wejście do zamku. Ponad nią wznosi się potężna wieża zwana Kulatina o wysokości 34 metrów i średnicy 25 metrów, jest najstarszą część kompleksu obronnego, zbudowana jeszcze w XIII wieku przez Arnolda von Hückenswagen. Po drugiej bramie znajduje się duży dziedziniec zamkowy. Kiedyś obszar ten był wypełniony budynkami zbudowanymi na murach zamkowych i służył jako zaplecze gospodarcze i wojskowe zamku. Na dziedzińcu tym znajduje się renesansowa kaplica zamkowa pod wezwaniem św. Andrzeja, zbudowana na przełomie XVI i XVII wieku. Można w niej podziwiać piękny ołtarz i pomniki Jana Nepomucena i Franciszka Xaverskiego. W kaplicy, dzięki doskonałej akustyce, organizowane są koncerty.
Orientacyjny plan zamku
Dziedziniec zamku chroniony jest przez dwa narożne bastiony. Znajduje się na nim rownież XVI-wieczna studnia o pierwotnej głębokości 170 m (inne materiały podają 150 m), częściowo zasypana w 1738 roku. Najstarszą częścią zamku jest sama ściana obwodowa ze smukłą wieżą, prowadzącą nad fosą przy zachodnim i wschodnim skrzydłem pałacu zamkowego (najstarszego starego pałacu). Zachowały się w nim tylko pokoje na parterze i dwa portale. Parter pałacu był częściowo zagłębiony poniżej poziomu otaczającego terenu i podzielony na trzy sklepienia łukowe. Na pierwszym piętrze była duża sala. Frontowa fasada została wyburzona w XIX wieku. Wysoko na drugim piętrze można zobaczyć pozostałości najstarszej kaplicy zamkowej. Zachodnie skrzydło pałacu, które tworzyło dziedziniec cylindrycznej wieży zostało zbudowane w późnym gotyku. Ciemne i małe pokoje na parterze tego skrzydła wykorzystywane były prawdopodobnie jako więzienie zamkowe. Natomiast wyższe piętra służyły jako część rezydencji biskupiej, oraz wskazywałyby na istnienie punktów obserwacyjnych. Dziś na szczycie tego pałacu znajduje się taras widokowy. Najbardziej monumentalną częścią z całej warowni jest budowla północnego renesansowego pałacu, który w widoczny sposób łączył pałace zachodnie i wschodnie. Jego fronty z widokiem na dziedziniec są w dużej mierze zachowane. Renesansowy pałac został zbudowany prawdopodobnie przez Biskupa Khuena (stąd Pałac Khuenov). Zamek otacza piękny park w stylu angielskim o powierzchni ponad 500 ha. Otoczony jest on XIX-wiecznym murem z neobarokową bramą wjazdową. W drzewostanie znajdziemy wiele starych dębów, lip i kasztanowców. W parku, w rozległej zagrodzie, żyją muflony, daniele i jelenie.
Czy wiesz że… Zamek jest jednym z najrozleglejszych zamków w Czechach. Został założony w XIII w. Nigdy nie został zdobyty, dopiero 500 lat później zniszczył go doszczętnie wielki pożar. Romantyczne ruiny są od XIX wieku popularnym celem wycieczek.
Zobacz zamek z lotu ptaka [ 2:17 ]
VIDEO
Ruiny zamku Hukvaldy wczesną wiosną. Muzyka Leoš Janáček. Własność Česko z výšky (Czechy z wysokości)
Co warto zobaczyć w okolicy
Kościół św. Maxymiliana Usytuowany jest w górnej części placu Hukvaldy, jest to prosty jednonawowy budynek z wysoką frontową wieżą. Wybudowany przez biskupa Maksymiliana z Hamilton w stylu barokowym, wraz z przeciwległym zamkiem arcybiskupim i wspaniałą bramą do parku , tworzy unikalny zespół architektoniczny w wiosce Hakvaldy. Budowę kościoła rozpoczęto w 1759 roku, a ukończono w 1769 roku. Budynek cechują dwa ołtarze – główny na cześć św. Maksymilian, oraz boczny. Świątynia wyróżnia się przede wszystkim z faktu, iż grał w niej na organach kompozytor, Leoš Janáček. W pobliżu kościoła znajdują się również posągi św. Floriana i św. Jana Nepomucký.
Dom kompozytora Leoša Janáčka W 1854 w Hukvaldach urodził się kompozytor Leoš Janáček. Do dzisiaj znajduje się tutaj jego dom rodzinny (dawna szkoła, przekształcona obecnie w centrum informacyjne i galerię). Dla jego upamiętnienia powstała też ścieżka dydaktyczna Janáčkův chodníček, biegnąca m.in. obok pomnika lisicy, bohaterki opery Příhody lišky Bystroušky. We wsi stoi także muzeum kompozytora (dom, który jego rodzina kupiła w 1905), a co roku odbywa się festiwal jego imienia (Hudební festival Janáčkovy Hukvaldy). W domu zachowano oryginalne wnętrze, a na jego terenie znajduje się ekspozycja ilustrująca życie i twórczość kompozytora. Przed domem znajduje się pamiątkowa tablica autorstwa rzeźbiarza Augustina Handzela.