Pałac Lichnowskich w Krzyżanowicach

Miejscowość Krzyżanowice leży w zachodniej części województwa śląskiego, 16 km od Raciborza w kierunku południowym, w granicach administracyjnych Gminy Krzyżanowice w powiecie raciborskim, w górnym biegu rzeki Odry. Gmina Krzyżanowice To jedna z ośmiu gmin powiatu raciborskiego.
Wieś założona została prawdopodobnie w XIII wieku, a pierwszy dotyczący jej zapis znajduje się w dokumentach Arcybiskupa Gnieźnieńskiego i pochodzi z 1285 roku. Pochodzenie nazwy miejscowości nie jest pewne: jedne źródła podają, że wywodzi się ona od imienia Crizan, inne, że pochodzi od słowa krzyż. W najdawniejszych czasach Krzyżanowice składały się z dwóch części, należących do rodziny Tworkowskich i Debeszów. Przez wieki obie części wielokrotnie zmieniały właścicieli: były sprzedawane, wchodziły w skład posagów, były dziedziczone przez nieraz bardzo dalekich krewnych zmarłych właścicieli. W jedną posiadłość Krzyżanowice zostały połączone w 1708 roku, a ich nowym właścicielem został baron Karol Gabriel von Wengerski. W 1775 roku Krzyżanowice przeszły w ręce rodziny Lichnowskich, którzy zarządzali nimi i innymi podległymi im majątkami, przez sześć pokoleń, aż do roku 1930. Ostatni właściciel Krzyżanowic był książę Wilhelm von Lichnowsky, w 1930 roku sprzedał pałac wraz z przyległym parkiem siostrom zakonnym – franciszkankom, które administrują tym obiektem do dzisiaj.

Tablica nad bramą, na której widnieje nazwisko księcia i rok budowy bramy

Pałac w Krzyżanowicach zbudowany został w 1700 roku przez hrabiego Jana Bernarda Praschma, a po jego śmierci w 1708 roku sprzedany baronowi Karolowi Gabrielowi von Wengerski. 22 listopada 1775 roku pałac stał się własnością rodu Lichnowskich, którzy gruntownie go przebudowali około 1856 roku w stylu neogotyckim.
W takiej formie obiekt przetrwał do dziś. Wznosi się na planie rzutu prostokąta z trzema ośmiobocznymi basztami w narożach i wieżą od strony południowo-wschodniej, w której kiedyś znajdowała się sala rycerska obecnie przekształcona w kaplicę. Fasada kaplicy posiada bogatą neogotycką dekorację. Pałac wraz z otaczającymi go ogrodami i parkiem ogrodzony jest murem z cegły. Przed 1945 rokiem do pałacu i parku wiodły trzy bramy wjazdowe. Pierwsza brama wychodząca na ulicę Tworkowską, wybudowana została w 1856 roku przez księcia Karola von Lichnowskiego. Upamiętnia to wmurowana tablica, na której widnieje nazwisko księcia i rok budowy bramy – „Carolus Princeps Lichnowsky MDCCCLVI”. Dawniej nad bramą znajdowało się mieszkanie, którego lokator miał za zadanie zamykać ją i otwierać. Ze względu na silne pęknięcia muru, brama została zamknięta w 1993 roku, a nowe wejście do pałacu znajduje się od ul. Wyzwolenia. Kolejna nieistniejąca już bramy znajdowała się przy stacji kolejowej, trzecia usytuowana była w murze koło szosy prowadzącej w kierunku Roszkowa.
W 1930 roku książę Wilhelm von Lichnowsky (ur. w 1905 roku był siódmym księciem i ostatnim Panem Majoratu), sprzedał Pałac Zgromadzeniu Sióstr Zakonnym Franciszkanek, którego są jego właścicielami jak już w/w do dnia dzisiejszego. Wkrótce potem pałac został wyświęcony na klasztor. Siostry od samego początku chciały utworzyć w klasztorze Dom Starców. Pod koniec II wojny światowej Niemcy w klasztorze utworzyli szpital z salą operacyjną dla rannych żołnierzy. 20 kwietnia 1945 roku klasztor i wioskę zajęło wojsko radzieckie. Po zakończeniu działań wojennych Siostry Franciszkanki nadal służyły chorym w klasztornym szpitalu z powodu wybuchu epidemii tyfusu. Następnie do 1964 roku prowadziły Dom Starców a od 1964 roku do dnia dzisiejszego prowadzą Dom Pomocy Społecznej i opiekują się upośledzonymi dziewczynkami, z tego też powodu pałac nie jest udostępniony do zwiedzania.
Warto również dodać, iż Pałac w swej historii gościł wiele znakomitych osób. W latach 1843-48 przebywał i tworzył tutaj węgierski kompozytor i pianista, jedna z najwybitniejszych postaci romantyzmu w muzyce – Franciszek Liszt. Dla uczczenia 100 rocznicy śmierci i 175 rocznicy jego urodzin w 1986 roku nastąpiło uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej kompozytorowi, mieści się ona przy wejściu do Pałacu. Istnieją również dowody na pobyt jednego z najlepszych przyjaciół Karola Lichnowskiego – Ludwika van Beethovena, jednego z najwybitniejszych klasyków wiedeńskich. Odwiedzał on miejscowość w latach 1806-1811. 20 maja 1995 roku również odsłonięto tablicę pamiątkową, upamiętniającej jego obecność w Krzyżanowicach.

Źródło: Informator Śląskie Pozytywna Energia, Tablica informacyjna przed Pałacem, oficjalny serwis Gminy Krzyżanowice.

Grzegorz R.

#TuiTamINFO to ktoś, kto ostatnio ma dużo czasu i zwykle udaje Mu się gdzieś "uciec" bliżej lub dalej. Oczywiście stara się mieć ze sobą aparat. Kiedy nie podróżuje to prawdopodobnie delektuje się ciszą domowego spokoju lub odkrywam najgłębsze sekrety najnowszych urządzeń technologicznych.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ Anuluj odpowiedź

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Ponieważ podróżowanie stało się dla Mnie łatwiejsze, a ostatnio mam trochę więcej czasu, to zwykle udaje mi się gdzieś „uciec” kilka razy w roku, bliżej lub dalej. Oczywiście staram się mieć ze sobą aparat. Fotografia nie jest moim sposobem na życie, to raczej amatorska pasja i według mnie, może być sposobem komunikowania się z innymi. Myślę, że większość amatorów robi to z tych samych powodów, dla radości tworzenia, miłości do podróży i fotografii. Dołożyłem wszelkich starań, aby treść była jak najbardziej zgodna z rzeczywistością, wykorzystując do tego celu, przewodniki, informatory, biuletyny, książki historyczne, archiwa, biblioteki internetowe itp. Będę wdzięczny za wskazówki dotyczące błędów i nieaktualnych informacji. Wszelkie uwagi są dla mnie bardzo cenne i mile widziane, dzięki nim będę mógł dokonać jak najszybciej korekt w opisach.