Miasto Będzin położenie
Będzin jest miastem położonym nad rzeką Czarną Przemszą, w północno-wschodniej części województwa śląskiego, w Zagłębiu Dąbrowskim, w odległości 12 km od stolicy województwa śląskiego – Katowic, 5 km od centrum Sosnowca i 4 km od Dąbrowy Górniczej. Historycznie był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego. Należy do najstarszych miast (650 lat od nadania magdeburskich praw miejskich) Małopolski i województwa śląskiego.
Zamek – położenie, historia Zamek położony jest na wysokiej skarpie na lewym brzegu Czarnej Przemszy stanowi przykład budownictwa obronnego z lat 40-tych XIV wieku. Zresztą można zaryzykować stwierdzenie, że warowna budowla stała na tym wzgórzu od zawsze, gród istniał już w wieku IX, a osadnictwo jak wykazały wykopaliska na wzgórzu, sięga czasów dużo wcześniejszych, bo VII wieku przed Chrystusem, mieściła się tu osada kultury łużyckiej (wykopane przedmioty można zobaczyć na wystawie w Muzeum Pałacu Mieroszewskich ).
Pierwsza pisemna wzmianka o zamku, co wiemy dzięki kronikarzom Janowi z Czarnkowa i Janowi Długoszowi, pojawia się w dokumentach w 1349 roku z okresu panowania ostatniego z Piastów – Kazimierza Wielkiego. Warownia była strategicznie ważnym ogniwem kazimierzowskiego systemu obrony granic Królestwa Polskiego, była też ostatnią twierdzą na przedpolu „Orlich Gniazd „. Miała za zadanie strzec granicy Polski przed najazdami od strony Książąt Śląskich i Państwa Czeskiego. Czuwała również nad bezpieczeństwem wodnych i lądowych dróg handlowych, m. in. traktu handlowego ze Śląska do Krakowa.
Popularne w tej chwili...
Zamek na litografii Napoleona Ordy 1880 rok.
Pierwszym wymienionym z imienia dowódcą załogi zamkowej był burgrabia Wiernek (lub Wiernko) urzędujący w roku 1349. Kolejnymi właścicielami, którzy zamieszkiwali w zamku byli m.in. Mikołaj Siestrzeniec Kornicz, Szafrańcowie, Jaroccy, Myszkowscy i Zborowscy. Zła passa warowni zaczęła się wraz ze schyłkiem złotej epoki Jagiellonów, w drugiej połowie XVI wieku siedziba na krótko opustoszała i powoli niszczała. W sumie założenie było kilkukrotnie odbudowywane m.in. w 1616 roku po pożarze, dostosowano go wtedy do celów bardziej rezydencjalnych niż obronnych i kolejny raz czterdzieści lat później w 1655 roku po potopie szwedzkim. Jednakże dopiero po powołaniu na starostwo będzińskie przedstawicieli rodziny Mierszewskich (pod koniec XVII w.) budowla popadła w ostatecznie ruinę. Sytuacja taka trwała do 1834 roku, kiedy to z inicjatywy Banku Polskiego, a konkretnie hrabiego Edwarda Raczyńskiego budowla została odbudowana w stylu neogotyckim i romantycznym, co wynikało z ówczesnych tendencji konserwatorskich. W obiekcie miała zostać ulokowana Szkoła Akademiczno-Górnicza. Po odbudowie zaniechano jednak tego projektu. Opuszczony przez użytkowników znów popadł w ruinę. Pełną odbudowę przeprowadzono dopiero po II wojnie światowej. Po wielu perturbacjach w latach 1952-1956 udało się go zrekonstruować nadano mu wówczas obecny wygląd. Od 1956 roku w odbudowanych murach zamku mieści się Muzeum Zagłębia w Będzinie , gdzie prezentowane są dwie wystawy stałe. Pierwsza ukazuje rozwój broni i uzbrojenia od XVI do początku XX wieku. Zaprezentowano okazy broni białej, siecznej i drzewcowej, broń palną, miotającą i elementy uzbrojenia ochronnego. Zbiór składa się w dużej mierze z europejskiej broni regulaminowej, ale zawiera też wiele okazów broni galanteryjnej, myśliwskiej i sportowej, pięknie zdobionej, masą perłową i kością. Druga ze stałych wystaw poświęcona jest historii zamku oraz miasta („Z dziejów zamku i miasta Będzina ”). Obrazuje rozwój osadnictwa na Wzgórzu Zamkowym we wczesnym i pełnym średniowieczu z uwzględnieniem zabudowy w obrębie dzisiejszego zamku. Wyeksponowano najstarsze ryciny, zdjęcia i grafikę przedstawiającą przebudowę zamku na przestrzeni wieków. Oprócz rycin, grafik i fotografii w gablotach prezentowane są również przywileje królewskie dla miasta, adresowane do cechów miejskich (XVII-XVIII w.), dokumenty, monety i pieczęcie pochodzące z Będzina. Prócz wspomnianych wystaw stałych Muzeum organizuje także ekspozycje czasowe. Warto również dodać, iż istnieje także możliwość wejścia na szczyt wieży zamku (opcja dodatkowo płatna), skąd roztacza się panorama na Będzin i okoliczne miasta.
Czy wiesz że… Będzin w swej historii był wiele razy miejscem historycznych wydarzeń ? W 1364 r. przebywał tu cesarz niemiecki Karol IV, w 1574 r. – Henryk Walezy, w 1683 r. – Jan III Sobieski, w 1696 r. – August II Mocny, w 1797 r. – Stanisław August Poniatowski. W murach zamku zawarto również traktat będzińsko-bytomski, na mocy którego Maksymilian Habsburg zrzekł się pretensji do polskiego tronu, tym samym uznając Zygmunta III Wazę za króla Polski.
Barokowo-klasycystyczny pałac Miroszewskich
Kolejnym obiektem wchodzącym w skład Muzeum Zagłębia w Będzinie jest mieszczący się nieopodal (ok. 500 metrów) barokowo-klasycystyczny pałac wzniesiony w 1702 roku przez Kazimierza Mieroszewskiego . Przedstawiciela jednego z potężniejszych rodów pogranicza małopolsko-śląskiego w Księstwie Siewierskim. Jednopiętrowy budynek wiele razy był upiększany i rozbudowywany, w związku z czym ma niejednolity charakter stylowy. We wnętrzu znajdują się zbiory archeologiczne, etnograficzne oraz historyczne. Wokół pałacu znajduje się wspaniały zespół parkowy. Szczegółowy opis znajdziemy tutaj
Salon Wodzów Antycznych Salon Złoty W salonie Myśliwskim Salon Złoty
Podziemia Będzińskie, Mury Miejskie oraz Wzgórze Zamkowe
Muzeum Zagłębia sprawuje również opiekę nad obiektami: Podziemia Będzińskie, Mury Miejskie oraz Wzgórze Zamkowe Podziemia Będzińskie usytuowane są we wschodniej części Wzgórza Zamkowego pomiędzy aleją Kołłątaja a ulicą Podzamcze. Pochodzenie podziemi poniemieckich do dziś nie jest jednoznacznie wyjaśnione. Wiadomo, że powstały podczas II wojny światowej, prawdopodobnie jako magazyny broni dla Wehrmahtu lub schron przeciwlotniczy. Istnieje także hipoteza wskazująca na planowaną podziemną fabrykę broni. Jednak w związku załamaniem się w styczniu 1945 roku frontu i zajęciem Będzina przez Armię Czerwoną, prac nie ukończono. Zwiedzanie jest możliwe siedem dni w tygodniu po uprzednim umówieniu się telefonicznie. Można również spytać w kasie zamku. Odbywa się ono w grupach, prowadzonych przez przewodnika. Wstęp jest bezpłatny (2019).Mury Miejskie – pochodzą z okresu średniowiecza, powstanie ich zapoczątkowane zostało za czasów Kazimierza Wielkiego. Do dziś zachował się niewielki odcinek, z dwiema częściowo zrekonstruowanymi basztami na planie prostokąta. Zachowane fragmenty murów znajdują się w południowo – wschodniej części Starego Miasta. Od strony miasta graniczą z ulicą Podwale, a od strony zewnętrznej z ulicą Modrzejowską i ulicą Zawale. Od strony zewnętrznej mury są odsłonięte. Od strony Starego Miasta obudowane są dobudówkami z nielicznymi odsłoniętymi fragmentami.Wzgórze Zamkowe – znajduje się w sąsiedztwem Będzińskiego Zamku i to właśnie tu pod koniec epoki brązu powstała pierwsza osada. Dziś jest to teren bardzo ładnie zrewitalizowany, stał się miejscem rekreacji, zabawy i odpoczynku połączonego z historią (szlak historyczno-edukacyjny). Można również odwiedzić na zachodnim zboczu Wzgórza Zamkowego Kirkut (cmentarz żydowski). Jego początki sięgają 1831 roku. Utworzono go w czasie epidemii cholery. Niestety jest bardzo mocno zaniedbany i porośnięty przez las.
Mury Miejskie Mury Miejskie Mury Miejskie Podziemia Będzińskie – wejście Podziemia Będzińskie Podziemia Będzińskie Podziemia Będzińskie Podziemia Będzińskie Podziemia Będzińskie Kościół p.w. Świętej Trójcy Wzgórze Zamkowe Wzgórze Zamkowe Cmentarz Żydowski – Wzgórze Zamkowe Cmentarz Żydowski – Wzgórze Zamkowe
Kliknij w wybrany punk na mapie, a zobaczysz link do konkretnego opisu zamku.
Szlak turystyczny nazywany Orlimi Gniazdami, przebiega przez województwa małopolskie i śląskie. Rozpoczyna bieg w Krakowie, kończy w Częstochowie. Król Kazimierz III Wielki podjął się zadania stworzenia systemu obronnego zabezpieczającego granice Rzeczypospolitej i szlaków handlowych, czego dowodem są owe pozostałości zamków i warowni. Co najmniej kilkanaście twierdz powstało właśnie na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Szlak ma długość ok. 163,9 km. Nazwę swą zawdzięcza leżącym na jego trasie ruinom zamków i warowni, ze względu na ich usytuowanie na skałach dochodzących nawet do 30 metrów wysokości. Niestety, dziś większość tych wspaniałych budowli możemy oglądać tylko jako ruiny. Na szczęście w ostatnim czasie ponowione zostały próby rekonstrukcji tych historycznych budowli i zostały odbudowane z ruin, chodzi o zamki w Bobolicach i Korzkwi.
