Kraków położony jest w południowej Polsce, w środkowo-zachodniej części województwa małopolskiego. Drugie co do liczby mieszkańców i powierzchni miasto kraju. Formalna stolica Polski do 1795 roku i miasto koronacyjne oraz nekropolia królów Polski.
Podczas II wojny światowej nie został tak poważnie zniszczony jak Warszawa, więc architektura jest nadal w większości nienaruszona. Dziś ten historyczny, piękny Kraków to unikat Europy Wschodniej, a każda dzielnica, szczególnie Starego Miasta jest wyjątkowa i warta odwiedzenia i dodajmy większość z tych miejsc sąsiaduje i znajduje się w niewielkiej odległości od Rynku Głównego Krakowa. Dawna królewska stolica Polski jest wypełniona po brzegi muzeami, restauracjami, barami, piękną architekturą i tętniącymi życiem placami. Warto dodać, że Stare Miasto łączy w sobie wszystkie europejskie style architektoniczne – w tym romański, gotycki, renesansowy, barokowy i secesyjny, z plątaniną wąskich brukowanych uliczek, wyszukanymi kościołami i pałacami oraz wspaniałymi średniowiecznymi zabytkami, całkiem słusznie zostało uznane przez UNESCO za jedno z 12 oryginalnych miejsc światowego dziedzictwa, które po raz pierwszy wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa w 1978 roku.
Zastanawiałem się, czy powinienem opracować jeden post o Krakowie, czy też o jego wyjątkowych miejscach każdy osobno. Myśląc o tym, zdałem sobie sprawę, że może to nie oddać piękna tych dzieł architektury, które, jeśli zgrupuję je wszystkie w jednym opisie to będę musiał pisać pobieżnie aby wszystko zmieścić. Ponieważ przy takiej liczbie atrakcji trudno jest zobaczyć wszystko, co krakowska Starówka ma do zaoferowania, więc nie wszystko jest opisane. Po prostu potrzeba więcej czasu i dlatego do Krakowa trzeba wybrać się jeszcze raz.
Czy wiesz że… Formalnie Kraków był stolicą Polski w latach 1038-1795? Od 1596 r. rozpoczął się proces przenoszenia dworu królewskiego Zygmunta III Wazy z Krakowa do Warszawy, zakończony ok. 1611 r. W latach 1596–1795 Kraków dzielił funkcje stołeczne z Warszawą.
Trochę historii
Kraków to jedno z najstarszych miast w Polsce, którego osadnictwo sięga 50 000 lat p.n.e. wokół Wzgórza Wawelskiego. Po raz pierwszy nazwę miasta odnotowano w 966 roku, kiedy to stała się bardzo ruchliwym ośrodkiem handlowym. W IX wieku regionem rządzili Morawianie, następnie Czesi, zanim tereny te zostały włączone do księstwa z dynastii Piastów, tworząc w 990 roku Królestwo Polskie. W 1038 roku Kraków został stolicą Polski, a Zamek Królewski na Wawelu rezydencją jego królów. Za panowania Kazimierza Wielkiego w 1333 roku miasto osiągnęło swój rozkwit, rozbudowano wówczas Wawel i założono słynny Uniwersytet Jagielloński.
Czasy Jagiellonów to kolejny rozkwit nie tylko Krakowa ale i całej Rzeczypospolitej. Wielki książę litewski Władysław II Jagiełło, koronowany na króla Polski w 1386 roku, dał początek największej dynastii polskiej, rządzącej krajem przez ponad 200 lat. Kraków stał się stolicą monarchii, która objęła ziemie rdzennie polskie i wielkie obszary litewsko-ruskie. Dwór królewski odgrywał istotną rolę w kształtowaniu życia kulturalnego i artystycznego. Pod koniec XVI wieku stolicę przeniesiono do Warszawy, Kraków stracił swoje znaczenie, zachowując jedynie reprezentacyjną rolę miasta królewskich koronacji i pogrzebów.
W połowie XVII wieku wojska szwedzkie zniszczyły i zrabowały Kazimierz, Kleparz i przedmieścia Starego Miasta. Kraków spadł na pozycję prowincjonalnego ośrodka drobnego handlu i rzemiosła. W 1702 roku miasto ponownie zajęły i spustoszyły wojska szwedzkie; spłonął zamek na Wawelu.
W 1772 roku wojska austriackie, rosyjskie i pruskie najechały dobrze radzącą sobie jeszcze w tym czasie Rzeczpospolitą Obojga Narodów, co doprowadziło do I rozbioru Polski. Zaledwie 21 lat później Rosja i Prusy ponownie najechały nasz kraj i dokonały drugiego rozbioru Polski. W 1795 roku Polska została po raz trzeci rozebrana znikając całkowicie z mapy Europy, Kraków przyłączono do Austrii. Następne lata okazały się jednak dla Krakowa łaskawsze: okresowo wcielone do Księstwa Warszawskiego, po upadku Napoleona otrzymał status wolnego miasta. Po upadku powstania listopadowego, jako jedyne miasto Księstwa zachował autonomię. W 1846 roku Kraków ponownie znalazł się w granicach cesarstwa austriackiego. Pomimo okupacji, miasto cieszyło się stosunkowo dużą swobodą. Na miejscu zburzonych murów obronnych utworzono Planty, powstawały nowe dzielnice poza dotychczasowym obrębem miasta. W tym czasie Kraków stał się też symbolem i centrum polskości i duchową stolicą kraju.
Ciekawostka … Hejnał Mariacki rozbrzmiewa z północnej wieży Kościoła Mariackiego co godzinę. Ale czy wiesz dlaczego za każdym razem melodia charakterystycznie urywa się? Ma symbolizować zabitego w 1241 roku trębacza, który został ugodzony tatarską strzałą podczas trąbienia na alarm. Ale czy to prawda? Prawdopodobnie historia ta została wymyślona w latach 20-tych XX wieku.
Na początku I wojny światowej w 1918 roku wojska rosyjskie ponownie wkroczyły do miasta, wyzwalając Kraków spod panowania austriackiego. Dzięki traktatowi wersalskiemu kraj po raz pierwszy od wieku stał się suwerennym państwem. Nie trwało to długo, ponieważ w 1939 roku wojska niemieckie zaatakowały Polskę, rozpoczęła się II wojna światowa.
Był to zdecydowanie najciemniejszy okres Krakowa, kiedy ponad 150 profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego zostało zesłanych do obozów koncentracyjnych, a ludność żydowska została wypędzona z żydowskiej dzielnicy Kazimierz i zamknięta w getcie na obrzeżach miasta. Getto zostało zlikwidowane w 1943 roku, a wszyscy jego mieszkańcy zostali zabici lub wysłani do obozu koncentracyjnego Auschwitz.
Po zakończeniu wojny okupacja niemiecka została zastąpiona przez ok. 45 lat rządami komunistycznymi, do uzyskania niepodległość w drodze wolnych wyborów w 1989 roku, tuż przed upadkiem Związku Radzieckiego. Dziś Polska jest nowoczesnym państwem, które próbuje podnieść się z cierpień przeszłości. Kraj przystąpił do Unii Europejskiej w 2004 roku, a Kraków, jedno z nielicznych polskich miast, które nie zostało całkowicie zniszczone przez wojnę, stało się jednym z głównych historycznych i kulturalnych miast kraju.
Źródło historii: Wikipedia.pl, www.krakow.pl, Kraków „Przewodnik po symbolach, zabytkach i atrakcjach
Czy wiesz że… Na Starym Mieście znajduje się ponad 5000 zabytków, w tym elementy wyposażenia wnętrz, rzeźby, obrazy i witraże. Większość z tych miejsc jest ukryta daleko za drzwiami najważniejszych miejsc kultu religijnego, muzeów i galerii.
Jak wyglądał Kraków 1000 lat temu?
Można to zobaczyć na fragmencie bardzo ładnej rekonstrukcji 3D wraz z komentarzem. Film jest fragmentem dużo większego projektu wirtualnej rekonstrukcji stworzonej przez MM Interactive w 2006 roku. W projekcie wykorzystano lata pracy historyków i archeologów. Zobaczcie jak wyglądała dawna stolica Polski w średniowieczu.
Bazylika Mariacka w Krakowie
Katedra na Wawelu / Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława
Kopiec Kościuszki w Krakowie
Kościoły w Krakowie, które trzeba zobaczyć
Rynek, Wieża Ratuszowa, Sukiennice i Podziemia Starego Rynku w Krakowie
Sanktuarium św. Stanisława na Skałce Kraków
Wizyta w Muzeum UJ Collegium Maius w Krakowie
Zamek Królewski na Wawelu
2 komentarze
Today we had the pleasure to visit the Old Town and Kazimierz in the company of the wonderful guide, Mrs. Paulina. Great knowledge and professionalism accompanied us for over four hours. I wish all visitors such wonderful experiences.
Thank you for your comment. 🙂