
Skanseny – otwarte muzea pod gołym niebem – to wyjątkowa szansa, by dosłownie wejść w świat dawnej wsi. Zamiast patrzeć na eksponaty zza szyb, spacerujesz między drewnianymi chałupami, zaglądasz do izb, czujesz zapach drewna i kurz z klepiska. I nie chodzi tylko o polską wieś: niejedno gospodarstwo przywędrowało tu z odległych zakątków Europy i świata.
Obok domów stoją kuźnie, młyny, kapliczki, a całe zagrody wyglądają tak, jakby gospodarz wyszedł tylko na chwilę w pole. Można podpatrzeć, jak dawniej mieszkano, pracowano, gotowano i świętowano, a nierzadko samemu ulepić garnek czy upiec chleb w glinianym piecu.
Dzisiejsze skanseny to jednak nie tylko lekcja historii – to świetny pomysł na wolny dzień. Zieleń, spokój i przestrzeń sprzyjają rodzinnej wycieczce, chwili wytchnienia od miasta albo ciekawej przerwie w wakacyjnej podróży. Dzieci (i dorośli także!) przekonują się tu na własne oczy, jak wyglądało życie bez prądu, Internetu i bieżącej wody.
W pędzącym naprzód świecie technologii, coraz silniej odczuwamy tęsknotę za naszymi korzeniami. Skanseny stają się więc oknem do przeszłości, pozwalając nam odkryć te korzenie na nowo – z bliska, w spokojnej atmosferze i z uśmiechem na twarzy.
Skąd pochodzi nazwa Skansen
Termin „skansen” pochodzi od pierwszej ekspozycji plenerowej utworzonej w 1891 roku przez Nordiska Musset w Sztokholmie. Ekspozycja powstała na szwedzkiej wyspie Djurgarden w miejscu dawnego szańca (po szwedzku – skansen). Jej twórcą był protoplasta skansenowskiej formy ochrony zabytków Artur Immanuel Hazelius (1833-1901). Jego dzieło szybko znalazło naśladowców w całej Europie, w tym także na ziemiach polskich, gdzie do dnia dzisiejszego powstało kilkadziesiąt tego typu muzeów. Stowarzyszone są one w Stowarzyszeniu Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce. Do najstarszych zalicza się: Muzeum-Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich założone w 1906 roku.
Miejsca, które warto zobaczyć
Malowana wieś Zalipie
Miasteczko Galicyjskie w Nowym Sączu
Muzeum Etnograficzne Guellala na Dżerbie
Muzeum Wsi Radomskiej – żywy podręcznik historii w sercu Mazowsza
Park Etnograficzny, Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej
Sądecki Park Etnograficzny w Nowym Sączu
Skansen – Zagroda Wsi Pszczyńskiej
Skansen Budownictwa Ludowego w Dobczycach
Skansen Rožnov pod Radhoštěm – Czechy
Skansen w Wygiełzowie i Dwór z Drogini